Suriye'de dökülen ilk kanın yıldönmü
Her şey bir kıvılcımla başladı. Bundan tam üç yıl önce, Mart 2011'de 40 yıldır ülkeyi yöneten diktatör Esed ailesine karşı bir ayaklanma oldu. Bu masum ayaklanmanın karşılığı ise Esed yönetiminin vahşi saldırıları oldu. Dünyayı değiştirecek olan bu savaşın ilk kanı 8 Mart 2011'de aktı.
12 Yıl Önce Güncellendi
2014-03-18 09:28:05
Mayıs'ta 750 kişi öldü
Olayların başlamasından iki ay sonra Beşşar Esed güçleri Der'a ve diğer kentlere girdi. Suriye İnsan Hakları Örgütü olaylarda 750 kişinin öldüğünü açıkladı. Saldırıların artmasıyla birlikte halk Türkiye, Ürdün ve Lübnan'a doğru kaçmaya başladı. İlk etapta 1500, sonrada 15 bin Suriyeli Türkiye'ye giriş yaptı.
Beş ay içinde ölü sayısı 2 bini geçti
2 Ağustos'ta, üç gün içerisinde 150'ye yakın kişinin öldüğü haberleri yayıldı. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 5 Ağustos'ta Suriye'de ölü sayısının 2000'i geçtiğini ifade etti. 8 Ağustos'ta BM Güvenlik Konseyi Suriye'yi kınadı.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 9 Ağustos'ta Şam'a gitti ve Beşşar Esed'le 6,5 saat görüşerek ülkedeki olayları masaya yatırdı. Bu tarihten sonra tanklar Hama'dan çekildi.
15 Eylül'de Suriye'de olaylarda ölenlerin sayısının 2600'ü bulduğu açıklandı. Gün geçtikçe Esed güçlerine ait askerlerin devrim isteyen kişilere yönelik işkence görüntüleri de ortaya çıktı.
Suriye Devrimi Koordinasyon Birliği, 3 Ocak'ta rejimin operasyonları sonucu Şam kırsalı, Hums ve İdlib'te 24 kişinin öldürüldüğünü açıkladı. Şam'da 5 Ocak'ta açıklama yapan Suriye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cihad Makdisi, ABD'nin Suriye'deki şiddet olaylarını kışkırtmak ve yeniden alevlendirmek istediğini söyledi.
Suriye'de 4 Şubat'ta Mevlit Kandili gecesi Humus kentine havadan ve karadan düzenlenen saldırılarda 337 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı. BM Güvenlik Konseyi, Suriye'de insan hakları ihlallerini kınayan ve şiddetin derhal sona erdirilmesi çağrısı yapan karar tasarısını, Rusya ve Çin'in vetosu nedeniyle kabul etmedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 7 Şubat'ta Suriye lideri Beşşar Esed'le görüşmek üzere gittiği Şam'da Esed yanlısı büyük bir kalabalık tarafından karşılandı. Gösterilerin birinci yılı biterken, ölenlerin sayısı 11 bini geçti.
Muhalif kaynaklara ait ''Suriye Devrim Şehitleri Veritabanı''na göre, 24 Mayıs 2012'de Suriye'de muhalif gösteriler 434. gününü doldururken, Esed yönetiminin askeri operasyonlarında ölü sayısı 1066'sı çocuk olmak üzere 15 bini aştı.
Suriye, 22 Haziran'da Türk askeri uçağını Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde düşürdü. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Hatay'ın güneybatısında düşen askeri uçakla ilgili Suriye'nin özür dilediği iddialarına ilişkin ''Bende böyle kesin bir bilgi yok'' dedi.
23 Haziran'da Suriye tarafından düşürülen askeri uçağın pilotlarının Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan ve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy olduğu bildirildi.
Bu arada Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres, 16 Aralık'ta Suriyeli sığınmacıların sayısının gelecek yılın ilk yarısında 1,1 milyona ulaşacağını tahmin ettiklerini açıkladı.
Suriye İnsan Hakları Örgütü (SNHR) 2 Ocak'ta, Beşşar Esed'e bağlı ordu birliklerinin çeşitli kentlerde muhaliflere karşı düzenledikleri operasyonlarda 102 kişinin öldüğünü duyurdu. Esed, 6 Ocak'ta ülkedeki çatışmanın yönetimle muhalifler arasında değil, vatan hainleri ile halk arasında olduğunu söyledi.
9 Ocak'ta, daha önce kaçırılan İranlı 48 kişi Şam'ın Duma Bölgesi'nden serbest bırakıldı. Bunun karşılığında Suriye yönetimince alıkonulan, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 2130 kişi otobüslerle nakledilmeye başlandı.
Anlaşmalar, açıklamalar geldikte bombardımanlarda devam etti. Beşşar Esed güçleri, Şam, Halep, Dera başta olmak üzere ülkenin birçok şehrine bombalar yağdırdı. Sivillerin yaşadığı bölgelere düşen havan topları, paraşüt bombaları şehirleri yerle bir etti.
15 Ocak 2013'de Suriye'de Halep Üniversitesi'ne düzenlenen hava saldırısında ilk belirlemelere göre 46 kişinin öldüğü bildirildi. 16 Ocak'ta, Suriye'nin kuzeyindeki Halep Üniversitesi'ne düzenlenen hava saldırısında ölü sayısının 87'ye yükseldiği bildirildi.
Suriye'nin kuzeyinde yer alan Halep'in Bustan'ul Kasir bölgesinde elleri arkadan bağlı olarak idam edilen 80 kişinin cesedine ulaşıldı.
Bölgedeki görgü tanıkları ise cesetlerin çoğunda işkence izine rastlandığını ve çoğu kişinin de başında vurularak infaz edildiğini ve cesetlerin nehirden toplanmaya çalışıldığını ifade etti.
11 Şubat 2013'te Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki Cilvegözü Sınır Kapısı yakınlarında patlama meydana geldi. İlk belirlemelere göre 13 kişi hayatını kaybederken çok sayıda yaralıların olduğu bildirildi.
Reyhanlı Belediye Başkanı, bir araçta bomba düzeneğinin bulunduğunu patlama anında 5 kişinin yanarak hayatını kaybettiği 2 kişinin de kaldırıldıkları hastanede öldüğünü söyledi. Belediye başkanı Hüseyin Şanverdi ölenlerin Suriye uyruklu olduğunu söyledi.
BM bünyesindeki Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, 18 Şubat'ta Suriye'de Esed yönetiminin ve muhaliflerin savaş suçu işlediğini duyurdu. Suriyeli muhalifler, 19 Şubat'ta ülkenin kuzeyindeki Halep'e bağlı Cebel Bedru'ya isabet eden Scud füzesi nedeniyle en az 47 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Başkent Şam'da 21 Şubat'ta bomba yüklü bir araç Baas Partisi'nin binası yakınında infilak etmesi sonucu en az 53 kişi öldü.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, 6 Mart'ta çatışmalar nedeniyle Suriye'yi terk edenlerin sayısının toplamda 1 milyonu aştığını bildirdi.
Beşşar Esed güçleri, halkı katletmenin yanı sıra ülkedeki tarihi yapıları da hedef aldı. 25 Nisan 2013 tarihinde İslam tarihinde çok önemli bir yere sahip olan Emevi Cami bombalanarak harabeye döndürüldü.
Lübnan'daki Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah, 1 Mayıs'ta Suriye rejimine desteğini açıkladı.
Esed güçlerinin gerçekleştirdiği kan donduran katliamlardan biri de Banyas köyünde yaşandı.Suriye ordusu geçtiğimiz günlerde Tartus'un Banyas ilçesine gerçekleştirdiği katliamda aralarında kadın ve çocukların olduğu yüzlerce kişiyi katletti.
Köyde adeta etnik bir temizlik yapan ordunun bebek ve çocukları bile infaz ettiği görüntüler, sosyal paylaşım sitelerinde yer alırken, Suriyeli üst düzey bir komutanın Banyas'ın temizlenmesi gerektiği yönündeki açıklamaları şok etkisi yaptı.
Suriyeli üst düzey bir komutanın, Banyas'ta gerçekleşen katliam öncesi dehşet veren açıklamaları yayınlandı. Suriyeli komutan, "Vakit kaybetmeden Banyas'ın temizlenmesi gerekir, ben neyi kastediyorsam o" ifadelerini kullandı.
Görüntülerde komutan, "Banyas bu hainlerin denize açılan tek kapısı. Ceble ise askerlerin kuşatması sebebiyle düşmanların geçiş güzergahı olmasının imkanı yok. Ancak Banyas'ta böyle bir durumun olması mümkün. Banyas'ta tüm oyun bu esas üzerinde oynanıyor. Burada yapılması gereken şey, zaman kaybetmeden acil bir şekilde Banyas kuşatılmalı.Burada neyi kastediyorsam o. Banyas kuşatılıp temizliğe başlanmalı. Bizden Banyas'a girmemiz istenirse biz de üzerimize düşeni yaparız. Herkes Suriye direnişçilerinin nasıl savaştığını görecek" şeklindeki çarpıcı ifadelerde bulundu.
11 Mayıs 2013 günü tüm düyayı ayağa kaldıracak bir olay yaşandı. Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde bombalı araçla düzenlen saldırıda 52 kişi öldü. Ankara, saldırıyla ilgili Suriye hükümetini suçladı.
17 Mayıs'ta Washington'u ziyaret eden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Beyaz Saray'da Başkan Obama ile Suriye krizini görüştü.
Türkiye, 21 Mayıs'ta güvenlik gerekçesiyle Hatay'daki Yayladağı Sınır Kapısı'nı geçici olarak kapattı. 25 Mayıs'ta Suriye yönetiminin, ABD ve Rusya'nın girişimiyle planlanan İkinci Cenevre Konferansı'na katılacağı bildirildi.
Suriye'de iç savaşın üçüncü yılı olan 2013'ün en önemli olayı, Suriye'yi dış müdahale noktasına getiren ve yaklaşık 1300 kişinin ölümüne, yüzlerce kişinin de yaralanmasına neden olan Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta Banliyösü'ne 21 Ağustos'ta düzenlediği kimyasal saldırıydı.
Suriye Genel Devrim Konseyi, 21 Ağustos'ta Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta banliyösüne düzenlediği kimyasal saldırıda 430 kişinin öldüğünü, yüzlerce kişinin yaralandığını iddia etti.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), Beşşar Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta bölgesine düzenlediği ve kimyasal silahların kullanıldığı iddia edilen saldırıda, ölü sayısını 1100 kişi olarak açıkladı. Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra, kimyasal silah saldırısında 1300 kişinin öldüğünü duyurdu.
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Fransa'nın ABD ile Esed rejimine askeri müdahaleye hazır olduğunu bildirdi.
Saldırıda ortaya çıkan vahşet görüntüleri tüm düyaya yayıldı. Uluslararası arenadan saldırıyla ilgili tepkiler yağdı.
İşte o görüntülerden biri:
Katliamlar devam ederken diğer yandan Suriyeliler açlık ve yoksulluğun pençesine düştü. Bazı bölgelerdeki çocukların açlıktan adeta birkaç kiloya düştüğü görüldü. Şam'da bir hastanede yatan iki çocuğun görüntüleri ülkedeki açlık alarmının adeta habercisi gibiydi.
Savaştan etkilenen Suriyeli çocukların yürek yakan konuşmalarının olduğu görüntüler internete yüklendi. Bombardımanlar sonucu bir günde ailesinden 40 kişiyi kaybeden Halepli çocuğun anlattıkları yürek dağladı.
Onlarca kişinin öldüğü saldırılardan kurtulmayı başaran bu çocuk, anne-babası ve kardeşleri de dahil olmak üzere ailesinden 40 kişiyi kaybetti.
Bu Halepli çocuk, bir televizyon kanalına saldırı anını anlattı. Anlattığı şeyler yürek dağladı.
1 Kasım 2013'de Esed'e bağlı ordu birliklerinin çeşitli kentlerde muhaliflere yönelik ağır silahlarla düzenlediği saldırılarda ikisi çocuk, ikisi kadın olmak üzere 84 kişinin öldüğü bildirildi.
3 Kasım 2013'de Suriye'de ekim ayında, aralarında kadın ve çocukların bulunduğu 2829 kişinin öldüğü belirtildi. BM, 5 Kasım'da Suriye'de halkın yüzde 40'ından fazlasının insani yardıma ihtiyacı olduğunu bildirdi.
BM, Suriye'de 2013'ün yarısına kadar ekonomik kaybın 103,1 milyar doları bulduğunu söyledi.
20 Ocak 2014'te Suriye'de Esed rejimi tarafından işlenen savaş suçlarını belgeleyen rapor ve fotoğraflara ulaşıldı.
Suriye ordusunda 13 yıl askeri polis olarak görev yapan bir kişi, ülkede yaşanan iç savaş boyunca, rejime bağlı askeri hastanelere ölü olarak getirilen kişilerin fotoğraflarını çekmekle görevlendirildi.
Hastaneye getirilen kişilerin tamamı gözaltındayken işkence, elle boğma ve aç bırakılarak öldürülen Suriyeli muhaliflerden oluşuyordu. Askeri polis her gün, ölü olarak getirilen bu kişilerin yüz ve beden fotoğraflarını çekerek, numaralandırıp üstlerine teslim etti.
28 Ocak'ta Suriye'de, Esed'e bağlı güçler tarafından işkence ile öldürüldükten sonra nehre atılan aralarında çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 220 kişiye ait yeni fotoğraf ve görüntüler ortaya çıktı.
Ortaya çıkan yeni görüntülerin "Esed rejimi tarafından işlenen savaş suçu ve insanlığa karşı işlenmiş suç" kapsamında değerlendirileceği kaydedildi.
Uzman bir ekip gözetiminde hemen bölgede çalışma başlatan Enstütü, nehirde 90 kişinin cesedine ulaştı. Enstitü yetkililerine göre 15 Mart'a kadar nehirden cesetler akmaya devam etti.
Suriye'de bombardıman sonucu yaralan bir kız kendisini tedavi etmek isteyen doktora ‘amca pijamamı yırtma' dedi.
Yaşı 12'yi geçmemiş olan Suriyeli kızın kendisini tedavi etmek isteyen doktora söylediği sözler yürek dağladı. Açlık ve yoksulluğun yanında acımasız bombardımanlardan canlı çıkmaya çalışan Halep halkından olan bu küçük kız, vücudunda bulunan yaralara aldırmaksızın aldığı ‘yeni' pijamayı yırtmaması için doktora yalvarıyor. Bu acı görüntü Ortadoğu'da büyük yankı uyandırırken ülkedeki trajedinin geldiği noktayı gözler önüne serdi.
Merkezi Londra'da bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, ülkede üç yıldır devam eden iç savaşta 146 bine yakın insanın yaşamını yitirdiğini duyurdu. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, tarafından yayınlanan rapor ülkede yaşanan trajedinin boyutunu ortaya koyuyor.
HABER 7
SON VİDEO HABER
Haber Ara