Natık Aliyev, Marmara Grubu Vakfı tarafından düzenlenen 17. Avrasya Ekonomi Zirvesi kapsamında gerçekleştirilen "Yerelden Küresele İpek Yolu'nda Ekonomi ve Enerjinin Geleceği" konulu oturumda yaptığı konuşmada, enerji tedarikinin uluslararası gündemin ilk sırasında yer alması gerektiğini söyledi.
Enerji kaynaklarının ekolojik açıdan güvenli ve ekonomik açıdan etkin bir şekilde çıkarılabilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Aliyev, "Enerjide ithalata bağımlı olmak o kadar önemli bir sorun değil. Yeter ki tedarik kaynakları ve güzergahları çeşitlendirilebilsin" diye konuştu.
Aliyev, 2013'te Azerbaycan'ın 43 milyon 250 bin ton ham petrol, 28,8 milyar metreküp doğalgaz üretimi yaptığını aktardı. Türkiye ile Azerbaycan arasındaki projelerin bölge ülkelerine de katkı sağlayacağına işaret eden Aliyev, amaçlarının yeni, verimli ulaşım koridorları kurmak ve enerji teslim güzergahlarını çeşitlendirmek olduğunu ifade etti.
İtalya Eski Başbakanı Lamberto Dini ise yüksek maliyetli enerji ile çevre ve sürdürülebilirliğin bugün dünyanın karşı karşıya kaldığı önemli sorunlardan olduğunu söyledi.
Teknolojik ilerleme ve uygulanacak politikaların enerji kaynaklarına küresel nüfusun eşit şekilde ulaşımını kolaylaştırması gerektiğini belirten Dini, "Ayrıca enerji maliyetini sınırlandırmak ve düşük karbon kaynaklı enerji türlerini teşvik etmek bizim için çok önemli. Kaynakların kıtlığı, uluslararası bazı gerilimlere neden olmakta, korumacılık ortaya çıkmakta ve ülkeler kendi kaynaklarını kontrol etmeye çalışmakta. Bu gerilimleri çözmek için çok ciddi yatırım yapılması gerekiyor. 1,5 trilyon doların önümüzdeki 20 yıl boyunca her yıl bu konuya ayrılması gerektiği söyleniyor" değerlendirmesini yaptı.
Azerbaycan Meclis Başkan Yardımcısı Valeh Aleskerov da önemli enerji projelerinin ülkelerin siyasi, mali ve kurumsal destekleri olmaksızın yürütülmesinin mümkün olmadığını vurguladı. Aleskerov, "Örneğin Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi bugün çok güzel çalışıyor. Bunun sebebi hem Azerbaycan'ın hem Gürcistan'ın hem de Türkiye'nin devlet olarak projeye siyasi, kurumsal ve mali destek vermesidir. Özel bir sistem oluşturdular bu proje için. Bunlar olmasaydı bu projeler yapılamazdı" ifadelerini kullandı.
- "Amaç, enerji tedarikçilerini çeşitlendirmek olmalı"
Bosna Hersek Federal Enerji, Madencilik ve Sanayi Bakanı Erdal Trhulj, ekonomik kalkınma açısından Bosna Hersek'in savaş öncesi döneme geri dönemediğini ancak her şeye rağmen ülkenin ekonomik durumunu iyileştirmek için çalıştıklarını anlattı.
Afganistan Enerji ve Su İşleri Bakan Yardımcısı Muhammed Sami ise bu yıl barış, ekonomik kalkınma, enerji ve bölgesel kalkınma konularına ülke olarak öncelik verdiklerini belirterek, "Afganistan, bölgesel işbirliği açısından coğrafi olarak vazgeçilmez bir konuma sahip. Afganistan kara üzerinde bir köprü gibi Asya ülkelerini birbirine bağlıyor" dedi.
Stratejik amaçlarının tüm Afganistan'a enerji ve elektrik sunabilmek olduğunu dile getiren Sami, elektrik üretim kapasitesinin artırılması ve iletim altyapısının oluşturulması için yatırıma ihtiyaç duyduklarını söyledi.
Arnavutluk Enerji ve Sanayi Bakan Yardımcısı Ilir Bejtja, Arnavutluk'ta enerji konusunda bütün sektörü kapsayan yapısal bir reform gerçekleştirileceğini ve Avrupa Birliği (AB) enerji direktiflerine uyumlu bir düzenleme yapacaklarını anlattı. Bejtja, yabancı doğrudan yatırımların enerji kaynaklarını da cazip bularak Arnavutluk'a gelmesini ve ekonominin başka sektörlerini de kalkınma açısından desteklemelerini beklediklerini dile getirdi.
İran Petrol Bakanlığı Uzmanı Parisa Fotouhi Mozzafariyan, dünyanın gelecek 10 yıllarda enerji talebinin artmasıyla karşı karşıya kalacağına işaret ederek, "Amacımız yabancı enerji kaynaklarından tamamen bağımsız olmak değil, enerji tedarikçilerini çeşitlendirmek olmalıdır. Enerji güvenliğini etkileyen faktörler arasında ithalata bağımlılık en önemlisidir. Bu bazı ülkelerde yüzde 50'den fazladır. Bazı ülkelerde GSYH'nin yüzde 10'u enerji maliyetine tekabül etmektedir. Enerji tüketimi artmakla kalmıyor, enerji üreten ülkelere bağımlılık da artıyor. Enerji konusunda bağımlı olan ülkeler enerji tedariki altyapısına yatırım yapmalı ve piyasalarda şeffaflığı arttırmaya çalışmalıdır" yorumunu yaptı.
Bu arada, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da zirveye gönderdiği telgrafta, zirvede uluslararası toplumun ortak gündemini yakından ilgilendiren konuların tartışılmasını son derece yararlı bulduğunu kaydetti. Davutoğlu, "Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda da zirveye ev sahipliği yapmasının ülkemizin Avrasya'nın merkezinde yükselen güç ve uluslararası sistemin evriminden sorumlu bir paydaş olma vasfının güçlendirilmesi amacına hizmet edeceğine inanıyorum" değerlendirmesini yaptı.
