Ukrayna’nın en hassas noktası olan Kırım’da siyasi gerilim artıyor. Kırım Başbakanı Anatoli Mogilev Ukrayna parlamentosunun kararlarına uyacaklarını belirtirken, parlamento başkanı Vladimir Konstantinov “bağımsızlık”, “Rusya’dan destek isteme” gibi gerilimi arttırıcı açıklamalarda bulunuyor.
Kremlin'den kırım hamleleri
Kırım halkı üzerindeki etkisini kullanan Rusya ise müdahale sinyalleri ile gerilimin fitilini ateşliyor. Moskova tarafından doğrulanmasa da, internet siteleri ve bloglarda Rus askerlerinin ve askeri araçlarının Yalta’ya geldiği, Karadeniz’de Rus askeri gemilerinin hareketliliğinin gözlendiği bildiriliyor. Rusya’nın Kırım’a gönderdiği milletvekilleri Rus toplumu temsilcileri ve Kırım parlamentosunun bazı üyeleri ile bir araya gelerek “bağımsızlığa destek” mesajları veriyor, Kırımlılara Rusya pasaportu vaadinde bulunuyor. Eş zamanlı olarak Rusya parlamentosuna Rus kökenli Ukraynalılara Rusya vatandaşlığının verilmesini öngören tasarı tartışılıyor.
Sivastopol kontrolden çıkıyor
Ukrayna’nın merkeze bağlı iki kentinden biri olan Sivastopol’de durum Kiev’in kontrolünden çıkıyor. Ukrayna basınında yer alan iddialara göre, geçtiğimiz günlerde bölgeye gelen yeni merkezi yönetimin temsilcileri – İçişleri Bakanı Avakov’la Güvenlik Servisi Başkanı Nalivayçenko devlet binalarına Rusya bayraklarının çekildiği Sivastopol’e girmeyi bile başaramadı…
Yaşanan olaylardan dolayı Sivastopol Valisi Vladimir Yatsuba hem görevinden, hem de Yanukoviç’in fahri başkanlığını yaptığı Bölgeler Partisinden istifa etti. Sivastopol’deki Rusya yanlıları ise yerel halk konseyi oluşturarak Rusya vatandaşı olan işadamı Aleksey Çalıy’ı bu konseyin başına getirdiler. Ancak bu karar Ukrayna yasalarına aykırı. Gerçi Sivastopol de aynen Kiev gibi merkeze bağlı bir şehir, ancak yönetim şekli başkentten farklı. Kiev’de belediye başkanını halk seçiyor, ancak yasalara göre Sivastopol’de en üst düzey yönetici vali ve o da Cumhurbaşkanı tarafından atanıyor. Dolayısıyla, Sivastopol’de halkın belediye başkanı seçme gibi bir yetkisi yok. Bu nedenle ve de üstelik yabancı birinin – Rusya vatandaşının Sivastopol’de belediye görevine “seçilmesi” Kiev tarafından Moskova’nın ve bölgedeki Rusya yanlılarının provokasyonu olarak değerlendiriliyor. Sivastopol sokaklarında boy gösteren Rus askeri araçları da bu provokasyonun simgesi...
Provokasyon Simferopol’e sıçrıyor
Sadece Rus çoğunluğun yaşadığı ve Karadeniz Filosunun bulunduğu Sivastopol değil, Kırım’ın başkenti Simferopol, yani Akmescit de bugünlerde çok gergin. Başkent sokaklarında gece çok sayıda Rus kazakları ve “Afganistan savaşçıları” görmek mümkün. Kırım’ın “afgan”ları başkent Kiev’de protestolara öncüllük eden “afgan”lardan farklı. Onlar Rus Kazaklarıyla birlikte kendilerini Kırım’ın “koruyucuları” olarak görüyorlar.
Rusya haricindeki herhangi bir ülkeden gelenlere karşı agresif tavır sergiliyorlar.
Dün Simferopol’de parlamento binasının önünde Rusya yanlısı örgütler gösteri düzenleyerek, Ukrayna iktidarının meşru olmadığının ilan edilmesini, 1992 Kırım Anayasasına geri dönülmesini ve Kırım’ın statüsü ile ilgili referandumun yapılmasını talep etti. Gösterinin sürdüğü dakikalarda Kırım Parlamentosu olağanüstü toplantı kararı aldı. Ardından parlamento başkanı Vladimir Konstantinov Rusya yanlısı göstericilere hitaben “Kırım’ın geleceği ile ilgili olan endişelerinizi paylaşıyorum. Buradan hiçbir yere gitmeyeceğim ve sizinle birlikte olacağım. Biz otonom cumhuriyetimiz için sonuna kadar savaşacağız” dedi.
Kiev yönetiminin Kırım’daki sorunları çözmek istemediğini belirten Vladimir Konstantinov, “Bu yüzden bizim birleşmemiz ve çok kararlı şekilde hareket etmemiz lazım. Otonominin ve Kırım sakinlerinin yeterli gücü var. Neo-Nazizm Kırım’da sökmez, biz Kırım’a asla ihanet etmeyiz” diye sözlerini sürdürdü.
Bugün saat 15:00’da başlaması planlanan olağanüstü toplantıda Kırım’daki siyasi durumun değerlendirileceği bildirildi. Rusya yanlılarının bugün saat 12:00'da yeniden parlamentonun önüne toplanacağı açıklandı.
Tatarlar Kırım’da Ukrayna’nın bütünlüğünün garantisi rolünde
Parlamentonun olağanüstü toplantı kararı almasının ardından Kırım Tatar Milli Meclisi de olağanüstü toplandı. Ukrayna’da yaşanan olayların başından beri gösterileri ve değişimi destekleyen Kırım Tatarları, özerk cumhuriyeti Ukrayna’dan ayırıp Rusya’ya bağlamaya yönelik her türlü eyleme karşı hareket edeceklerini bildirdiler. Kırım Tatar Milli Meclisi, parlamentonun olağanüstü toplantı kararının iptal edilmesini istedi ve bugün için miting kararı aldı.
Yarımada nüfusunun yaklaşık 14’nü oluşturan Kırım Tatarlarının Rusya yanlılarına karşı bu mücadelesine özerk bölgede yaşayan %24,4 oranındaki Ukraynalılar da destek veriyor. Özellikle Kırım’ın kuzey ve merkez kısımlarında Rusya’nın etkisinin çok fazla olduğu söylenemez. Yarımadanın kuzeyinde Ukraynalılar, merkezinde ise Kırım Tatarları etkili. Ukraynalılar ve Kırım Tatarları ülkenin bütünlüğünün korunması konusunda hemfikir Yalnız Karadeniz Filosunun konuşlandığı ve tamamen Ruslardan oluşan güneyde – Sevastopol Moskova’nın etkisi altında.
Rusya savaş başlatır mı?
Rusya tarafından yapılan açıklamalar ve bölgedeki hareketlilik her ne kadar endişe doğursa da, uzmanlar Moskova’nın işi Ukrayna ile savaş başlatmaya vardıracağına inanmıyor. Çünkü Kırım’da başlatılacak bir savaş Gürcistan’daki savaşa benzemeyecek. Ukrayna, Rusya için her hangi eski Sovyet ülkesi olmadığı gibi, Batı için de aynı stratejik öneme sahip. Dolayısıyla, Ukrayna’ya askeri müdahale Rusya’nın ABD ve AB’yi karşısına, ekonomik ve siyasi yaptırımları da göze alması anlamına gelir. Böylesine bir savaş Rusya’nın Ukrayna ve Batı ile ilişkilerini defnedeceği gibi, Rusya vatandaşlarının hayatını da etkiler. Yaygın kanaat, Rusya'nın direkt müdahale ile değil, Kırım sokaklarına çıkarttığı askeri araçları ve askerleri ile korkutarak ve örgütlediği Kırım Ruslarını kullanarak gerilimi arttırmaya çalışacağı yönünde...
(TRTTURK)
