Çanakkale Savaşları siperlerinden 5 kilometrelik kısım daha bulundu

Çanakkale Savaşları'nda kullanılan ve Şevki Paşa Haritası'nda yerleri belirtilen siperlerden 5 bin 50 metrelik kısmın yeri, radar taraması sonucu tespit edildi. 98 yıl önce kazılan siperlerin zamanla dolduğu ve bir kısmına da ağaç dikildiği bildirildi.

"Anzak (Arıburnu) Savaş Alanı Üzerine Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın Ortak Tarihsel ve Arkeolojik Araştırması" projesinin 2013 yılı çalışmaları sona erdi. 2009 Ekim ayında Türk ve yabancı bilimadamları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ)'nde biraraya gelerek bu araştırmanın yapılması konusunda mutabakata varmış, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün izniyle çalışmanın, Lozan Antlaşması'nın 129. maddesinde belirlenen sahada yapılması kararlaştırılmıştı. Prosedürlerin tamamlanmasından sonra 2010 yılında başlanan çalışmalar, bu yıl 10-30 Eylül arasında devam etti.

Başkanlığını ÇOMÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay'ın yaptığı projenin bu yılki çalışmalarına Türkiye'den Doç. Dr. Reyhan Körpe, Doç. Dr. Muhammet Eratve Ersümer Karanfil, Avustralya'dan arkeolog Prof. Dr. Antonio Sagona, askerî uzman emekli Tuğamiral Simon Harrington ve Avustralya Savaş Müzesi tarihçisi Dr. Richard E.Reid, Yeni Zelanda'dan ise Kültürel Miras Bakanlığı Baştarihçisi Dr. Ian Mcgibbon ve iki kişiden oluşan bir jeofizik ekibi katıldı. Bu yılki araştırmaların, 25 Nisan ile 12 Aralık 1915 arasında cephenin en sıcak çatışmaların yaşandığı kısımda sürdürüldüğünü belirten Yrd. Doç. Dr. Atabay, Tekçam (Lone Pine) bölgesinde, ağustos ayında el değiştiren bölgede yoğun çalışmalar yapıldığını belirterek, burasının Anzak siper sisteminin en görülür alanı olarak dikkat çektiğini söyledi.

CEPHELER ARASI 27 METRE

Bombasırtı (Quinn's Post) bölgesinde, tarafların ön cephelerinin birbirine en yakın olduğu noktada mesafenin yalnızca 27 metre olduğunu tespit ettiklerini aktaran Atabay, Şevki Paşa Haritası'nda yer alan bir çok siper, lağım çukuru, makineli tüfek yeri ve telekomünikasyon siperleri bulunduğunu söyledi. Bu yıl yaptıkları çalışmada, yeri bilinen fakat 98 yıl içinde doğa şartlarıyla bir kısmı görünmeyecek hale gelen toplam 5 bin 50 metrelik çok sayıda siperin yerini tespit ettiklerini de belirterek, "Bu siperler zaten bileniyordu, yeni bulunan bir şey değil ancak doğa şartlarıyla bir kısmının üzerinde ağaçlar dikilmiş, bir kısmı ise toprakla dolmuş. Biz bu siperlerin 98 yıl sonra ne durumda olduğunu tespit ediyoruz. Değişimin nasıl gerçekleştiğini ortaya koyuyoruz. Bu siperler kazılmayacak, olduğu gibi duracak." şeklinde konuştu.

Gelecek yıl da devam edecek olan proje sonucunda 2015 yılında Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'da bir sergi düzenlenecek. Çalışma sonuçları ve Çanakkale Savaşları konusunda bilimsel verilere dayalı olarak hazırlanmaya başlanan kitap da Türkçe ve İngilizce olarak basılacak.