Diyarbakır'da Barzani tartışması

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’nin, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın davetiyle Diyarbakır’a gelmesi çeşitli kesimler tarafından farklı değerlendiriliyor. Ziyaretin “çözüm süreci”ne katkı yapacağı ve Türkiye ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasında ciddi bir ekonomik-siyasi ittifak yaratacağı belirtiliyor. Ziyarete temkinli yaklaşan BDP ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nden henüz randevu istenmemesi ise “seçim yatırımı” iddiasının öne çıkmasına neden oluyor.

Müjgan Halis'in Taraf gazetesindeki haberine göre, ziyaretin sonuçlarını akademisyen, gazeteci ve politikacılar şöyle değerlendirdi:

HALK BARZANİ’YE SAYGILI

Avni Özgürel (Gazeteci): “Türkiye kamuoyunda Barzani’ye ve Kuzey Irak’a dönük öfke ve kuşkulu yaklaşımlar, son dönemde aşılmış görünüyor. Atatürk zamanında da Atatürk ile Şeyh Berzenci arasında bir El Cezire federasyonu projesi üzerine yazışmalar vardır. Türkiye’nin Musul vilayetiyle irtibatlı olması Atatürk’ün de yakın gördüğü bir tablo. Bugün o hayalin gerçekleşmesi anlamında çok ciddi adımlar var. Türkiye’nin Kürt siyasetinde tek lider olarak Öcalan’ı gören çerçevenin dışına çıkması da olumlu. Bu ziyaretin sürece katkısı olur, şimdiye kadar Türkiye’nin barış sürecine kimse Barzani kadar destek vermedi. Türkiye’deki Kürtler Öcalan’ı seviyorlar, ama Barzani’ye de saygı duyuyorlar.”

KÜRT SİYASETİ DE TANINIYOR

Hüseyin Yayman (Gazi Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim üyesi): “Çözüm süreci sosyal psikolojiyi de yakından ilgilendiriyor. Bu bağlamda süreç hakkında bazı kesimlerce dile getirilen kuşkuların giderilmesi için Barzani ziyareti katalizör etkisi yaratacaktır. Hükümetin kararlılığını sorgulayanlar için de yeni bir cevap olacaktır.

Türk dış politikası ciddi bir şıkışma yaşamaya başlasa da politik kodlarında denge siyaseti vardır. Barzani ziyaretini dış politika açılımı kadar iç politikaya ve sürece yönelik bir hamle olarak değerlendiriyorum. Bu süreçte görülmeyen husus “devlet aklının” değiştiğidir. Eski okumalar üzerinden bu süreçler doğru okunamaz. Türkiye önce “Kürt realitesini” tanıdı, sonra siyasetini tanıdı, şimdi ise stratejik olduğu kadar tarihsel bir ortaklaşmayı gerçekleştirmek istiyor.

HALKI PARTİYE ÇAĞIRDIK

Mehmet Emin Yılmaz (BDP Diyarbakır İl Başkanı): “BDP Diyarbakır Örgütü olarak bize şu ana kadar resmi bir davet gelmedi. Seçim arifesinde Başbakan’ın Diyarbakır’da bir seçim startı verdiği bir etkinliğe, Sayın Barzani’nin gelişini manidar buluyoruz. Buradaki programı hakkında şu ana kadar bilgi sahibi değiliz. Kuşkusuz Sayın Barzani önemli bir aktör ve Ortadoğu’da yeni şekillenmeler yaşanırken önceliği Başbakan’la açılışlar yapmak yerine Kürt ulusal ittifakı olmalıydı. Biz ondan ulusal konferansa öncülük etmesini, Rojava’ya destek sunmasını ve ambargoyu kaldırmasını bekliyoruz. Cumartesi gün Amed halkını, Bağlar’daki ilk örgütümüze çağırdık. Amedliler; Urfa yolundaki kavşak açılışına değil, partimizde buluşacak. Kent halkı da Sayın Barzani’nin böyle bir programla Amed’e misafir olmasını içerliyor.”

EKONOMİK ÇIKARLARI VAR

Hejare Şamil (Kürdistan Post yazarı): “Erdoğan hükümeti, Barzani üzerinden seçim hamlesi yapmış, PKK’ye gözdağı vermek istemiştir. Bu buluşmada Barzani’nin ise ekonomik ve siyasi çıkarları var. Türkiye’nin ihracat gelirlerinde Almanya birinci, Güney Kürdistan ikinci sıradadır. Türkiye ve Federe Kürdistan arasında 8 milyar doları aşan para dönüyor ve 10 yıl içinde 20 milyar dolara çıkacağı söyleniyor. Türkiye gibi bölgede önemli bir yere sahip kuzey komşudan gelen resmi davetin, Federe Kürdistan Yönetimi tarafından ‘gitmezsek, sıkıntılar yaşanabilir’ biçiminde değerlendirildiğini tahmin etmek zor değildir.”

ANKARA’YA GİTMELİYDİ

Rebin Ömer (Goran Hareketi Erbil Sözcüsü): “Bu ziyaret Kürtlerin çıkarına değildir, hatta Kürt ulusal birliğine zarar verecektir. Barzani’nin Erdoğan ile Amed’de değil de Ankara’da görüşmesi normal bir diplomatik ziyarettir. Ancak bu Amed’de olduğunda oranın temsilcileriyle görüşmelidir. Bu ziyaret Erdoğan için bir reklam olacaktır.”

ÜLKESİNE GELİYOR

Bayram Bozyel (HAKPAR Genel Başkan Yardımcısı): “Kürdistan Bölge Başkanı Sayın Mesut Barzani hafta sonu kendi ülkesi Diyarbakır’a geliyor. Kürt halkı O’nu büyük bir coşkuyla karşılayacak. Sayın Barzani’nin gelişinin, Kürt sorununun normalleşmesi ve çözümü bakımından sembolik bir anlamı var. Barzani’nin Diyarbakır ziyareti aynı zamanda Kürt halkının ve ülkesinin parçalanmışlığına son veren tarihsel bir mesaj içeriyor.”

VERİLECEK OLAN MESAJ ÖNEMLİ

Günay Aslan (Gazeteci, Yeni Özgür Politika yazarı): “Türkiye, cumartesi günü kalbimizin başkenti Amed’de ‘Kürdistan’ı Barzani, Barzani’yi de ben yöneteceğim, Kürtlerin iradesini dinlemeyeceğim’ derse buna hem Barzani hem de Kürt halkı itiraz edecek, bu politika geri tepecektir. Türk- Kürt ittifakı olacaksa şayet önce Kürtlerin birliği sağlanacaktır. Kürtler birleşmeden ciddi bir güç olamaz; kalıcı ittifaklar yapamazlar. Erdoğan-Barzani buluşması Kürtleri birleştirmeye hizmet etmelidir.”

21 YIL SONRA ÜST DÜZEY KABUL

Bu fotograf, 21 yıl önce Şırnak’ın Silopı İlçesi’nde çekildi. Dörnemin Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bitlis, PKK’ya karşı bölgedeki Kürt liderler Mesud Barzani ve Celal Talabani ile Şırnak’ın Silopi İlçesi’ndeki askeri birlikte görüşmüştü. İki lider peşmergeler tarafından sıkı koruma altında 15 kilometre uzaklıktakı Silopı Sınır Kapısı’ndan ilçeye gelmişti. Eşref Bitlis sonraki yıllarda şaibeli bir uçak kazasında hayatını kaybetmişti.