BM raporunda, "2013'ün en kanlı yıllardan biri" olduğuna vurgu yapılarak uluslararası güçlerin çekilmeye hazırlık yaptığı sırada Taliban'ın merkezi hükümeti zayıflatıp kendini hissettirdiği ve sahada daha fazla zemin kazanmak için saldırılarını arttırdığı belirtildi.
ABD'nin 2001'de başlattığı işgal boyunca Afganistan'da binlerce sivil hayatını kaybetti. Ancak açıklamalar her ne kadar sivil kayıpların yüzde 80 oranında Taliban'ın yol kenarına yerleştirdiği patlayıcılar, intihar eylemleri ve diğer saldırılardan ötürü olduğu yönünde yapılsa da Taliban bu suçlamaları kabullenmiyor.
Sivil kayıpların daha ziyade Taliban ile Afgan güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda olduğu kaydedilen BM raporuna göre, geçen yıl ülke genelinde meydana gelen en az 962 silahlı çatışmada siviller ya yaralandı ya da hayatını kaybetti.
Ayrıca Afgan güçleri ile Taliban milisleri arasındaki çatışmalardan ötürü sivil kayıplarda da bir önceki yıla göre yüzde 43 artış oldu.
-Kadın ve çocuklar için çok kanlı bir yıl oldu-
Geçen yılın 12 yıllık işgal boyunca kadın ve çocuklar için de en kötü dönemlerden biri olduğu, kayıpların çoğunun özellikle yol kenarına yerleştirilen patlayıcılar ve çatışmaların arasında kalmaktan kaynaklandığı ifade edildi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Direktörü Georgette Gagnon, rapora ilişkin değerlendirmesinde, "Kadın ve çocukların gündelik hayatını sürdürürken ölmesi ya da yaralanması çok vahim bir durum. Evinde veya okula giderken ya da çalıştığı sırada veya bir yere giderken çatışmanın ortasında kalıp ölmek çok üzücü. Tarafları sivil kayıplardan uzak durmaya çağırıyoruz" ifadesini kullandı.
UNAMA'ya göre 2013'te 561 çocuk hayatını kaybetti, bin 195'i de yaralandı. Bu da bir önceki yıla oranla yüzde 34'lük artış anlamına geliyor. Yüzde 36'lık artışın gözlemlendiği kadınlar açısından da durum farklı değil. Geçen yıl 235 kadın hayatını kaybetti, 511 kadın yaralandı.
Çatışmalarda hayatını kaybedenlerin yüzde 74'üne hükümet karşıtı güçlerin, yüzde 8'ine Afgan güvenlik güçlerinin ve yüzde 3'üne de ABD öncülüğündeki NATO saldırılarının neden olduğu belirtiliyor. Yüzde onluk kısmının iki tarafın hatası olarak görüldüğü Birleşmiş Milletler Afganistan'a Yardım Misyonu'na göre, geçen yıl 2 bin 959 sivil hayatını kaybetti, 5 bin 656 kişi yaralandı.
-Ağır yaralananların birçoğu sakat kalıyor-
Çatışmalar sırasında yaralananlar için esas sıkıntı o zaman başlıyor. Zira imkanların sınırlı olduğu devlet hastanelerinde tedavi ancak hafif yaralılar için yapılabiliyor. Bundan dolayı çatışmalarda ağır yaralananların bir çoğu sakat kalıyor.
Uluslararası yardım kuruluşları Afganistan'da faaliyet gösteriyor ancak bu yardım kuruluşlarının bir kısmı, yerli ve yabancı görevlileri saldırıya uğradığı gerekçesiyle son bir yılda eleman azaltma yoluna gitti. Hatta bazıları Afganistan'dan tamamen çekildi.
Özellikle protez kol ve bacak desteğinde bulunan kuruluşların ya da rehabilitasyon merkezlerinin azlığı, Afgan halkının çilesini iyice arttırıyor. Vücudunun bir kısmını gerek yol kenarına yerleştirilen bombalardan gerekse mayın ya da çatışmalardan etkilenerek kaybedenler, yurt dışına gitme imkanı olmadığı için kendi kaderine terk ediliyor.
Afganistan'da 1979'daki Sovyet işgali de dahil şu ana kadar devam eden savaşlarda resmi açıklamalara göre 1,5 milyona yakın kişinin hayatını kaybettiği en az 2 milyon kişinin de sakat kaldığı tahmin ediliyor. Ancak gerçek rakamlar bunun çok daha ötesinde.
-Seçim süreci sabote edilebilir-
Afganistan'da nisan ayında cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Adayların seçim kampanyaları geçen hafta resmen başladı. Başkent Kabil ve çevresinde hummalı çalışmalar yürütülüyor.
Ancak Taliban'ın "kazananı Washington'da çok önceden belirlenen bir seçim sürecini tanımayacağız" şeklinde açıklamaları seçimi sabote edeceği anlamında geliyor. Öte yandan seçimlerin yapılması için önce ABD'nin ve NATO'nun ülkeyi terk etmesini isteyen hükumet karşıtı güçlerin, halka yönelik baskıları da artıyor. Vatandaşları uyaran Taliban, seçimlerden ve seçim kampanyalarından uzak durmalarını istiyor.
Adayların, Taliban'ın etkin olduğu güney vilayetlerinde seçim kampanyası yürütmesi ise neredeyse olanaksız gibi duruyor.
Daha önceki seçimlerde oy kullananların parmaklarını kesen ve seçim merkezlerini bombalayan Taliban'ın bu seçim sürecinde de varlığını benzer saldırılarla hissettireceği öngörülüyor.
