Gizli tavır ilk kez yasalaşıyor

ABD, perde arkasında Türkiye ile gizli bir 'füze savunma ihalesi' savaşı yürütüyor. Geçtiğimiz eylül ayında Türkiye'nin füze savunma sistemi ihalesinde Çinli bir firmanın 3,4 milyar dolarla birinci gelmesi ABD'nin tepkisine neden olmuştu. O tarihten beridir Türkiye'nin savunma sahasındaki önemli adımları ABD engeline takılıyor. Buna dair en somut gelişme önceği gün ABD basınında yer aldı. Foreign Policy dergisinin haberine göre, Amerikan Kongresi, 2014 savunma bütçesine eklenen yeni bir maddeyi kabul ederse, ABD fonlarının Çin füze sistemlerinin NATO sistemlerine eklenmesinde kullanılması yasaklanacak.

YAPTIRIM LİSTESİ

Habere göre, Çin'le Türkiye'nin muhtemel bir 'ileri anlaşma'sına karşı harekete geçen ABD Kongresi, bütçe yasa taslağına bir madde ekleyerek NATO-ABD sistemlerinin Çinli sistemlere entegre edilmesini yasaklamaya hazırlanıyor. ABD'nin Kuzey Kore ve Suriye'ye silah sattığı için yaptırım listesine aldığı CPMEI şirketinin Türkiye'nin ilk uzun menzilli hava ve savunma füzelerini imal etme yolunda ilerlemesi NATO ve ABD'li yetkilileri rahatsız ediyor. Türkiye ihalenin neticelenmediğini, Lockheed Martin Corp ve Raytheon Co.'ya ait Patriot sisteminin halen şansı olduğunu açıkladı, ancak Çin ihtimalinin devam etmesi üzerine ABD Kongresi yeni bir adım attı.

Oylama bu ay

Foreign Policy'ye göre, ABD Kongresi'nin 2014 savunma bütçesine eklemeyi planladığı bir madde ile, NATO ve ABD fonlarının Çinli füze sistemlerini NATO şemsiyesindeki füze savunma kalkanına entegre edilmesinde kullanımını yasaklıyor. Türkiye mensubu olduğu NATO savunma kalkanına kendi ulusal füze sistemini entegre etmek istiyor. Foreign Policy, bu adımın ABD tarafından devreye sokulan 'sert yöntemlerden biri' olduğunu vurguladı ve Türkiye'nin anlaşmayı imzalamasının engellenmek istendiğini vurguladı. Geçen ay Reuters'a konuşan ABD Hava Kuvvetleri Müsteşar Yardımcısı Heidi Grant, 'Türkiye Çinli sistemleri seçerse bunu NATO sistemleriyle birlikte kullanamazlar' demişti. Türkiye tarafı ise basit bir yazılım ile iki sistemin birlikte kullanılabileceğini ifade etmişti. Yeni önerilerin bu ay içinde oylanması bekleniyor.

NATO'nun füzede iki yüzlülüğü

Türkiye'nin Çin füzelerine 'sistemimizle uyumlu değil' diye karşı çıkan NATO'nun bazı üyelerinin Rus yapımı füzeler kullanmasına ses çıkarmaması dikkat çekiyor. NATO üyesi olan Slovakya, Bulgaristan ve Yunanistan gibi ülkeler, Rusların S-300 füze savunma sistemine sahip. S-300'lerin NATO'nun savunma sistemine uygun olmadığı biliniyor. Savunma uzmanları, bazı üyelerinin Rus yapımı füzelerine onay veren NATO'nun, Türkiye'nin Çin yapımı füzelerine karşı çıkmasını tutarsızlık ve iki yüzlülük olarak niteliyor.

İHA ve Aselsan üzerinden tavır

İlk Türk İnsansız Hava Aracı olan ANKA'yı silahlandırmak için proje geliştiren Türkiye'ye, ABD'nin tepkisi gecikmedi. TSK için İHA üreten Vestel, hava aracına kamera sistemleri ve 'lazer işaretleyici' temin etmek için ABD'nin West-Cam firmasının kapısını çaldı. İhracat izni için hükümetine başvuran şirket, olumsuz cevap aldı. Gerekçenin Çin-Türkiye işbirliği olduğu belirtiliyor. ABD, bölge ülkelerine teknoloji transfer etmeye başlayan Aselsan'ın büyümesinden de rahatsız olmaya başladı. Şirket Kazakistan'a fabrika açmaya hazırlanırken ABD, finans devi Merrill Lynch üzerinden ambargo uygulayarak açıktan tavır almış durumda.

Gizli tavır ilk kez yasalaşıyor

Füze ihalesinin Çinli firmaya verilmesine karşı, Aselsan'a finans ambargosu uygulayan ABD bir adım daha attı. Kongre, Çin füzelerinin NATO füzeleriyle entegresinde ABD ve birlik fonlarının kullanılmasına yasak getiren bir tasarıyı oylayacak.