Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde yerel kaynaklar kullanılarak yüksek teknolojiye sahip ürünler geliştirilmesi ve firmalarla ortak olarak üretime geçilmesi amacıyla kurulan Elektronik Malzemeler Üretim ve Uygulama Merkezi'nde nanoteknoloji laboratuvarlarında yürütülen bir çalışmayla yanmaz boya geliştirildi.
Dünyada halen kullanılan yanmaz malzemelere göre alev geciktirme yani ateşe dayanıklılık özelliği daha üstün olan boya, muadillerine göre zehirli gaz salınımını da önemli ölçüde azalttı. Patenti alınan boyanın üretime geçmesi için Türk boya firmalarıyla görüşmeler devam ediyor.
EMUM Müdürü Prof. Dr. Erdal Çelik ve Araştırma Görevlisi Serdar Yıldırım'ın yürüttüğü çalışmayla üretilen boya, her türlü yüzeye spreyle uygulanabilecek. Boyanın özellikle çadır yangınları sonucu yaşanan ölüm ve yaralanmaları önemli ölçüde ortadan kaldırabileceği ifade ediliyor,
Projeyle ilgili bilgi veren araştırma görevlisi Serdar Yıldırım, bir televizyon üreticisi şirketten gelen yanmaya dayanıklı televizyon kasası geliştirilmesi talebi üzerine KOSGEB desteğiyle 2012 yılında proje başlattıklarını dile getirdi.
Dünyada kullanımı yaygınlaşan ancak ihtiyaçlara tam olarak yanıt veremeyen yanmaz malzemeleri araştırdıklarını, özellikle ABD ve AB ülkelerinde geliştirilen yanmayı geciktirici malzemelerin uygulandığı maddenin içeriğini değiştirdiğini, uygulama zorlukları olduğunu gördüklerini anlatan Yıldırım, "Söz konusu malzemelerin yanmayı geciktirmesine rağmen yanma sırasında hidroklorik, hidrobromür gibi zehirli gazlar saldığı biliniyor. Hatta bu gazların yasaklanması için görüşmeler yürütülüyor. Mevcut yanmaz malzemeler yanma sırasında ölüm ve zehirlenmelere neden olan karbonmonoksit gazı oluşumunu da engelleyemiyor. Bu nedenlerle yanma geciktirici teknolojilerde inorganik malzemelerin kullanılması gündemde" dedi.
- Tamamı yerli kaynaklardan
Merkezde yaptıkları deneyler sonucu tamamı Türkiye'de çıkarılan hantit hidromanyezit, çinko borat ve borik asit gibi mineralleri kullanarak inorganik temelli yeni bir ürün ortaya koymayı başardıklarını söyleyen Yıldırım, nanoteknolojik boyutta boyaya uygulanan malzemenin tüm testleri başarıyla geçtiğini, zehirli gaz salınımını da en aza indirdiğini belirtti.
Yıldırım, geliştirdikleri boyayı PVC gibi hızlı yanan malzemeler üzerinde test ettiklerini, normalde 180 saniyede yanarak parçalanan ve karbonmonoksit gazı salan malzemenin yanmaz boyayla aynı deneye tabi tutulduğunda 180 saniyelik sürede deforme olmadan kendisini koruduğu, ateş kaynağı çekildiğinde söndüğü ve karbonmonoksit salınımının çok düşük seviyede kaldığını saptadıklarını kaydetti.
Bu deney sonuçlarıyla başvurdukları patentin tescillendiğini anlatan Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Geçmişte deprem felaketleri sonrası Kızılay çadırlarına sığınan çocukların ölmesi gibi içimizi parçalayan olaylarla karşılaşmıştık. Geliştirdiğimiz bu boyayla artık çadır yangınlarıyla ölüm ve yaralanmaların önemli ölçüde azalacağını düşünüyoruz. Aynı zamanda yanmaya karşı hassas olan tüm yüzeylerde, yapılarda bu boya kullanılabilir. Yanmaz boyanın maliyeti çok düşük. Bu konularda boya firmalarıyla görüşüyoruz. Bu firmaların işbirliğiyle geliştirilebilecek yanmaz özellikli boyaları tekne ve otomobil boyaları için de uygulayabiliriz. Bu teknoloji sayesinde toplumsal olaylar sırasında molotof atılan araçların yanması da engellenebilir."
