ABD onay vermezse kriz kapıda

ABD ve NATO'nun tepkisine rağmen 3,4 milyar dolarlık uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemiyle ilgili Çin Halk Cumhuriyeti'nin CPMIEC firmasıyla ihale görüşmelerini başlatan Türkiye'nin, ilk milli helikopter ATAK'la ilgili alternatif plan hazırlığında olduğu ortaya çıktı.

ATAK'ı, ihraç etmek isteyen Türkiye, olası bir ABD vetosu durumunda alternatif planı devreye sokacak. Türkiye'de motor yapılamadığı için ATAK'ın motoru, ABD'de üretiliyor. Bu nedenle Türkiye'nin ATAK'ı başka bir ülkeye satabilmesi için motor haklarına sahip ABD'nin ihracat lisansı vermesi gerekiyor. Bu aşamada ise Türkiye'nin ATAK'ı ihracatında ABD'den gelebilecek veto satışın önüne geçmiş olacak. Türkiye, ATAK'ın satışıyla ilgili resmi olarak açıklanmasa bile Pakistan ile görüşme yaptı ve helikopterle ilgili ön tanıtım yapıldı. Ancak teklif ve sözleşme aşamasına henüz gelinmedi. ATAK'ın Pakistan'a satışına ise bu ülkeye Amerikan malı helikopter satmak isteyen ABD'nin sıcak bakmayacağı iddia ediliyor. Şayet ATAK'ın satışına ABD onay vermezse Türkiye, ABD'den temin edilen motor yerine eski Doğu blokundan motor yapan ülkelerle görüşme gerçekleştirecek.

KABUL TESTLERİ SÜRÜYOR

Türkiye'nin İtalyan Augusto ile ortak ürettiği ilk milli helikopter Atak T-129'un elektronik yazılımlarını Türkiye yapıyor. Helikopter, tasarım, geliştirme ve prototip testlerini geçti. Kabul testleri ise sürüyor. Bu yıl sonuna kadar ilk teslimatların yapılması beklenilen ATAK'ta, bazı teknik sorunlar nedeniyle gecikme yaşanıyor. Geçtiğimiz yıl kasım ayında TSK'ya teslim edilmesi planlanan 9 erken duhul ATAK helikopterlerinin en erken Kasım 2014'te TSK envanterine girebileceği belirtiliyor. Gecikmenin sözleşme şartnamesinde belirtilen bazı teknik şartların yerine getirilmesinin uzamasından kaynaklandığı belirtildi. 9 adetlik bu paketin yanı sıra geçtiğimiz temmuz ayında AgustaWestland ile ortak seri üretimine başlanması planlanan 50 adetlik T129 ATAK helikopterinin de en erken temmuz 2014'te üretilmeye başlanabileceği kaydedildi. Daha önceki ertelemelerde, "ağırlık", "denge" ve "titreşim"gibi şartnamede bulunan teknik kalibrasyonları yerine getirilmemesi etkili olmuştu. Ardından da bu şartların aşılması için sözleşme değişikliğine gidilmişti. ATAK helikopterlerinin ön tarafının arka tarafına göre daha ağır bastığı belirtiliyordu. Helikopterin dengelenmesi için arka tarafına ağırlık konulması durumunda ise teknik şartnamedeki ağırlığın üzerine çıkılıyordu. Ağırlık farkı ise dağlık arazide görev yapacak olan helikopterlerin istenilen irtifaya çıkmasını ve havada kalış süresini etkiliyordu. Kaynaklar, helikopterde artık denge ve motor sorununun olmadığını, bazı teknik sıkıntıların aşılmasının ardından terörle mücadele kritik önem taşıyacak olan ATAK helikopterlerinin TSK envanterine dahil edileceğini belirtti. Helikopter pilotları ve teknisyenlerinin ATAK helikopterinde intibak, harbe hazırlık ve göreve yönelik eğitimleri için ATAK Helikopter Simülatörü tedarik edilmesi için de harekete geçildi.

LİDERLERİN BEĞENİSİNİ KAZANDI

Atak T-129'un motoru İngiliz Rolls Royce ve Amerikan Honeywell şirketlerinin ortak şirketi olan LHTEC adlı Indianapolis merkezli bir Amerikan firması tarafından üretiliyor. Helikopterin bu motorla Pakistan'a ihraç edilebilmesi için ABD yönetiminin ihracat lisansı vermesi gerekiyor. Milli helikopteri ihraç etmek isteyen Ankara ise AH-1F Cobra helikopter filosunu yenilemek isteyen Pakistan'la resmi olarak açıklanmasa bile görüşmelere başladı. Pakistan'a, helikopterle ilgili ön tanıtım yapıldı ancak teklif ve sözleşme aşamasına henüz gelinmedi. Ancak Pakistan'a Amerikan malı helikopter satmak isteyen Washington'un bu satışa sıcak bakmayacağı iddia ediliyor. Şayet ATAK'ın satışına ABD onay vermezse Türkiye, ABD'den temin edilen motor yerine eski Doğu blokundan motor yapan ülkelerle görüşme gerçekleştirecek. Pakistan lideri Navaz Şerif'in 16-18 Eylül tarihleri arasında Türkiye'ye yaptığı ziyaret sırasında bu konu gündeme geldi ve Şerif'e Atak'ın yetenekleri konusunda detaylı bir sunum yapılmıştı. Şerif'e Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Savunma Sanayii Müsteşarı Murad Bayar, TAI Genel Müdürü Muharrem Dörtkaşlı ve üst düzey bürokratlar eşlik etmişti. Geçtiğimiz aylarda Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Ürdün Kralı 2. Abdullah İbn Al Hussein de ATAK'ı incelemişti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile birlikte Ürdünlü konuk ATAK helikopterine binerek, fotoğraf çektirmişti. ATAK, basın önünde ilk özel uçuşunu da Ürdün Kralı için gerçekleştirmişti. Yine geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev de Gül ile birlikte ATAK helikopterini incelemişti. Türkiye ile havacılıkta işbirliği yapmak isteyen Pakistan, AgustaWestland tasarımı T-129 helikopterden 30-50 adet satın almak istiyor. Pakistan'ın yanı sıra geçtiğimiz aylarda Ürdün, Güney Kore ile Mısır T-129'la yakından ilgileniyor.

ATAK'IN ÖZELLİKLERİ

3 saat havada kalabiliyor

Maksimum seyir hızı: 269 km/s

Azami servis irtifası: 6,096 m

Görev yüklü irtifa: 3,048 m

Maksimum havada kalma süresi: 3 saat

Maksimum menzil: 561 km

Uzunluk: 12.50 m

Yükseklik: 3.40 m

Boş Ağırlık: 2,900 kg

Mürettebat: 2

Azami kalkış ağırlığı: 5,000 kg

Azami silah yükü: 1,200 kg

ABD onay vermezse kriz kapıda

Türkiye'nin yerli helikopterinin motoru ABD'de üretildiği için satışına ABD'nin füze restinden dolayı kriz çıkartacağı ifade edilirken Türkiye başka bir planını devreye sokakcak.