AA muhabirinin Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) istatistiklerinden derlediği verilere göre, Türkiye plakalı araçlarla gerçekleştirilen ihracat taşımaları için 2013 yılında önceki yıla oranla yüzde 6 artışla 1 milyon 243 bin sefer düzenlendi. Yabancı araçların Türkiye'den gerçekleştirdiği ihracat taşımaları ise yüzde 2 oranında artarak 300 bin sefere yaklaştı.
Türkiye'den 88 ülkeye yerli ve yabancı araçlarla yapılan ihraç taşımaları yüzde 6 artışla toplamda 1 milyon 543 bin sefere yaklaşırken, bu taşımalarda Türk plakalı araçlar yüzde 81, yabancı araçlar ise yüzde 19 düzeyinde pazar payına sahip oldu.
Irak, 598 bin seferle geçen yıl Türk araçlarının yaptığı ihracat taşımalarında ilk sırada yer aldı. Türk araçlarla gerçekleştirilen toplam ihracat taşımalarının yaklaşık yüzde 50'sini oluşturan Irak'ın payının yüksek olmasında, Suriye'ye ve Suriye üzerinden taşıma yapmanın Türk nakliyeciler için, yaşanan çatışmalardan kaynaklanan güvenlik sıkıntıları nedeniyle Habur'a kaymasının payı oldu.
Türk plakalı araçların ihracat taşımalarında öne çıkan diğer ülkeler Azerbaycan ve Nahçıvan, Almanya, Gürcistan, Suriye, İtalya, Türkmenistan, Fransa, Rusya ve Romanya olarak sıralandı.
- Suriye taşımalarında yüzde 290 artış
Orta Doğu'ya ihracat taşımaları için sefer sayısı 2013'te önceki yıla göre yüzde 9 artışla 692 bin seviyelerinde gerçekleşti. Türkiye'den Suriye'ye yönelik ihraç taşımalarında ise geçen yıl, 2012'ye kıyasla yüzde 290 oranındaki önemli artışla 56 bin sefere yaklaştı.
UND raporunda bu artışın sebebinin öncelikle Cilvegözü Sınır Kapısı'nın yeniden açılmasıyla sınır ötesi ticaretin yeniden başlaması ve Suriye'ye Türkiye'den gönderilen insani yardımların da ticaret kapsamında hesaplanması olduğu kaydedildi. Suriye ile halen sınır bölgesinde süregelen ticaret, Türk araçlarının sınır kapısına kadar taşıma yapması, sınırda yüklerin Suriyeli araçlara aktarılması şeklinde gerçekleşiyor.
Son 5 yıllık süreçte istikrarlı artış gözlenen Suudi Arabistan ve Umman'a ihraç taşımaları da 2013 yılını ciddi artışla kapatırken, Orta Doğu'ya ihraç taşımalarında önceki yılların ümit vaat eden pazarları olan İran, Lübnan, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Katar, Yemen, Bahreyn'de gerileme görüldü.
Türk araçlarıyla Mısır'a yapılan ihracat taşımaları da 2013'te önceki yıla göre yüzde 45 gerilemeyle 999 sefere düştü. Özellikle Mısır'a yönelik seferlere başlayan Ro-Ro hattı sayesinde Kuzey Afrika pazarı daha ulaşılabilir hale gelse de Mısır'daki siyasi iç karışıklıklar nedeniyle bu pazarın ticari ve ekonomik potansiyeli harekete geçirilemedi.
- Avrupa'ya ihraç taşımaları
Türk araçlarının Avrupa ülkelerine ihraç taşımaları 2013 yılında, önceki yıla kıyasla yüzde 2 oranında azalarak 307 bin 513 sefer olarak gerçekleşti. Avrupa'ya ihraç taşımalarında Almanya, İtalya, Fransa ve Romanya ilk sırada yer aldı. Yabancı araçların Türkiye'den Avrupa ülkelerine ihraç taşımalarında ise yüzde 3 artış kaydedildi.
Geçen yıl Türk nakliyecileri açısından Avusturya'ya yönelik taşımaların Ro-La dayatmasının ortaya koyduğu sıkıntılar, Almanya'ya ve Avusturya üzerinden transit taşımalarda azalmanın nedeni oldu.
Son günlerde Türk tırlarının geçiş belgesi sorunu yaşadığı Bulgaristan, Türkiye'den ihracat taşıması yapan yabancı araçlar arasında 61 bin seferle ilk sırada yer aldı. Yabancı araçların Türkiye'den ihracat taşımalarında öne çıkan diğer ülkeler ise İran, Romanya, Gürcistan ve Irak oldu.
- İran'a sefer sayısı azaldı
Bağımsız Devletler Topluluğu ve Orta Asya ülkelerine ihraç taşımaları geçen yıl yüzde 11 artışla 243 bin 447 sefere ulaştı. 2013'te yüzde 55 artış kaydeden Azerbaycan ihracat taşımaları yaklaşık 97 bin seferle bu bölgede ilk sırada yer aldı. Gürcistan'a ihracat taşımaları yüzde 22'lik düşüşle 60 bin düzeyine gerilerken, Türkmenistan'a ise 28 bin 154 ihraç taşıması yapıldı. Özbekistan ihraç taşımalarında ise geçen yıl yüzde 55 oranında ciddi bir artış kaydedildi.
Türk araçları Rusya'ya ihracat taşımaları için 26 bin 294 sefer yaparken, yıl boyunca bu ülke ile gerçekleştirilen "geçiş belgesi pazarlıkları", Rus tarafının geçiş belgesi karşılığında Türkiye'nin yük pazarından daha büyük oranlarda yararlanma baskıları nedeniyle ciddi sıkıntılar yarattı.
Türkiye'nin ihraç taşıma pazarını tehdit eden bir başka ülke İran oldu. 2013 yılında Türkiye'den İran'a gerçekleştirilen toplam 56 bin seferin 34 bini İranlı araçlar tarafından yapıldı. İran'a yönelik taşımalarda yabancı araçlar yüzde 1 civarında artış kaydederken, Türk araçlarının sefer sayısı yüzde 27 azaldı.
- 115 bin yabancı araç, Türkiye'ye boş girip yük aldı
Türkiye'ye ithalat taşımaları için ise 2013'te toplamda 600 binin üzerinde sefer düzenlendi. İthalat taşımalarında Türk araçları yüzde 25 artışla 408 bin 701 sefer, yabancı araçlar ise yüzde 10 artışla 193 bin 605 sefer gerçekleştirdi. İthalat taşımalarında yabancıların payı yüzde 35'ten yüzde 32'ye gerilemiş olsa da yabancıların sefer sayılarında 18 bin adetlik artış kaydedildi.
Yerli ve yabancı plakalı araçlarla Türkiye üzerinden yapılan transit taşıma pazarı ise geçen yıl 100 bin sefer düzeyinde gerçekleşti. Türkiye'ye boş giriş yaparak yük alan yabancı araç sayısı da yüzde 11 artarak 115 bin seviyesine ulaştı. Boş girip yük alan yabancı araçlar içinde Gürcistan, Bulgaristan ve Moldovya ağırlığı görülürken, Irak'taki yeni sektörel yapılanma sonucunda bu ülke araçları da Türk araçlarına ciddi rakip olma potansiyeli ortaya koydu.
