Büyükşehir Belediyesi Eğitim Faaliyetleri Genel Koordinatörü Refik Tuzcuoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1205- 1206 yıllarında yapılan Gevher Nesibe Tıp Medresesi'nin tarihin bu büyüklükte yapılmış ilk tıp fakültelerinden olduğunu söyledi.
Eserin külliye şeklinde inşa edildiğini belirten Tuzcuoğlu, "Rivayete göre tıp fakültesinin yapımının bir sevda hikayesine dayandığını görüyoruz. Selçuklu Sultanı 1. Gıyaseddin Keyhüsrev'in kız kardeşi olan Gevher Nesibe, başarılı bir komutana gönül vermiştir. Sultan, bunu fark edince komutanı sürekli sınır boylarına savaşlara gönderir. Pek çok savaşta kahramanlık gösteren komutan bir harpte hayatını kaybeder. Gevher Nesibe Sultan da sevdasından dermansız bir hastalığa tutulur. Bu hastalığın pençesinde kıvranan Gevher Nesibe, kendisi gibi hastalığa tutulanların tedavi edilmesi için bir şifahane yapılmasını vasiyet eder" diye konuştu.
Gevher Nesibe'nin vasiyeti üzerine yaptırılan ve ismini taşıyan Tıp medresesinin içinde bir de akıl hastanesi olduğunu anlatan Tuzcuoğlu, şunları kaydetti:
"Burada hem tıp dersleri veriliyor hem de birtakım cerrahi operasyonlar yapılıyordu. Bimarhane kısmında akıl hastaları tedavi ediliyordu. Dünyadaki koşullar değerlendirildiğinde batıda akıl hastaları büyük zulümlere maruz kalırken, bu tarihi bimarhanede musiki ile bir tedavi sürecinden geçiyorlar. Bizim dünyamıza ait notalarla, farklı musiki makamlarında tedavi ediliyorlar. Musikideki bir makamdan başlanıyor, sıra sıra tedavinin aşamaları musikiyle tamamlanıyor. Hasta ya tamamen iyileşiyor ya da çevresine zarar vermeyecek hale geliyor. Osmanlı döneminde ciddi bir biçimde uygulanan bu yöntem Selçuklu döneminde de kullanılıyordu. Makamların farklı tabiatları ve tıbbi faydaları var. Müzemizin bimarhane kısmını ziyaret edenler, küçük odalardan yankılanan farklı makamlardaki eserleri dinleme imkanı bulacaklar. Odaların atmosferinin ziyaretçileri etkileyeceğini düşünüyoruz."
- Türkiye'nin ilk Selçuklu Müzesi
Büyükşehir Belediyesi Etüt ve Projeler Daire Başkanı Hamdi Elcuman ise tarihin ilk tıp fakültelerinden birisi olan tarihi yapının uzun yıllar boş kaldığını, 1950'li yıllardan sonra ise restorasyonu yapılarak Vakıflar Bölge Müdürlüğünce Erciyes Üniversitesi'ne tahsis edildiğini anımsattı.
2011 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile Büyükşehir Belediyesinin yaptığı protokolle tarihi medresenin belediyeye geçtiğini anlatan Elcuman, şöyle devam etti:
"Yaptığımız restorasyonun ardından 2012 yılında 12 kişilik bir ekiple buranın Selçuklu müzesi olması için çalışma başlattık. Proje çalışmaları sonucu Türkiye'nin ilk Selçuklu medeniyeti müzesini kurduk. Müzemiz pek çok ilklere sahip. Türkiye'de Selçuklu medeniyetini anlatan tek müze. Selçuklular biraz mahzun bir medeniyet. Moğol istilasına uğradıkları için pek çok eser yakılıp yıkılmış. Selçuklularla ilgili elimizde çok az belge var. Ancak taşa, ahşaba hükmettiklerini biliyoruz. Buraya bilim heyetimizin yaptığı çalışmalarla 650 adet eser getirdik. Bunların pek çoğu ilk kez görücüye çıkıyor."
- Engelli dostu müze
Müzenin klasik müzecilik anlayışını dışında bir enstitü gibi işleyeceğinin altını çizen Elcuman, "Atölyelerde gençlerle Selçuklu söyleşileri gerçekleştirilecek. Çocuklara yönelik eğitimler verilecek. Öte yandan müzemiz engelli dostu. Görme engelliler için yürüme yollarımız var. Ayrıca brillian alfabesiyle engellilerimiz eserler ve müze hakkında bilgi edinebilecekler" diye konuştu.
Elcuman, müzeyi gezenlerin pek çok dijital uygulamayla karşılaşacaklarını belirterek, Selçuklu'yu eğlendirerek, anlatmayı amaçladıklarını sözlerine ekledi.
- Gevher Nesibe kimdir?
Doğum ve ölüm tarihleri tam olarak bilinmeyen Gevher Nesibe Sultan, SeIçukIu hükümdarIarından II. KıIıçarsIan'ın kızı ve I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in kız kardeşidir. Rivayete göre, Gevher Nesibe Sultan orduda bir komutana gönlünü kaptırmıştır.
Kardeşini komutanla evlendirmek istemeyen I. Gıyaseddin Keyhüsrev, komutanı çeşitli bölgelerde savaşa gönderir. Komutanın bir savaşta şehit düşmesi üzerine bu duruma dayanamayan Gevher Nesibe Sultan, vereme yakalanır. Bir türlü sağlığına kavuşamayan Gevher Nesibe Sultan, kendisi gibi çaresiz hastalıklara yakalananların tedavi edilmesi için bir hastane yapılmasını vasiyet eder. Talihsiz sultanın cenazesi, vasiyeti üzerine yaptırılan tıp medresesi içindeki türbeye defnedilir.
