Neyin artan popülaritesinden faydalanarak, seri üretimle uygun fiyata ney satmak isteyenlerin ortaya çıkması, neyin ruhuna inanan icracılar ile imalatçıları endişelendiriyor.
Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Türk Halk Oyunları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öcal Özbilgin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de ve dünyada neye ve tasavvuf müziğine ilginin arttığını ifade ederek, bu ilginin bazı sıkıntıları da beraberinde getirdiğini söyledi.
Yurt dışında yaptığı akademik çalışmalarda, yabancılara "Türk müziği adına ne biliyorsunuz?" diye sorduğunu, çok sık "sufi" ve "derviş" yanıtlarını aldığını belirten Özbilgin, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'nde de yer alan Mevlevi sema törenleri ve neyin bilinmesi ve tanınmasından mutluluk duyduklarını ifade etti.
- "Popülariteyle ruh da gitti"
Bu popülerliğin bazı riskleri de beraberinde getirmesinden yakınan Özbilgin, "Bazı öğrencilerim, alışveriş merkezlerinde, kalabalık caddelerde ve düğünlerde para kazanmak için ney taksimi ve sema ayini yapıyor. Ruh ve anlam bitti. Son yıllarda popülerliğinin artması, ne yazık ki böyle bir pazarın doğmasına neden oldu. Bu da kalitede birtakım düşmelere neden oldu" diye konuştu.
İzmirli neyzen ve ney yapımcısı Ergin Karabulut da neyin popülerliğinin artmasından sonra ehil olmayan ellerde, seri üretimle, rastgele seçilen kamışlardan neyler yapıldığını kaydetti.
Bunların kaliteyi düşürüp neyin ruhuna zarar verdiğini dile getiren Karabulut, şöyle devam etti:
"Birkaç yıldır bu seri üretim bizim başımızı ağrıtıyor. Aynı zamanda ney dersleri de verdiğimiz için profesyonel ellerde yapılmış, doğru sesler veren neyler yerine, kötü açılmış neylerle ders vermesi gerçekten çok zor oluyor. Özellikle neyi yapan ustanın iyi bir icracı olması, ses nüanslarını fark edebilmesi ve akordunu iyi bilmesi gerekiyor. Çünkü neyin akordu sadece bir kez yapılıyor. Akordu ehil olmayan kişilerce doğru düzgün yapılmadığı zaman, ney baştan aşağıya yanlış sesler veren bir düdük oluyor. Türk müziğindeki o perdeleri vermesi imkansız oluyor ve ney öğrenmeyi de engelliyor."
- "Kaliteli ney için fiyatına bakın"
Karabulut, seri yapılmış neylerden doğru ses almanın imkansız olduğunu, bu nedenle o neyleri evin bir köşesine süs olarak asmaktan başka çare olmadığını savundu.
Neye yeni başlayanlar için hangi neyin kaliteli olduğunu anlamada satış fiyatının önemli bir ipucu verebileceğini ifade eden Karabulut, "Piyasada 20-25 liraya öğrenci neyi adı altında neyler üretilip satılıyor. Halbuki öğrenci neylerinin daha bir özenle açılması, yapılması gerekiyor. Onlara pek itibar edilmemesini tavsiye ediyorum. Neye ilgi duyanlar, 100 liranın 120 liranın altındaki neylere pek bakmasınlar" dedi.
