Anadolu Ajansı'nın (AA) ulaştığı Suriye'deki kimyasal saldırıda görev alan Suriye ordu birliklerinin detaylı listesine göre, saldırı Şam'ın 35 kilometre kuzeyinde bulunan Kuteyfe'deki 155'inci Füze Tugayı ile Kasyun Dağı'ndaki 4'üncü Zırhlı Tümen'e bağlı birliklerden 15-20 civarında kimyasal başlık taşıyan füze-roketle yapılmıştı.
Türkiye Foto Muhabirleri Derneği (TFMD), 17 Aralık'ta Milliyet gazetesi fotomuhabiri Bünyamin Aygün'ün Suriye'de kaçırıldığını açıklamıştı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, üç yılını geride bırakan iç savaşın üçüncü yılında olayların kronolojik gelişimi şöyleydi:
OCAK
Suriye İnsan Hakları Örgütü (SNHR) 2 Ocak'ta, Beşşar Esed'e bağlı ordu birliklerinin çeşitli kentlerde muhaliflere karşı düzenledikleri operasyonlarda 102 kişinin öldüğünü duyurdu. Esed, 6 Ocak'ta ülkedeki çatışmanın yönetimle muhalifler arasında değil, vatan hainleri ile halk arasında olduğunu söyledi. AB, Esed'e görevini bırakma çağrısında bulundu.
9 Ocak'ta, daha önce kaçırılan İranlı 48 kişi Şam'ın Duma Bölgesi'nden serbest bırakıldı. Bunun karşılığında Suriye yönetimince alıkonulan, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 2130 kişi otobüslerle nakledilmeye başlandı.
Rusya, Suriye krizine Cenevre Mutabakatı ve Beşar Esed'in son önerileri çerçevesinde çözüm arayışlarının devam edeceğini umduğunu açıkladı.
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), 11 Ocak itibarıyla Türkiye'de 153 bin 324 Suriye vatandaşı bulunduğunu bildirdi. Suriye'nin kuzeydoğunda yer alan Haseke kentine bağlı Hul ilçesine düzenlenen hava saldırısında 50'den fazla sivilin öldüğü iddia edildi.
Birleşmiş Milletler (BM) ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El Ahdar el-İbrahimi, Suriye meselesini görüşmek üzere Rus ve ABD'li yetkililer ile Cenevre'de bir araya geldi.
Arap Birliği dışişleri bakanları, 13 Ocak'ta, Lübnan hükümetinin çağrısı üzerine Mısır'ın başkenti Kahire'de Suriye krizi ve krizin komşu ülkelere yansımaları ile bu ülkelerde bulunan Suriyeli sığınmacıların durumlarının görüşmek üzere olağanüstü toplandı.
15 Ocak'ta, Suriye'de Halep Üniversitesi'ne düzenlenen hava saldırısında ilk belirlemelere göre 46 kişinin öldüğü bildirildi. 16 Ocak'ta, Suriye'nin kuzeyindeki Halep Üniversitesi'ne düzenlenen hava saldırısında ölü sayısının 87'ye yükseldiği bildirildi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Beyrut Sözcüsü Dana Süleyman, 'Önümüzdeki 6 ay içinde Lübnan'daki Suriyeli sığınmacıların sayısının 300 bine ulaşmasını bekliyoruz' dedi.
Ceylanpınar Kaymakamı İbrahim Çenet, 24 Ocak'ta, Ceylanpınar Devlet Hastanesi'nde 22 günde 1800 Suriyeli ve 11 bin Türk vatandaşına acil servis hizmeti verildiğini bildirdi. Kahramanmaraş'a getirilen Patriot hava savunma sisteminin montaj ve yerleştirme işlemi devam etti.
29 Ocak'ta, Suriye'nin kuzeyinde yer alan Halep'in Bustan'ul Kasir bölgesinde elleri arkadan bağlı olarak idam edilen 80 kişinin cesedine ulaşıldığı belirtildi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Suriye'deki çatışmalardan kaçıp komşu ülkelere giden sığınmacıların sayısının 700 bini aştığını açıkladı
ŞUBAT
Suriye Devlet Başkanı Esed, 4 Şubat'ta İsrail'i, 'ülkesini istikrarsızlaştırmaya çalışmakla' suçladı, Suriye ordusunun kendisine yönelik saldırılara karşılık verebilecek güçte olduğunu söyledi.
Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki Cilvegözü Sınır Kapısı'nda, 11 Şubat'ta park halindeki bir takside meydana gelen patlama sonucu 13 kişi hayatını kaybetti.
BM bünyesindeki Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, 18 Şubat'ta Suriye'de Esed yönetiminin ve muhaliflerin savaş suçu işlediğini duyurdu. Suriyeli muhalifler, 19 Şubat'ta ülkenin kuzeyindeki Halep'e bağlı Cebel Bedru'ya isabet eden Scud füzesi nedeniyle en az 47 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Başkent Şam'da 21 Şubat'ta bomba yüklü bir araç Baas Partisi'nin binası yakınında infilak etmesi sonucu en az 53 kişi öldü.
MART
ABD'nin 1 Mart'ta Suriyeli muhaliflere askeri malzeme göndereceğini açıklamasının ardından AB ülkeleri silah ambargosu kurallarını hafifletti.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, 6 Mart'ta çatışmalar nedeniyle Suriye'yi terk edenlerin sayısının toplamda 1 milyonu aştığını bildirdi.
Arap Birliği, 7 Mart'ta Suriye'nin üyeliğini SMDK'ya vereceğini duyurdu ve üye ülkelerin rejim karşıtlarına silah yardımı yapmasına izin verdi. Cumhuriyet Halk Partisi'nden bir heyet Beşşar Esed'le görüştü.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, 12 Mart'ta AB'nin Suriye'ye yönelik silah ambargosunu kaldırmayı gündemine almasını istedi. Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), hem ülke içindeki hem de ülke dışındaki sığınmacı çocuk neslinin tamamen kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Rusya, 19 Mart'ta silahlı muhaliflerin kimyasal silah kullandığını iddia etti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, 21 Mart'ta kimyasal silah iddialarının soruşturulacağını söyledi.
NİSAN
8 Nisan'da başkent Şam'da bombalı araçla düzenlenen saldırıda en az 15 kişi öldü. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, 16 Nisan'da dördüncü kez genel af ilan etti. Halep'teki tarihi Emevi Camii 25 Nisan'da bombalandı.
Suriye İçişleri Bakanlığı yakınlarında 30 Nisan'da düzenlenen bombalı saldırıda 13 kişi öldü.
MAYIS
Lübnan'daki Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah, 1 Mayıs'ta Suriye rejimine desteğini açıkladı.
3 Mayıs'ta Suriye rejim güçleri, sahil şeridindeki Sünnilerin yaşadığı Banyas ve Beyda köylerinde çoğunluğu kadın ve çocuk en az 150 kişiyi öldürdü.
Hatay'ın Suriye sınırındaki ilçesi Reyhanlı'da 11 Mayıs'ta bombalı araçla düzenlen saldırıda 52 kişi öldü. Ankara, olayla ilgili Suriye rejimini suçladı.
17 Mayıs'ta Washington'u ziyaret eden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Beyaz Saray'da Başkan Obama ile Suriye krizini görüştü.
Türkiye, 21 Mayıs'ta güvenlik gerekçesiyle Hatay'daki Yayladağı Sınır Kapısı'nı geçici olarak kapattı. 25 Mayıs'ta Suriye yönetiminin, ABD ve Rusya'nın girişimiyle planlanan İkinci Cenevre Konferansı'na katılacağı bildirildi.
AB ülkeleri, 28 Mayıs'ta Suriye'ye iki yıldır uyguladıkları silah ambargosuna son verip muhaliflere askeri yardımın önünü açtı.
HAZİRAN
Suriye'nin başkenti Şam'da 11 Haziran'da meydana gelen intihar saldırılarında en az 14 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
ABD, 14 Haziran'da Suriye rejimi tarafından muhaliflere karşı kimyasal silah kullanıldığının tespit edilmesinin ardından Suriyeli muhaliflere desteğini artıracağını açıkladı.
Muhalifler, 28 Haziran'da Suriye'nin Lübnan sınırındaki Rastan kentine havadan ve karadan bomba atıldığını, olaylar sırasında 20 kişinin öldüğünü bildirdi.
TEMMUZ
El Kaide ile bağlantılı bir grup, 12 Temmuz'da Esed rejimine karşı savaşan Özgür Suriye Ordusu komutanlarından Kemal Hamami'yi öldürdü.
Silahlı muhalifler, 24 Temmuz'da ülkenin kuzeyindeki stratejik öneme sahip Halep kentinin batı bölgelerini kontrol altına aldı.
AĞUSTOS
Suriye Genel Devrim Konseyi, 21 Ağustos'ta Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta banliyösüne düzenlediği kimyasal saldırıda 430 kişinin öldüğünü, yüzlerce kişinin yaralandığını iddia etti.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), Beşşar Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta bölgesine düzenlediği ve kimyasal silahların kullanıldığı iddia edilen saldırıda, ölü sayısını 1100 kişi olarak açıkladı. Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra, kimyasal silah saldırısında 1300 kişinin öldüğünü duyurdu.
BM, 22 Ağustos'ta Şam'daki saldırıya ilişkin iddiaların incelenebilmesi amacıyla bölgeye giriş ve araştırma için Suriye hükümetinden resmi olarak izin istedi.
SMDK, 23 Ağustos'ta Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta bölgesine yönelik kimyasal silah saldırısını uluslararası arenaya taşıma planının ilk adımı olarak, saldırıyla ilgili hazırlanan ayrıntılı bir raporu Arap Birliği'ne sundu.
BM, Suriye'den kaçan çocuk sığınmacı sayısının 1 milyonu geçtiğini ve bunun çatışmanın derinleştiğinin önemli bir göstergesi olduğunu bildirdi.
25 Ağustos'ta Suriye yönetiminin BM heyetine Şam'da kimyasal silah saldırısı düzenlenen bölgede inceleme izni verdiği bildirildi.
26 Ağustos'ta Suriye'deki BM heyetinin Muaddamiyet eş Şam bölgesinde sağlık ekipleri ve kimyasal gazdan etkilenenlerle görüşmeye başladığı bildirildi.
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Fransa'nın ABD ile Esed rejimine askeri müdahaleye hazır olduğunu bildirdi.
Suriye'nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi, 28 Ağustos'ta muhaliflerin 22, 24 ve 25 Ağustos'ta Suriye askerlerine karşı sarin gazı kullandığını iddia ederek, BM'den konunun incelenmesini istedi.
Suriye ordusunun Şam'ın Doğu Guta bölgesine düzenlediği kimyasal silah saldırısı ve Suriye'ye düzenlenmesi muhtemel askeri müdahalenin gündeme gelmesiyle Suriye'den kaçışlar arttı. Rusya'nın, 29 Ağustos'ta BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerini acil toplantıya çağırdığı bildirildi.
ABD Başkanı Barack Obama, 30 Ağustos'ta Suriye rejiminin kimyasal silah kullanımına yönelik uygun yanıta dair henüz son kararı vermediklerini ama "sınırlı eylemi" değerlendirdiklerini söyledi.
AA'nın ulaştığı Suriye'deki kimyasal saldırıda görev alan Suriye ordu birliklerinin detaylı listesine göre, saldırı Şam'ın 35 kilometre kuzeyindeki Kuteyfe'deki 155'inci Füze Tugayı ile Kasyun Dağı'ndaki 4'üncü Zırhlı Tümen'e bağlı birliklerden 15-20 civarında kimyasal başlık taşıyan füze-roketle yapıldı.
Suriye'de, doğrudan rejim güçleri tarafından yapılan kimyasal saldırının 21 Ağustos saat 02:45 sularında düzenlendiği Doğu ve Batı Guta'daki Zamelka, Duma-Harasta arasındaki mıntıka ve ve farklı yerleşim birimlerinin hedef alındığı öğrenildi.
ABD Başkanı Obama, 31 Ağustos'ta Suriye'ye yönelik askeri harekat konusunda Kongre'den yetki talep etmeye karar verdiğini söyledi. Suriye'deki kimyasal saldırı iddialarını araştıran Birleşmiş Milletler (BM) heyeti Şam'dan ayrıldı.
EYLÜL
Suriye'ye yönelik askeri operasyon öngören tasarı, 5 Eylül'de Amerikan Kongresi'nin üst kanadı olan Senato'nun Dış İlişkiler Komitesi'nde onaylandı.
EKİM
BM Genel Sekreteri Ban, 8 Ekim'de Suriye'deki kimyasal silahların imhasına ilişkin raporunu BMGK'ya sundu. Kimyasal silahların imhasını 100 kişilik uzman ekibin yapacağı açıklandı.
16 Ekim'de rejime bağlı güçlerin Dera'nın Atman beldesine ağır silahlarla düzenlediği saldırıda 24 kişi öldü, 170 kişi yaralandı. Beşşar Esed, 2014 yılı cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmasına engel bulunmadığını 22 Ekim'de belirtti.
BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El-Ahdar el-İbrahimi, 22 Ekim'de Suriye'nin başkenti Şam'a geldi. Beşşar Esed, 29 Ekim'de genel af ilan etti.
KASIM
1 Kasım'da Esed'e bağlı ordu birliklerinin çeşitli kentlerde muhaliflere yönelik ağır silahlarla düzenlediği saldırılarda ikisi çocuk, ikisi kadın olmak üzere 84 kişinin öldüğü bildirildi.
3 Kasım'da Suriye'de ekim ayında, aralarında kadın ve çocukların bulunduğu 2829 kişinin öldüğü belirtildi. BM, 5 Kasım'da Suriye'de halkın yüzde 40'ından fazlasının insani yardıma ihtiyacı olduğunu bildirdi.
Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ), 7 Kasım'da Suriye'de bir kimyasal silah üretme tesisinin daha kullanılamaz hale getirildiğini bildirdi.
BM, Suriye'de 2013'ün yarısına kadar ekonomik kaybın 103,1 milyar doları bulduğunu söyledi.
Danimarka, 8 Kasım'da Suriye'ye Birleşmiş Milletler (BM) çalışanlarını koruma amaçlı olarak asker ile kimyasal silahların Suriye'den taşınması için gemiler göndermeyi planladığını kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, 13 Kasım'da "Suriye'de bağımsız bir Kürt bölgesi ilan etme çabalarına dair haberlerden kaygı duyduklarını" belirterek, "Politikamız daima Suriye'nin birliğini ve toprak bütünlüğünü, birleşik bir Suriye'yi destekleme yönünde oldu" dedi.
Demokratik Birlik Partisi (PYD) Eşbaşkanı Salih Müslim, Suriye'nin kuzeyinde oluşturdukları meclisin geçici yönetim ilanı olmadığını fakat bunun ilk adımı olduğunu söyledi.
KSYÖ, 16 Kasım'da Suriye'nin kimyasal silahlarının ülke dışında imha edilmesini kararlaştırdı.
Esed rejiminin başına 200 milyon dolar ödül koyduğu Tevhid Tugayı Komutanı Salih, 18 Kasım'da hava bombardımanında yaralanmasının ardından kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 19 Kasım'da Suriye muhalefetini görüşmelerde bulunmak üzere Moskova'ya davet ettiklerini belirterek, Suriye Ulusal Koalisyonu'nun bu teklife sıcak baktığını söyledi.
Türkiye'deki kamplardan barınan Suriyelilerin sayısının 200 bini aştığı bildirildi.
KSYÖ, 22 Kasım'da Suriye'deki kimyasal silahların imhası konusunda özel şirketlere çağrı yaptı.
Suriye'de devam eden çatışmalarda Esed güçlerine büyük kayıplar verdiren etkili muhalif gruplardan altısı İslami Cephe adı altında birleştiğini açıkladı.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, 25 Kasım'da Suriye ile ilgili Cenevre-2 konferansının 22 Ocak'ta yapılacağını bildirdi.
Suriye'de olayların başladığı 2011 yılının Mart ayından bu yana 10 bin 853 kadının öldüğü belirtildi.
ARALIK
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, 2 Aralık'ta, BM raporlarının savaş suçlarından Beşşar Esed'in sorumlu olduğu konusunda güçlü kanıtlar ortaya koyduğunu söyledi.
5 Aralık'ta, Suriye'nin kimyasal silah stoklarının Latakya Limanı'ndan başka bir ülkeye, bu ülkeden de imha için hazırlanacak ABD gemisine taşınacağı bildirildi.
Suriye'nin başkenti Şam'ın Nebek beldesinde 7 Aralık'ta rejim güçlerinin, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 40 kişiyi kesici aletlerle öldürdüğü bildirildi.
İngiltere ve ABD, 11 Aralık'ta, Suriye'nin kuzeyine "öldürücü niteliği olmayan" ekipman yardımını askıya aldığını bildirdi. Suriye'nin Dostları çekirdek grubundan ve Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'ndan (SMDK) üst düzey yetkililer, 13 Aralık'ta İngiltere'nin başkenti Londra'da bir araya geldi.
Suriye'de kimyasal silah kullanımına ilişkin inceleme yapan BM heyetinin başkanı Ake Sellström, hazırladığı nihai raporu BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a sundu. Sellström, 14 Aralık'ta alandan topladıkları bilgilerle Suriye'de kimyasal silah kullanıldığını teyit ettiklerini, bu silahları kimlerin kullandığını tespit etmek istenirse raporda yer verdikleri delillerden faydalanılabileceğini söyledi.
15 Aralık'ta Suriye Hava Kuvvetleri'ne ait helikopterlerin Halep'in çeşitli bölgelerine "varil bombası"yla düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 30'a yükseldiği bildirildi.
Türkiye Foto Muhabirleri Derneği (TFMD), 17 Aralık'ta Milliyet gazetesinden Bünyamin Aygün'ün Suriye'de kaçırıldığını bildirdi.
18 Aralık'ta, Suriye'deki kimyasal silahların 500 tonluk ilk bölümünün ABD tarafından temin edilen gemide denizde imha edileceği bildirildi.
28 Aralık'ta, Suriye'de rejime bağlı güçlerin 2013 yılında düzenlediği saldırılarda 41 bin 987 kişinin öldüğü belirtildi. Suriye İnsan Hakları Gözlem Grubu, 29 Aralık'ta rejim güçlerinin muhaliflerin kontrolündeki bölgelere havadan bıraktığı "varil bombaları" nedeniyle iki haftada 517 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
