Kahvedeki değer artışı diğer emtiaları geride bıraktı

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) geçen yılın mayıs ayında tahvil alımlarında azaltmaya gitmesinin ardından, gelişmekte olan ülkelerde hızlanan sermaye çıkışlarının yanı sıra, yatırımcıların güvenli liman arayışlarına paralel olarak emtialar yıla iyi başladı. Yıl başından bu yana genel olarak pozitif seyir izlenen emtia fiyatlarında özellikle kahvedeki hızlı yükseliş dikkati çekerken, 13 emtiadan sadece 4'ünde değer kaybı yaşandı.

Bakır fiyatları yıla iyi başlamasına karşın, dünyanın en büyük bakır tüketicisi arasından yer alan Çin ekonomisine ilişkin endişelerin artması, emtianın fiyatında son günlerde düşüşü hızlandırdı.

Bu yıl en iyi performans gösteren ilk 3 emtia arasında, kahvenin fiyatı yıl başından bu yana yüzde 80,1 değer kazanırken, bunu yüzde 13 ile mısır ve yüzde 11,7 ile altın takip etti. Paladyumun fiyatı yüzde 8,5, soya fasulyesinin fiyatı yüzde 8,4, pamuğun fiyatı yüzde 8,2, platinin fiyatı yüzde 7,9, gümüşün fiyatı yüzde 7,7 ve buğdayın fiyatı yüzde 6,3 arttı.

Buna karşın, alüminyumun fiyatı yüzde 0,5, brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,2, kurşunun fiyatı yüzde 5,5 gerilerken, en büyük düşüşü ise yüzde 8,7 ile bakır kaydetti.

Emtia fiyatlarının 2014 yılındaki seyrine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Goldman Sachs Emtia Araştırmaları Başkanı Jeffrey Currie, bu kış piyasaları çarpan soğuk hava şokunun ardından, ABD'de doğalgaz fiyatlarının yıl başından bugüne kadar geçen sürede neredeyse yüzde 10 arttığını vurgulayarak, ancak bu hareketin şaşırtıcı bir şekilde tarihteki örnekleri kadar büyük olmadığını söyledi.

Buna ek olarak gelişen piyasalardaki karmaşanın, hisse senedi ve döviz piyasalarında oldukça büyük satışlara yol açtığını kaydeden Currie, yıl başından bu yana emtiaların ise yatay seyrettiğini ifade etti.

Currie, özellikle petrolün hava ve gelişmekte olan piyasalardaki olayları çoğunlukla dikkate almadığını belirterek, "Piyasa tepkisinin olmaması için güçlü nedenler olduğuna inanıyoruz. Kayaç gazı devrimiyle gelişen piyasa tüketicilerinin marj hareketlerinin bir sonucu olarak, daha yatay küresel petrol arz eğrisi ve yapısal olarak düşük volatilite göreceğiz. Ancak gelişen piyasalarda devam eden adaptasyona, emtia fiyatları daha derinleşerek tepki verebilir. Altın, bakır, demir, soya ve platinde daha fazla ayarlama gelmesini bekliyoruz" diye konuştu.

Currie, Goldman Sachs olarak yaptıkları bir analizi de paylaşarak, gelişmekte olan piyasa ekonomilerini daha esnek (cari açıkları daha iyi yönetilebilir görünen) ve daha hassas (cari açıkları daha az sürdürülebilir görünen) olarak grupladıklarını ve kaldıraçlarına baktıklarını anlattı.

Talebin fiyat ve gelir esnekliği tahminlerinde, emtiaların "daha hassas" grupta yer alan ve gelişen piyasalardan daha fazla etkilendiğini belirten Currie, şunları kaydetti:

"Söz konusu grupta yer alan ülkeler talep tarafında altın ve arz tarafında bakır, demir, soya ve platini içeriyor. Bu durum, bu piyasalarda mevcut düşüş tahminimizi güçlendiriyor. Daha da önemlisi çok düşük fiyat esnekliği verilen bu hassas gelişen piyasalar grubu, petrol piyasası için sadece küçük bir etkiye sahip. Bunun, 2013 yılı sonundaki rekor düşük mevsimsel ham petrol stoklarıyla birlikte petrolün neden son gelişen piyasalardaki çalkantıya bu kadar tepkisiz olduğunun önemli bir nedeni olması muhtemel..."

Yüksek faiz oranları nedeniyle altın, artan kaynak nedeniyle bakır ve Güney Amerika'da beklenen rekor soya fasulyesi üretimi nedeniyle ise soya fasulyesinde yıl boyunca daha önemli aşağı yönlü bir yapı gördüklerini ifade eden Currie, bunun da emtialar için gelecek 12 ayda yüzde 3 zarar beklentilerini yansıttığını belirtti. Portföy dağılımı açısından bakıldığında, kendilerinin hala 2014 yılında emtiaların tutulmasını tavsiye ettiklerini dile getiren Currie, "Diğer finansal varlıklarla azalan ilişkiler ve emtialardaki düşük volatilite, mevcut konjonktürde beklenmelidir ve her zaman stratejik emtia hikayesinin bir parçası olmuştur. Emtiaları bir portföyde tutmanın faydalarının hala geçerli olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle iyi dengelenmiş bir portföyde emtia tutulmasını şiddetle öneririz" dedi.

- "Emtia için talepte bir yavaşlama henüz görmüyoruz"

Saxo Bank Emtia Strateji Başkanı Ole Hansen de emtiada önemli rol oynayan Çin ekonomisinin, geçen yıldan bu yana yavaşladığını ve ülkenin "müthiş büyüklükteki" borçlarla mücadele ettiğini belirterek, "Bu süreç eğer dikkatli bir şekilde yönetilmeseydi, hisse senedi ve emlak piyasası gibi diğer varlık sınırları üzerinde çok önemli negatif etkiye sahip olabilirdi. Şimdiye kadar bu belirsizliğin altın üzerinde büyük bir pozitif etkisi oldu. Çin'de birçok yatırımcı hisse senedi ve emlak piyasası gibi alternatif yatırımlar için güvenli liman arıyorlar. Bunun dışında, emtia için talepte bir yavaşlama henüz görmüyoruz" dedi.

Çin'de ocak ayında birçok kilit özelliğe sahip emtiaların ithalatının sürpriz yükseliş gösterdiğini anımsatan Hansen, şunları kaydetti:

"Ham petrol ithalatı yıllık bazda yüzde 12 oranında ve soya yüzde 24 oranında tırmanışa geçerken, hem demir hem de bakır ithalatı rekor seviyeye yükseldi. Şu an için Çin'in emtia talebi, küresel fiyatları desteklemeye devam ediyor ve bu görünümün değişmesi için şu anda görülenden daha büyük bir yavaşlama ya da krizden geçmesi gerek. Bunun yanında, güçlü yükselen endüstriyel metaller dışında, özellikle kakao, kahve, soya ve mısır gibi tarım emtiaları ile değerli metaller yıla güçlü bir başlangıç yaptı."

Citigroup Küresel Piyasalar Emtia Stratejisti Aakash Doshi ise 2014 yılında emtia fiyatlarının, vadeli işlemlerde yaşanan ortalama yüzde 5-10 düzeyindeki düşüş nedeniyle kapsamlı olarak azalmasının beklendiğini belirtti.

Doshi, genişleyen stokların, petrol, endüstriyel metaller sektörü ve hammaddelerde önemli dengelerin gevşemesine yol açtığını kaydederek, aynı şekilde makroekonomik dalgalanmaların da 2014 yılında özellikle gelişen piyasalar üzerindeki talep büyümesini engellemeyi sürdürebileceğine dikkati çekti.

2012 yılı başlangıcı ve daha çok 2013 yılına ışık tutan somut dengelerin, yeni arzın meyvelerinin gelecek birkaç yıl üzerinde dip fiyatları işaret ettiğini vurgulayan Doshi, "Bu halihazırda gelişmekte olan ve gelişmiş piyasalardaki düşük enflasyon unsurlarında ilerleme sağlıyor. Bu yıl geniş oranda küresel stok fazlası veren hububat fiyatları, muhtemelen üreticiler aleyhinde tüketicilere destek olunmasını sağlayacak, ticaret seviyesi büyük olasılıkla yoğun olmaya ve gelecek bir kaç çeyrekte düşük seyretmeye devam edecek" değerlendirmelerini yaptı.

Doshi, yılbaşından bu yana alüminyum fiyatlarında zayıflama görüldüğünü, bakırın ise dünya piyasalarında bir kenara atıldığını, Çin'de enerji için yeni bütçelere rağmen altyapı harcamalarının pozitif görünüme sahip olduğuna işaret etti.

13 emtianın yılbaşından bu güne fiyat değişimleri şöyle;