'Çocuğum kitap okumuyor' diyen ailelere 'birlikte okuma saati' tavsiyesi

Çocuklarının kitap okumamasından şikayetçi olan ailelere, önce kendilerinin örnek olması tavsiye edildi. Zambak Yayınları Kültür Kitapları Yayın Yönetmeni Mehmet Azim, çocukların kitap okumaya özendirilmesi için evde mutlaka bir kitaplık bulundurulmasını ve ailece okuma saatleri düzenlenmesini tavsiye etti.

Çocuk kitaplarının hayatı şekillendirdiğini belirten Zambak Yayınları Kültür Kitapları Yayın Yönetmeni Mehmet Azim, çocuk kitaplarını seçme kriterlerininin önemine değindi. Yayınların çocuğun hayatının şekillenmesindeki en önemli unsur olduğunu söyleyen Azim, "Çocuk kitapları, çocuklar kadar narin olmalıdır. Aileler, öğretmenleriyle birlikte çocuğun düşüncesini alarak kitap almalıdır." dedi. Kitap seçiminde öğretmen, veli ve çocuk üçlüsünün birlikte karar vermesi gerektiğini vurgulayan Azim, ailelerin kitap okuma konusunda, evde uygun zeminler oluşturması gerektiğinin altını çizdi. Azim, "Aile büyükleri her şeyden önce örnek olmalıdır. Evde bir kitaplık bulundurmak, belirli saatlerde ailece kitap okumak, kitap hediye etmek okuma alışkanlığının oluşmasında ve kitaba karşı ilginin artmasında en önemli etkendir. Temsil, bu yönüyle anlatmanın önünde gelir. Önce örnek olacağız, sonra yavrularımızdan buna uygun hareket etmelerini isteyebiliriz."

Çocuk yayınları konusunda Türkiye'nin en büyük yayınevlerini bünyesinde bulunduran Zambak Yayınları'nın Kültür Kitapları Yayın Yönetmeni Mehmet Azim, çocuk kitaplarının planlamasından yayınına kadar olan süreci anlattı. Çocuk yayınlarıyla ilgili ailelere ve öğretmenlere seslenen Azim, şunları söyledi:

"Araştırmalar, yayınların, çocuk üzerinde çok ciddi etkileri olduğunu göstermektedir. Bu durum anne, baba ve öğretmen olarak, yavrularımıza verdiğimiz yayınlar konusunda ne kadar titiz olmamız gerektiğini gözler önüne sermektedir. Buna bağlı olarak çocuklara önerilecek yayınlar içerik olarak doğru mesajlar vermeli ve ruh dünyasında yaralar açmaması gerekmektedir. Çocuklar yalanlarla, aldatmacalarla ve boş şeylerle bir zihin karmaşasının içine itilmemelidir. Tercih edilecek eserler, çocukta insanî duygu ve değerlerin gelişmesini, sevginin mayalanmasını, kendi değerlerine karşı ilgili ve saygılı olmasını sağlaması gerekmektedir."

"KAHRAMANLARI DOĞRU SEÇMELİYİZ"

Çocukların çoğu, eserlerdeki kahramanlarla kendilerini özdeşleştirmekte ve okuduklarından etkilendiklerini söyleyen Mehmet Azim, seçilen kahramanlar olumlu karakterler olması gerektiğini belirterek, "Çocuğun bilinçaltına iyi örnekler sunulmalıdır. Olumlu ve yapıcı hayat örnekleri verilmelidir. Çocuk kitapları, hurafe ve batıl inançlardan arındırılmış olmalıdır. Saldırganlık, korku, şiddet, öfke çocuk kitaplarından uzak tutulmalıdır." dedi.

Çocuklara yönelik yayıncılığın ciddiye alınması gereken ve özen gerektiren bir çalışma olduğunu belirten Azim, okul öncesine ve ilköğretim öğrencilerine hitap eden eserlerin resimli olduğunu, resimlerin özgün, estetik özellik taşıyan resimler, eserleri daha ilgi çekici hâle getirdiğini vurguladı.

Sanat ve estetik olarak uygun olmayan resimlerin, çocukların hayal dünyasına zenginlik katacak yerde zarar verebileceği konusunda velileri uyaran Zambak Yayınları Kültür Kitapları Yayın Yönetmeni Mehmet Azim, "Çocuk kitapları, horoz şekeri tadında, kaliteli ve faydalı bir oyuncak gibi sevecen olmalıdır. Cicili bicili kapağın içinde renkli ve hayal dünyasını zenginleştiren bir resimleme ve anlatım yer almalıdır. Diğer konularda olduğu gibi resim konusunda da seçici olmak gerekir."

Eserlerin edebiyatın teorik ve pratik ilkelerine uygun olmasına da dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden Azim, dilin ilkelerine, çocuğun ruhî ve fizikî yapısına uygun olmayan eserlerin çocuk kitabı olamayacağını, çocuklara yönelik olarak yazılmış eserlerin sevimli ve çocuksu bir dünya sunması gerektiğini belirtti.

İLGİ ALANINA GÖRE KİTAP BELİRLENMELİ"

Dönemlerin şartlarına ve etkisine göre çocukların ilgi alanlarında değişiklikler olabileceğinin altını çizen Mehmet Azim, ailelerin önce çocukların ilgi alanlarını belirlemesi gerektiğini söyleyerek, şöyle konuştu:

"Her çocuk, aynı tür yazılardan eserlerden hoşlanmayabilir. Çocukların değişen ve ilgi alanları belirlenmeli ve buna göre kitaplar hazırlanmalıdır. Anne-babalar, öğretmenler öncelikli olarak çocuğun ilgi alanını bilmeli, buna göre bir hareket tarzı belirlemelidirler. İlgi alanına uygun olmayan eserler, çocuklarda okuma alışkanlığını köreltebilir. Bu konuda ısrarcı olmak yerine, yönlendirici olmak gerekir."

Günümüzde birçok yayınevinin sadece çocuk kitaplarıyla ilgilenen editörleri veya yayın yönetmenleri bulunduğunu, bu yetkili kişiler aracılığıyla yazarlarla ve çizerlerle bir araya gelerek, yayın evinin planlamasıyla yazarın hedeflerinin gerçek bir düzlemde birleşmesi önemli olduğunu söyleyen Zambak Yayınları Kültür Kitapları Yayın Yönetmeni Azim, "Çocuk yayınları editörü veya yayın yönetmeni hem pedagojiye hem çocuk psikolojisine hem edebiyatın, özellikle çocuk edebiyatının birikimlerine sahip olması gerekir. Çocuk yayınları editörleri; sanatın, eğitimin üstünden bir bakış açısıyla ve onların kazanımlarıyla eserlere eğilecek ve daha güzel ürünlerin hazırlanmasına zemin hazırlayacaklardır. Buna bağlı olarak köklü ve bu alanda titiz çalışan yayınevlerinin ürünleri, öncelikli tercihimiz olmalıdır." diye konuştu.

ÇOCUK KİTAPLARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

Azim, çocuk kitaplarında olması gereken özellikleri de şöyle sıraladı:

"Eser, yazım ve noktalama açısından hatasız olmalıdır. Bir eserin önemli özelliklerinden biri de dil bilgisi kurallarına uygun olarak yazılmış olmasıdır. Eser hazırlarken hangi sınıf ve yaş düzeyine uygun olarak yazıldığı bilinmelidir. Eserlerde işlenen konular ve bunların ele alınış tarzı, çocukların yaş gruplarına uymalıdır. Kahramanlar çocuğun dünyasından olmalıdır. Eserlerde heyecan unsurunun, eser boyunca canlı olması gerekir. Olumsuz tasvirlere yer verilmemeli, eser politik özellikler taşımamalıdır. Özellikle ilköğretimin birinci devresinde devrik cümlelere fazla yer verilmemelidir. İşlenen konular bir bütünlük içinde ele alınmalıdır; gelişigüzel bir araya getirilip yığılan yazılar olmamalıdır. Eserlerde, çocuklara lakap olarak takılabilecek kahraman isimler bulunmamalıdır."