Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), aralık ayına ilişkin Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü Raporu'nu yayımladı.
Rapora göre, Aralık 2013 itibarıyla Türk bankacılık sektöründe 49 banka 11 bin 986 şube ve 214 bin 263 personel ile faaliyet gösteriyor. Sektörün 2013 yılındaki şubeleşme ve istihdam artış hızı, 2009 yılından bu yana yıllık bazda gözlenen en yüksek artış oranına ulaştı. Bankacılık sektörünün aktif toplamı 2013 yılında yüzde 26,4 artarak 1 trilyon 732 milyar liraya yükseldi. TP varlıklar yüzde 19,6, YP varlıklar USD bazında yüzde 18,5 büyüdü.
Geçen yılın ilk çeyreğinden sonra Türk bankacılık sektöründe mevduat faiz oranları başta olmak üzere fonlama maliyetlerinde yükselme görüldü. Söz konusu gelişmeler nedeniyle sektörün büyüme hızında sınırlı bir yavaşlama olduğu, yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,2, ikinci çeyreğinde yüzde 7, üçüncü çeyreğinde yüzde 7,9 büyüyen bankacılık sektörünün büyüme hızının kur artışı etkisine rağmen yılın son çeyreğinde yüzde 5,1 düzeyinde oluştuğu gözlendi.
Bir önceki yıl sonuna göre toplam 252,7 milyar lira artan krediler, Aralık 2013 itibarıyla 1 trilyon 47 milyar lira seviyesine ulaştı. Kredilerin toplam aktifler içindeki payı ise 2012 yıl sonuna göre 2,5 puan artarak yüzde 60,5'e yükseldi. Yılın son çeyreğinde kredilerin artışı hızının önceki iki çeyreğin gerisinde oluştuğu, son çeyrekteki büyümenin kurumsal ve ticari krediler ağırlıklı olduğu belirlendi.
-Bireysel kredilerdeki büyüme oranları, şirketlere kullandırılan kredilerin altına geriledi-
Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) varlık alım programına yönelik açıklamaları sonrasında diğer gelişmekte olan ülkelerle birlikte Türkiye piyasalarında gözlenen döviz kurları ve faiz artışı ile hızlı kredi büyümesi ve tasarruf oranlarındaki düşüklüğün oluşturacağı uzun vadeli risklerin bertaraf edilmesi amacıyla alınan önlemler, tüm kredi türlerinin büyüme hızlarını bir miktar yavaşlattı ve özellikle bireysel kredilerdeki yıllık büyüme oranları, şirketler kesimine kullandırılan kredilerin altına geriledi.
Yasal üst limiti yüzde 75 olan bireysel konut kredilerinin teminat oranı, 2013 yılında konut kredilerindeki yüksek hacimli büyümeye rağmen yüzde 62-64 bandında seyretti. Taksitli bireysel kredi kartı alacaklarının toplam kredi kartı alacakları içerisindeki payı yıllar içerisinde artış eğiliminde olmuş ve 2013 yıl sonunda yüzde 56,7'ye ulaştı. Bununla birlikte Eylül 2013 ayından itibaren taksitli kredi kartı alacaklarında belirgin bir azalma görüldü.
-Takipteki alacaklar yüzde 26,4 arttı-
Sektörün takipteki alacakları, 2012 yıl sonuna göre 6,2 milyar lira (yüzde 26,4), 2013 Eylül dönemine göre ise 1,6 milyar lira (yüzde 5,8) artarak, 2013 yıl sonu itibarıyla 29,6 milyar lira seviyesine yükseldi.
Yıllar itibarıyla kullandırılan bireysel kredilerin temerrüt performansını gösteren yaşlandırma analizi sonuçlarına göre; 2013 yılında kullandırılan kredi kartları haricindeki tüm bireysel kredi türlerinde 2012 yılına göre temerrüde düşme oranları daha düşük seyretti.
Bankaların menkul değerler portföyü 2013 yılında 16,7 milyar lira (yüzde 6,2) artış kaydederek yıl sonunda 286,7 milyar liraya ulaştı. Bankaların menkul değerlerini ağırlıklı olarak ticari portföyde sınıflandırma eğilimleri devam etmekle birlikte piyasalarda görülen volatilite ve faiz oranlarındaki artış nedeniyle yıl içerisinde satılmaya hazır portföyden VKET portföye geçişler gözlendi ve Haziran 2013 dönemine göre satılmaya hazır portföyün payı 8,2 puan azalırken VKET portföyün payı 9 puan arttı.
Türk bankacılık sektörünün yabancı kaynakları içinde Aralık 2013 itibarıyla yüzde 61,5 ile en fazla paya sahip olan mevduat, 945,8 milyar lira düzeyine ulaştı. Geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren TP mevduat artış hızı yavaşlarken, YP mevduat artış hızı yılın ikinci yarısından itibaren önemli ölçüde artış gösterdi. Yılın ilk yarısındaki YP mevduat artışı 810 milyon dolar, ikinci yarısında 22,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
-Yurt dışı bankalardan sağlanan fon miktarı arttı-
Küresel ekonomiye dair belirsizliklerin devam ettiği 2013 yılında Türk bankacılık sektörünün yurt dışı bankalardan sağladığı fon miktarı artış seyrini sürdürdü. Yurt dışı bankalardan sağlanan fonlar yıl sonuna göre yüzde 23,7 oranında (26,5 milyar dolar) artış göstererek, Aralık 2013 itibarıyla 138,2 milyar dolara yükseldi. 2013 yılında sendikasyon kredilerinin yenileme oranının yüzde 100'ün üzerinde gerçekleştiği ve sektör genelinde bankaların, sendikasyon kredilerini yenilemekte problem yaşamadığı gözlendi.
-Sektörün özkaynakları, Aralık 2013 itibarıyla 194 milyar lira oldu-
Sektörün özkaynakları, Aralık 2013 itibarıyla 194 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Bir yıllık dönemde, menkul değer değerleme fonlarındaki 12,6 milyar lira azalışa karşılık, sektörün kar dağıtımının sınırlandırılması ve karların banka bünyesinde bırakılmasının teşvik edilmesi yönünde BDDK'ca sürdürülen politikalar çerçevesinde yedek akçelerin 19 milyar lira ve ödenmiş sermayenin 5 milyar lira artması, sektörün özkaynaklarının artmasını sağladı.
-Bankacılık sektörü karını yüzde 5,1 artırdı-
Bankacılık sektörü dönem net karı, 2012 yıl sonuna kıyasla 1 milyar 210 milyon lira (yüzde 5,1) artarak, 2013 yıl sonunda 24 milyar 733 milyon liraya yükseldi. Dönem net karının artmasında esas etken, artan net faiz gelirleri oldu. Net faiz gelirlerindeki artışta, mevduat maliyetlerindeki azalış ile genel olarak mevduat dışı kaynakların görece düşük maliyetleri sonucunda yüksek düzeyde gerileyen faiz giderleri belirleyici unsur olarak ortaya çıktı.
Bununla birlikte, yılın ikinci yarısından itibaren yükselen faizlere bağlı olarak sektörün net faiz marjının azalış eğilimine girdiği ve Aralık 2013 döneminde yüzde 3,7 düzeyinde oluştuğu gözlendi.
Türk bankacılık sektörünün Sermaye Yeterliliği Rasyosu (SYR) Aralık 2013 itibarıyla yüzde 15,3 düzeyinde, yasal ve hedef oranın oldukça üzerinde oluştu. Diğer taraftan, ülkemizde 2008-2009 döneminde izlenen döviz kurları artışının, YP ve dövize endeksli kredi kullanan müşteriler üzerinde yarattığı etki dikkate alınarak, 2013 Aralık itibarıyla aynı tür krediler, tarihi senaryo üzerinden stres testine tabi tutuldu. Test sonuçları, sektörün özkaynaklarının kur artışının yaratabileceği risklere karşı dayanıklılığının yüksek olduğunu ortaya koydu.
