Acımasız bir iç savaş yaşanıyor

Güney Sudan büyük bir iç savaşa doğru sürükleniyor. 1994’de Ruanda’da yaşanan ve 1 milyon insanın hayatını kaybettiği soykırımın bir benzeri Güney Sudan’da yaşanabilir. Ülkede siyasi çekişmeden kaynaklanan kaos ve iç çatışmalar yavaş yavaş etnik temele kaymış bulunuyor. Güney Sudan’ın başkenti Juba’da başlayan çatışmalar ülkenin üç eyaletine yayılarak ülkenin iki büyük kabilesi Dinka ve Nuer’ler arasında bir etnik çatışmaya dönüştü. İlkin 500 diye belirtilen ölü sayısı binlerle ifade ediliyor. Çok şiddetli çatışmaların sürdüğü ülkede halk çevre ülkeler Kenya, Uganda, Etiyopya sınırına kaçmaya çalışıyor. Şu ana kadar çatışma bölgelerinden kaçanların sayısı ise on binleri bulmuş vaziyette. Bölgede yaşayan halk, Birleşmiş Milletler’in koruması altında bulunan bölgelere sığınıyor. BM verilerine göre mülteci sayısının 35 bine ulaştığı dikkate alındığında çatışma ortamından en fazla en etkilenenlerin siviller olduğunu gösteriyor.

SUDAN İHVAN LİDERİ, SON DURUMU DEĞERLENDİRDİ

Güney Sudan’ın son durumu hakkında gazetemize konuşan Sudan İhvan Lideri Ali Çaviş, önemli açıklamalarda bulundu. Çatışmalar sonucu binlerce kişinin hayatını kaybettiğini belirten İhvan Lideri, isyan başlatan muhalif lider Riek Machar’ı amerikan Yahudi lobilerinin desteklediğine dair ciddi bilgilere olduğunu belirtti. Ülkedeki Müslümanların ise Devlet Başkanı Savla Kirr Mayardit’i istemediklerini ancak Riek Machar’dansa mevcut cumhurbaşkanına razı olduklarına dikkat çekti.

İhvan Lideri Ali Çaviş, “Güney Sudan’da şu an çok kritik ve gergin bir durum var. İki ayrı kabileye ait olan Riek Machar ile Devlet Başkanı Salva Kirr Mayardit arasında bir mücadele söz konusu. Bu çatışmalar sonucunda binlerce ölü var. Henüz ne olacağı da belli değil. Taraflar birbirlerine üstünlük sağlamış değil. Bazı bölgeleri Riek Machar kontrolü altına almış durumda. Fakat olaylar devam ediyor. Büyük bir göç var, gerginlik var. Gelecek hafta bazı görüşmeler yapılması öngörülüyor” diyerek şu anki mevcut durumun bundan ibaret olduğunu söyledi.

YAHUDİ LOBİLERİ RİEK MACHAR’I DESTEKLİYOR

Bilindiği üzere ABD, israil ve batılı ülkeler, Sudan’ın ikiye bölünerek Güney Sudan’ın ayrı bir devlet olması için yıllarca büyük bir çaba sarf etmişti. Şu an gelinen durum itibariyle Batı’nın Güney Sudan’da yaşanan çatışmalarda kimi desteklediğine yönelik bilgiler paylaşan İhvan lideri, “Batı, görünüşte Devlet Başkanı Salva Kirr Mayardit’i destekliyor. Ama Amerikan Yahudi lobilerinin muhalif lider Riek Machar’ı desteklediği konusunda da ciddi bilgiler var. Ayrıca Avrupalıların, batılıların bir karakteridir aynı ata oynamazlar. Görünüşte birine oynuyor gibi yaparlar fakat el altından başka birini desteklerler. O bakımdan batılıların şu anda net bir şekilde Salva Kirr’i desteklediğini söyleyemeyiz. Ama kâğıt üzerinde bu böyle” diye konuştu.

GERGİNLİĞİN DEVAM ETMESİ SUDAN’IN LEHİNE DEĞİL

Güneydeki mevcut durumu anavatan Sudan açısından da değerlendiren İhvan lideri Ali Çaviş, “Elbette bu gerginliğin böyle devam etmesi Sudan’ın lehine değil. Çünkü gerginlikler sonucunda göçler meydana geliyor. Petrol akışı duruyor. Ticaret duruyor vesaire… Bunun gibi Kuzey Sudan ile Güney Sudan arasında var olan birçok anlaşma şu anda uygulanamıyor. Bu bakımdan gerginliğin devam etmesi aslında Sudan’ın lehine değil. Ancak Sudan düşmanı bir yönetimin başa gelmesindense ya da Sudan’a düşmanlık yapacak bir yönetimin başa gelmesindense bu durumun olması tercih edilir. Sudan açısından şu anki mevcut devlet başkanı Salva Kirr Mayardit’in olması daha iyi. Çünkü Riek Machar’ın Kuzey Sudan’a ve Güney Sudan’a ve Müslümanlara karşı olumsuz bir tavır içerisinde olduğunu biliyoruz. Bu bakımdan Sudan için Machar’ın gelmesi iyi değil. Biz en azından Sudan’ın istikrara kavuşması durumunda bunun mevcut devlet başkanı Salva Kirr’le olmasını tercih ediyoruz” dedi.

ÜLKE MÜSLÜMANLARI, MACHAR’DANSA SALVA KİRR’E RAZI

Güney Sudan’daki Müslümanların durumu hakkında da bilgiler veren İhvan lideri, şu an Müslümanların durumu kötü değil.

Müslümanlar çok ciddi zarara uğramış değiller. Ancak Riek Machar’ın işbaşına gelmesi durumunda Müslümanların kaygılı olduğunu söyleyebiliriz. Ülkedeki Müslümanların şu anki durumu çok iyi olmasa da Riek Machar’ın başa gelmesindense mevcut Cumhurbaşkanı Salva Kirr Mayardit’in başta kalmasını tercih ediyor” diyerek güneydeki Müslümanların ülkenin yönetimi için mecburiyetten kötünün iyisine razı olduğuna dikkat çekti.

BAŞARISIZ DARBE SONRASI ÇATIŞMALAR BAŞLADI

Geçtiğimiz hafta Devlet Başkanı Salva Kirr Mayardit’e karşı yapılan darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlanmış, ordu ve isyancılar arasında çıkan çatışmalarda 500’den fazla kişi hayatını kaybetmişti. Mayardit, darbeyi 23 Temmuz’da görevden aldığı eski devlet başkan yardımcısı Riek Machar’ın yönettiğini belirtse de Riek Machar darbe iddialarını yalanlamıştı.

Ülkedeki gerginliğin 23 Temmuz 2013’de Devlet Başkanı Salva Kiir’in aralarında yardımcısı Rick Machar’ın da bulunduğu 10 bakanı görevden alıp kabine revizyonuna girmesi ile başladığı belirtiliyor. Görevden alınan bakanların biri Dinka kabilesine mensup diğerleri ise ülkenin ikinci büyük kabilesi olan Nuer kabilesi mensubuydu. Görevden alınması sonrası Salva Kiir ve hükümete karşı sert bir muhalefete girişen Rick Machar, Güney Sudan yönetiminin yolsuzluk yaptığını, petrolden elde edilen gelirlerin halka yansıtılmadığını, etnik temelli bir siyaset izlendiğini öne sürmüştü.

ORDU İÇİNDE ORDU AMA BAĞIMSIZ

Darbe hazırlığının başını SPLM’de daha önce Sudan’a karşı savaşmış “Batalion Kaplanları” grubu çekiyor. Başlarında ise Riek Machar’a bağlılığı ile bilinen General Peter Gaced var. Bu ordu kısmi olarak Güney Sudan ordusundan bağımsız bir ordu olarak 2005’te orduya katıldılar ama hiç bir zaman tam olarak merkezi ordunun kontrolüne girmediler. Ordunun çoğunluğu Nuerli gerillalardan oluşuyor ve özellikle Nuer kabilesinin çoğunlukta olduğu Birlik ve Jonglei eyaletinde etkinler.

BATILI ÜLKELER HEMEN ÜŞÜŞTÜ

Yeraltı ve üstü çok zengin kaynaklara sahip olan Güney Sudan’da başta Amerika, israil ve Batılı Avrupalı birçok ülkenin petrol, sulama ve tarım alanlarında çok büyük yatırımları bulunuyor. Ülkede başlayan iç çatışmalar sonrası Batılı birçok ülke daha şimdiden ülkedeki menfaatlerini korumak için Güney Sudan’a asker gönderdi ve ülkede bulunan vatandaşlarını tahliye etti.

CUMHURBAŞKANINDAN HALKA GERİ DÖNÜN ÇAĞRISI

Güney Sudan Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit ise, ülkedeki olaylar nedeniyle BM misyonuna sığınan vatandaşlara evlerine dönmeleri çağrısı yaptı. Mayardit, Güney Sudan resmi radyosunda yaptığı açıklamada, ülkede yapılan operasyonlarda vatandaşların aşiret ya da etnik kökenleri nedeniyle hedef alınmaması gerektiğini, hükümetin etnik kimlik ve kabile ayrımcılığı gözetmeksizin tüm vatandaşlarını koruyacağını belirtti.

Mehmet Özcan / Doğruhaber