AB Komisyonu'nun ticaretten sorumlu üyesi Karel De Gucht ve beraberindeki heyetle Gümrük Birliği konusunu görüşen, ardından GB konusunda izlenecek yol haritasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bakan Zeybekci, iki aylık ekonomi bakanlığı döneminde Gucht ile 3. defa Türkiye'nin GB konusundaki hassasiyetlerini paylaştığını vurguladı.
AB ile yapılan GB anlaşmasının kısa sürede tam üyelik beklentisiyle tasarlandığını belirten Zeybekci, "Gelinen noktada ne zaman AB 3. ülkelerle STA imzaladığında 3. ülkeler AB ile doğrudan bir mal serbestisine uğrarken Türkiye otomatik olarak o 3. ülkeyle böyle bir hakka sahip olmuyor. Ama o 3. ülke Türkiye'yle doğrudan böyle bir hakka sahip oluyor. Bu hakikaten kabul edilebilir ve sürdürülebilir değil" dedi.
AB'nin bugüne kadar 3. ülkelerle yapmış olduğu anlaşmalarda Türkiye'nin çok büyük zarar görmediğini hatırlatan Zeybekci, "Çünkü anlaşmalar o kadar büyük değildi. Ama önümüzdeki günlerde AB'nin ABD, Hindistan ve Kanada'yla çok büyük ekonomilerle böyle bir STA yapması halinde Türkiye için ekonomik olarak hakikaten telafisi mümkün olmayan zararlar söz konusu olabilecek bir tehlike taşıyor. Diğer taraftan da hiçbir bağımsız ülke bir anlaşmaya bu şekilde taraf olmamalı. Biz bunu kabul edilebilir bulmuyoruz" diye konuştu.
Türkiye'nin konuya ilişkin hassasiyetlerini Gucht ile yeniden paylaştığını belirten Zeybekci, şöyle konuştu:
"Gümrük Birliği'nin 'upgrade' edilmesi, daha çağdaş bir hale getirilmesi, daha kabul edilebilir ve sürdürülebilir hale getirilmesi yönünde bizim fikirlerimize katıldıklarını söylediler. Tabii bu çok zor bir süreç. 28 üyeli bir AB'de komiserin bizimle yaptığı görüşmeleri dönüp AB Komisyonu'nda 28 ülkeye onaylatması da son derece zor. Zaten AB ile tam üyelik görüşmelerinde ne tür zorluklar yaşadığımızı, bir Yunanistan'ın Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin neler yapabildiğini de görüyoruz. Ama biz bunu ona takılmadan yapmak istiyoruz. Bu yönde her iki tarafın da pozitif yönde irade beyanları var.
Türkiye olarak AB ile yaptığımız Gümrük Birliği anlaşması yeniden müzakereye açılmıştır ve görüşmeler başlamıştır. Derhal bir komisyon kurmaya karar verdik, teknik ekip kurmaya karar verdik. Bu kurulacak olan teknik ekip Haziran'a kadar yoğun bir şekilde çalışacak. Sanırım Haziran'a kadar da bir kere daha kendileriyle bir araya geleceğiz. Genişlemeden sorumlu üye ile de bir araya geleceğiz. Sonra da bu teknik heyetin belirlemiş olduğu listeler çerçevesinde meslektaşım Karel De Gucht ile sanırım Nisan ortası gibi yeniden görüşme yapacağız. Pozitif gelişmeler yaşayacağımıza inanıyoruz."
Çalışmalarla, AB'nin 3. ülkelerle yaptığı STA'lara Türkiye'nin otomatik olarak taraf olmasının amaçlandığını belirten Zeybekci, "Veya AB, anlaşma yapacağı 3. ülkelere yani ABD'ye 'Türkiye ile de görüşme yap ayrıca, onu da eşzamanlı olarak bitirelim' diye zorlayıcı şart koyması. İstemediğimiz üçüncü alternatif olarak da AB 3. ülkeyle anlaşma yaptığında paralel olarak anlaşma yapılmazsa 3. ülkenin Türkiye'ye karşı olarak o otomatik kazanımını dondurmak. Yani Türkiye'ye otomatik giriş hakkını anlaşma yapılana kadar, görüşmeler bitene kadar engellemek. Bunu da masaya koyduk 3 alternatif olarak görüşüyoruz. İnşallah biz ilk iki alternatifi bitirmek istiyoruz. O şekilde bitirmek istiyoruz" diye konuştu.
Görüşmede Kapıkule Gümrük Kapısı'nda oluşan tır kuyruklarının da gündeme geldiğini aktaran Zeybekci, GB kapsamındaki ürünlerin serbest dolaşımının hiçbir şekilde AB üyesi ülkelerin sınırları içerisinde engellenemeyeceğini, kısıtlanamayacağını, kotaya tabi tutulamayacağına ilişkin madde olduğunu anımsattı.
Zeybekci, sözlerini, "Onun için şu anda Bulgaristan'ın yapmış olduğu bu engellemeyi GB'nin fiili olarak askıya alınması olarak görüyoruz. Bunun takipçisi olacağız, gerekiyorsa hukuk yoluna taşıyacağız" diye tamamladı.
