Türkiye'nin GRECO'nun yolsuzluk tavsiyelerine uymadığı ortaya çıktı
Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu'na (GRECO) 2004 yılında üye olan Türkiye, bugüne kadar geçirdiği 3 değerlendirme aşamasında verilen tavsiyeleri tatmin edici olarak yerine getirmediği ortaya çıktı. Son olarak 2012 yılında yayınlanan '3. Değerlendirme
12 Yıl Önce Güncellendi
2014-01-17 08:08:42
GRECO, Avrupa Konseyi tarafından yolsuzlukla mücadele standartlarına uygunluğunu değerlendirmek ve ülkelerin bu yoldaki kapasitelerin artırılması amacıyla kuruldu. 49 üye ülkeden oluşan gruba Türkiye 2004 yılında dâhil oldu. Avrupa Konseyi bünyesinde tesis edilen ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile birlikte Konseyin en prestijli uluslararası organizasyonu olarak kabul edilen GRECO, üye olan ülkelere karşılıklı değerlendirme aşamaları hazırlayarak ülkelerin verilen tavsiyelere uyulması isteniyor. Türkiye söz konusu grupta, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından temsil ediliyor. Türkiye için hazırlanan tavsiyeler ve raporlar Genel Müdürlük tarafından değerlendirilmesinin ardından internet üzerinden yayınlanıyor. Türkiye için de 2004 yılından bu güne kadar 3 aşamada tavsiye planı değerlendirilmesi yapıldı.
YOLSUZLUKTA ORTAK ÇALIŞMA VE MİLLETVEKİLİ DOKUNULMAZLIĞI HAKKINDA İŞLEM YAPILMADI
Türkiye hakkında yapılan değerlendirmeler 2004 yılında ilk aşaması tamamlamasının ardından 2006 yılında ikinci aşama değerlendirmesine geçildi. GRECO, hazırlanan Birinci ve İkinci Aşama Türkiye Uygunluk Raporu'nda 21 tavsiyede bulundu. Bu tavsiyelerin büyük bir bölümünün uygulanmadığı raporlarda tespit edildi. Daha sonra tavsiyelere uyulması için ikinci bir rapor daha hazırlandı. Bu raporda, tatmin edici olmasa da tavsiyelere uyulduğu görülürken, 'Yolsuzlukla mücadelede kolluk kuvvetlerine tavsiyede bulunacak ve yolsuzluk suçlarında soruşturma ve adli tahkikat yapacak, ilgili veri tabanlarına erişim de dâhil olmak üzere kolluk kuvvetleri arasında bilgi paylaşımını sağlayacak merkezi bir ihtisas biriminin kurulması veya mevcut kurumlardan birisinin bu amaçla görevlendirmesini tavsiye eder.' ve 'Milletvekilli dokunulmazlığı sisteminin dokunulmazlığın kaldırılması talepleri hakkında karar verilirken savcılar tarafından iletilen taleplerin esasına bağlı kalacak, bu kararların siyasi değerlendirmelerden uzak bir şekilde spesifik ve objektif ölçütler kullanılacak şeklinde yeniden gözden geçirilmesini tavsiye eder.' maddeleri hakkında hiçbir işlem yapılmaması dikkat çekti.
GRECO'nun 3 Mart 2012 tarihinde yapılan üçüncü değerlendirme aşamasında ise Türkiye'nin yolsuzluk hakkındaki uygunluk raporu 'Suç Haline Getirme' ve 'Parti Finansmanındaki Şeffaflık' başlıkları altında ele alındı. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerde Türkiye'ye verilen 17 tavsiyenin hiçbirisini tatmin edici olarak yerine getirmediğine dikkat çekildi. Söz konusu değerlendirme raporundaki 'Suç Haline Getirme' bölümünde Türkiye'ye 8 tavsiyede bulunuldu.
RÜŞVET SUÇLARINDA MEVCUT CEZA KANUNU GÖZDEN GEÇİRİLMELİ
GRECO Türkiye'ye şu tavsiyelerde bulundu: "Rüşvet suçları kapsamında, rüşvet vaat, teklif ve talepleri, görevi ihlal teşkil edip etmediğine ya da görevlinin yetki alanı kapsamına girip girmediğine bakılmaksızın kamu görevlisinin görevi sırasında yerine getirdiği veya getirmediği eylemlerin tamamını belirsizliğe mahal vermeyecek şekilde tespit etmek için mevcut ceza kanununu gözden geçirmesi tavsiye edildi. Rüşvet suçlarının, aracılar yoluyla işlenen rüşvet vakaları ile yararın görevlinin kendisi için değil de üçüncü taraf için sağlanmasının amaçlandığı durumları net olarak kapsayacak şekilde yorumlanabilmesinin mümkün kılınması önerildi. Ayrıca uluslararası ticari faaliyetler dâhilinde olsun ya da olmasın bütün yabancı kamu görevlilerinin yabancı kamu meclisleri üyelerinin, uluslararası kuruluş görevlilerinin, uluslararası parlamenter meclisleri üyelerinin, uluslararası mahkeme hâkimleri ve görevlilerinin rüşvet verme ve aynı kişilerden rüşvet almasının cezalandırılması istendi. Uluslararası ticari faaliyetlerin kapsamı içinde ya da dışındaki, yabancı jüri ve hakemlere rüşvet verilmesi ve rüşvet alınmasının açık olarak cezalandırılmasını ve söz konusu protokolün kısa sürede imzalanıp onaylanmasını sağlamayı tavsiye edildi."
NÜFUZ KULLANANLAR CEZALANDIRILMALI
"Özel sektör teşekküllerinde her görevde çalışan ya da bu teşekkülleri yöneten her kişiye uygulanabilir şekilde özel sektörde rüşvet almayı ve vermeyi cezalandırmayı tavsiyesinde bulunuldu. Nüfuz kullananın aldatıp aldatmamasına bakılmaksızın nüfuz ticaretinin cezalandırılmasını tavsiye edildi. Öte yandan, etkin pişmanlık' durumlarında kamu sektöründe rüşvet alma ve verme suçunu işleyenlere sağlanan cezadan otomatik olarak ve neredeyse tamamen muaf olma durumunu analiz etmeyi ve buna göre gözden geçirmeyi ve bu tür durumlarda rüşveti verene verdiği rüşvetin tazminini ortadan kaldırmayı, kanunu uygulayan uygulayıcılar dahil herkese ön soruşturmanın başlamasından sonra 'etkin pişmanlığın kullanılması durumlarında cezadan muaf tutulmanın uygulanmadığını açıklamayı' tavsiyesinde bulundu. Vatandaş olmayanlar tarafından işlenen ancak, aynı zamanda, Türk vatandaşı olan Türk kamu görevlilerinin veya Türk meclisleri üyelerinin dahil olduğu yolsuzluk suçları fiillerinin kovuşturulmasının Adalet Bakanının talebi üzerine yapılabileceği şartının kaldırılmasını istedi. Yurt dışında yabancılar tarafından işlenen fakat, aynı zamanda, Türk vatandaşı olan uluslararası organizasyonların görevlilerini, uluslararası parlamenter meclisleri üyelerini ve uluslararası mahkemelerin hakimleri ve savcılarını içeren yolsuzluk suçları üzerinde yargı yetkisi tesis etmesini tavsiye etti.
Raporun sonuç bölümünde ise yetkililerin 'Suç Haline Getirme' alanında verilen 8 maddeyi, parti finansmanında şeffaflık bölümündeki 9 maddeyi uygulamadığı tespit edildi. Raporda, "GRECO, Türkiye'nin Üçüncü Aşama Değerlendirme Raporu'nda belirtilen on yedi tavsiyenin hiçbirisini tatmin edici bir şekilde yerine getirmediği sonucuna ulaşır." ifadeleri kullanıldı.
SON VİDEO HABER
Haber Ara