Tebrizkapı semtinde Saltuklular döneminde Ebu'l Muzaffer Melikşah'ın hüküm sürdüğü 1189-1197 yılları arasında yaptırılan Saat Kulesi'ne "kesik kule", "tepsi minare" ve "minare kule" de deniyor.
Saltukluların kentte hüküm sürdüğü dönemde, Erzurum Kalesi'nin güneybatı köşesinde muntazam kesme taşlar ve tuğla kullanılarak inşa edilen esere, 1848 ve 1881 yıllarında saat yerleştirilmiş. Saat ve gözetleme kulesi olarak da kullanılan 11.5 metre yüksekliğindeki Saat Kulesi'nden yıllarca vatandaşa ezan vakti duyurulmuş. Savaş ortamının yaşandığı dönemde eser, gözetleme kulesi olarak da kullanılmış.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Kürkçüoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Erzurum'un Türk tarihinde önem arz eden eserlere sahip olduğunu belirterek, Saltuklular döneminde kentte önemli eserlerin yapıldığını söyledi.
Saat Kulesi'nin bu önemli eserler arasında yer aldığını anlatan Kürkçüoğlu, "Kaidesi kesme taşlarla gövdesi tuğladan inşa edilmiştir. Saat daha sonra bu kulenin üzerine yerleştirilmiştir. Orada kitabe mevcut. Kitabeden eserin Ebu'l Muzaffer Melikşah'ın döneminde inşa edildiği belirtiliyor" diye konuştu.
- "Anadolu'nun önemli saat kulelerinden biri"
Eserin Saltuklu hükümdarı tarafından 817 yıl önce yaptırıldığını ifade eden Kürkçüoğlu, şunları kaydetti:
"Kule aynı zamanda bir gözetleme kulesi olarak inşa edilmiştir. Çünkü o bölge Erzurum'un ovasını gözetleyen önemli yüksek yerlerden biridir. Uzun süre kulenin üzerinden minare göreviyle ezan okunmuştur. Erzurum halkına bilhassa bu yüksek noktadan hem iftar saati hem ezan vakti duyurulmuştur. Saat Kulesi'nin etrafında Ulu Cami, Lalapaşa Camisi, Kale Cami başta olmak üzere çok sayıda cami var. Bu camilerin ezanının okunduğu bir kuledir."
Erzurum'un tarihte çok kez el değiştirdiğini anımsatan Kürkçüoğlu, "Kalenin önünde önemli savaşlar vuku bulmuştur. Saat Kulesi, tarihin içerisinde önemli hizmetler görmüştür. Türkiye'de 817 yıllık bir eser. Anadolu'nun önemli saat kulelerinden biri. Saltukluların inşa ettirdiği Erzurum'daki ilk saat kulesidir. Saltuklular Erzurum'a gelip, kenti fethediyor. Erzurum üç defa Rus işgali altına girmiştir" dedi.
Kulenin bakımının, Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü ile Erzurum Müze Müdürlüğü tarafından yapıldığını belirten Kürkçüoğlu, "Erzurum, Anadolu'nun giriş kapısıdır. Bu hüviyetini bugüne kadar hep üzerinde taşımıştır. Ramazan topu buradan atılıyor" ifadelerini kullandı.
