Eksiğini tamamlamayan halin kapısına yılbaşında kilit vurulacak

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Yücel, kanunun emrettiği eksiklerini gidermeyen toptancı hallerin 1 Ocak 2014'ten itibaren Hal Kayıt Sistemi'nden çıkarılarak faaliyetlerinin durdurulacağını, bu konuda taviz verilmeyeceğini söyledi.

    Müstakil İşadamları Derneği'nin (MÜSİAD) Gıda ve Tarım Sektör Kurulu tarafından Antalya Şubesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen 'Tarladan Tabağa Hallerimiz' ana temalı Gıda ve Tarım Zirvesi'ne katılan İsmail Yücel, bakanlık olarak 4 yıldır kamuoyunda Hal Kanunu olarak bilinen 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'la uğraştıklarını söyledi. 2012 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de 27,8 ton sebze, 17 milyon ton meyve üretildiğini bilgisini aktaran Yücel, "Toplam 45,8 milyon tonluk sebze ve meyve üretimiyle ülkemiz dünyada sayılı ülkeler arasında yer almıştır. Ancak ürettiğimiz sebze ve meyvenin yüzde 25'i maalesef sofralarımıza ulaşamadan zayi olmaktadır. Tabaklarımıza ulaşamadan zayi olan ürünün ekonomik büyüklüğü 20 milyar TL'dir." dedi. Bu durumun nedeninin uygun olmayan nakil, depolama ve ambalajlama olduğunu vurgulayan Yücel, sektörün bir diğer sıkıntısının ise yine 2012 verilerine göre 30 milyar dolara ulaşan kayıt dışılık olduğunu ifade etti.

    Zayi ürünler ve kayıt dışılık nedeniyle Türkiye'nin her yıl 50 milyar liralık ekonomik büyüklükten mahrum kaldığına dikkat çeken Yücel, " Bu kadar büyük sorunların yaşandığı bir alanda sebze ve meyve ticaretinin düzenlenmesinden sorumlu bakanlık olarak kayıtsız kalamazdık." dedi. Bu nedenle bakanlık olarak son 4 yıldır hal kanunu üzerine mesai sarf ettiklerini dile getiren Yücel, kanunun 2010'da yürürlüğe girmesiyle toptancı hal sayısının 205'ten 191'e düştüğünü söyledi. Bunun normal olduğunu ifade eden Yücel, yasanın ve yönetmeliklerin emrettiği eksiklerini gidermeyenlerle ilgili de uyarıda bulundu. Yeterli şartlara haiz olmayan ve eksiklerini tamamlayanların 1 ocak 2014'ten itibaren hal kayıt sisteminden çıkarılarak faaliyetlerinin durdurulacağını ikaz eden Yücel, "Verdiğimiz ilave süreler kanunun uygulanmasında taviz olarak algılanmasın." uyarısı yaptı. İsmail Yücel şöyle konuştu: "1 Ocak 2014'e kadar uzatılan bir takım hükümlülükler bu kanunun geçiş sürecinde daha iyi ve uyumlu uygulanmasına yöneliktir. Belediyelerimizin bu süre içinde sahip oldukları toptancı hallerde yönetmeliğin getirdiği düzenlemelere daha iyi uyum sağlamasına yönelik süre uzatımlarıdır. 1 Ocak 2014 tarihinde kanunun, yönetmeliğin öngördüğü düzenlemeleri dikkatle takip edeceğiz." Bazı illerde çok başarılı örnekler olmasına karşın durumu yetersiz haller de bulunduğuna işaret eden Yücel, "Türkiye'de birçok toptancı hal kanuna uyum gerekliliklerini fazlasıyla yerine getiriyor ama hal demeye bin şahit isteyen hallerimiz de var. 10 dükkan, bir kantar toptancı hal değildir." diye konuştu.

    Sebze meyve ticaretinin sadece sektörü değil 76 milyon tüketiciyi ilgilendire bir konu olduğunu kaydeden Yücel, 2014'ten itibaren hal kayıt sisteminin tüm fonksiyonları tamamlanmış olarak çalışır hale geleceğini belirtti. Kanun ve yönetmeliklerin yayınlanmış olmasının yeterli olmadığını, bakanlık olarak sürekli gözetimde olacaklarını kaydeden Yücel, bu kapsamda toptancı hal bulunan il merkezlerinin giriş ve çıkışlarına kontrol ve denetim noktaları kurulmasına yönelik çalışmaların ise kısa süre sonra tamamlanacağını sözlerine ekledi.

    PARÇALANMIŞ TARIM ALANLARI SORUNU

    Sektör temsilcileri ve karar vericileri buluşturan zirvenin bir diğer konuğu Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Pakdil de Haller gibi önemli bir diğer konunun da tarım arazilerinin çok parçalı yapısı olduğunu söyledi. Bunun önüne geçmek için miras hukukunda değişiklik gerektiğini dile getiren Pakdil, "Tarım arazilerinin daha fazla bölünmesini bırakın, tekrar bir araya getirilmesi, büyütmesi söz konusu." dedi. MÜSİAD Antalya Şube Başkanı Resul lekesiz ise konuşmasında tarım sektöründe yaşanan sıkıntılara dikkat çekti ve çözüm önerileri sundu.