Türkiye'yi 6 bölgeye ayıran; yatırımlara vergi, faiz ve prim desteğinin verildiği paketten yararlanmak isteyen şirketlerin 2013 yılında taahhütte bulunduğu sabit yatırım tutarı bir önceki yıla oranla yüzde 63'lük rekor artışla 93,9 milyar liraya yükseldi.
AA muhabirinin Ekonomi Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, 2013 yılında sabit yatırım tutarı 93,9 milyar lira olan 4 bin 985 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendi. Şirketler, bu belgeler kapsamında 190 bin 385 kişilik istihdam öngördü.
2012 yılında sabit yatırım tutarı 57,6 milyar lira olan 4 bin 317 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş, bu belgeler kapsamında 146 bin 830 kişilik istihdam öngörülmüştü. Geçen yıl düzenlenen teşvik belgesi sayısı 2012'ye oranla ciddi bir artış kaydetmese de, şirketlerin taahhütte bulunduğu sabit yatırım tutarında yüzde 63'lük artış meydana getirdi.
Geçen yıl düzenlenen 4 bin 985 adet yatırım teşvik belgesinin 4 bin 745'i yerli sermayeli firmalar tarafından alındı. Söz konusu bu firmalar 80,7 milyar liralık yatırım sözü verirken, 240 teşvik belgesi düzenlenen yabancı sermayeli firmalar ise 13,2 milyar liralık sabit yatırım taahhüdünde bulundu.
- Enerji sektörü revaçta
Teşvik belgesi düzenlenen Turang Transit Taşımacılık, 11,5 milyar lira ile geçen yıl sabit yatırım tutarı en fazla olan şirket oldu. Söz konusu firma yaptığı yatırımda 500 kişilik istihdam öngörüsünde bulundu. Transit doğalgaz boru hattıyla taşımacılık hizmeti veren şirketin KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi Oranı ile Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği alması öngörüldü.
Bu şirketi 2,9 milyar lira ile TÜPRAŞ takip etti. TÜPRAŞ için öngörülen destek unsurları ise KDV İadesi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl, Vergi İndirimi Oranı yüzde 90, YKO yüzde 50, KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti ve Faiz Desteği oldu. TÜPRAŞ'tan sonra ise 2 milyar lira ile Riotur, 1,9 milyar lira ile de Cenal Elektrik geldi.
Miktar bazında en büyük teşvik belgesi düzenlenen ilk 10 firmadan 6'sının enerji sektöründe yer aldığı kaydedildi. İlk 10'da yer alan firmalardan biri kimya sektöründe yer alırken, diğer üçünün ise madencilik-istihraç ve işleme alanında faaliyet gösterdiği belirlendi.
2013 yılında sabit yatırım tutarı en fazla olan ilk 30 teşvik belgesini alan firmalar şöyle;
Sıra No | FİRMA ADI | YATIRIMIN SEKTÖRÜ | SABİT YATIRIM (TL) | İSTİHDAM |
1 | TURANG TRANSİT TAŞIMACILIK A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 11.500.000.000 | 500 |
2 | TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş | İMALAT - Kimya | 2.925.507.308 | 500 |
3 | RİOTUR MADENCİLİK A.Ş. | MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme | 2.040.000.000 | 518 |
4 | CENAL ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.945.000.000 | 500 |
5 | EREN ENERJİ | ENERJİ - Enerji | 1.600.000.000 | 500 |
6 | SARP ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.600.000.000 | 90 |
7 | ERDEMİR MADENCİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. | MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme | 1.569.000.000 | 500 |
8 | AYAS ENERJİ ÜRETİM VE TİCARET A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.550.000.000 | 170 |
9 | HATTAT ENERJİ VE MADEN TİCARET A.Ş. | MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme | 1.400.000.000 | 600 |
10 | KOMET ENERJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.400.000.000 | 80 |
11 | KANYON ENERJİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.200.000.000 | 40 |
12 | MARDE ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.185.000.000 | 45 |
13 | KALEHAN ENERJİ ÜRETİM VE TİCARET A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 1.050.000.000 | 50 |
14 | FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş. | İMALAT - Taşıt Araçları | 954.816.039 | 600 |
15 | ADULARYA ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİMİ VE MADENCİLİK A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 929.181.000 | 300 |
16 | ATM SAĞLIK KAYSERİ YATIRIM VE İŞLETME A.Ş. | HİZMETLER - Sağlık | 919.702.636 | 1.429 |
17 | SUMİTOMO RUBBER AKO LASTİK SAN. VE TİC. A. Ş | İMALAT - Lastik-Plastik | 875.000.000 | 2.000 |
18 | TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI A.Ş. | İMALAT - Taşıt Araçları | 822.190.975 | 250 |
19 | İÇANADOLU DOĞALGAZ ELEKTRİK ÜRETİM VE TİCARET A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 800.000.000 | 40 |
20 | GALATA ENERJİ ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 750.000.000 | 400 |
21 | TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI A.Ş. | İMALAT - Taşıt Araçları | 739.123.492 | - |
22 | ICA IC İÇTAŞ ASTALDİ ÜÇÜNCÜ BOĞAZ KÖPRÜSÜ KUZEY MARMARA OTOYOLU YATIRIM VE İŞLETME A.Ş | HİZMETLER - Altyapı - Belediye Hizmetleri | 629.339.280 | 40 |
23 | FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş. | İMALAT - Taşıt Araçları | 605.865.568 | 750 |
24 | SİLOPİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 593.000.000 | 400 |
25 | ETİ ALÜMİNYUM A.Ş. | İMALAT - Demir Dışı Metaller | 544.657.659 | 58 |
26 | ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A. Ş. | ENERJİ - Enerji | 541.500.000 | 18 |
27 | MERSİN ENTEGRE HASTANE HİZMETLERİ YATIRIM VE İŞLETME A.Ş. | HİZMETLER - Sağlık | 521.926.650 | 1.200 |
28 | MODERN KARTON SAN. | İMALAT | 511.771.565 | 200 |
29 | BADES ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. | ENERJİ - Enerji | 450.000.000 | 45 |
30 | TRAKYA POLATLI CAM SAN. A.Ş. | İMALAT - Cam | 415.000.000 | 275 |