Rusya ve ABD, Suriye'nin kimyasal silahlarının devir ve imhasında anlaştı ( 2)

Cenevre'de Suriye'nin kimyasal silahlarının uluslar arası kontrole devri ve imhası konusunda Rusya ve ABD arasında üç gündür devam eden görüşmelerde anlaşma sağlandı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Esed'in kimyasal silahlarının güvenli bir şekilde kontrolü ve imhası konusunda anlaştıklarını açıkladı.

ABD Dışişleri Bakanı Kerry, bir hafta içinde Esed hükümetinin kimyasal silah depoları ile ilgili kapsamlı bir listeyi sunması gerektiğini söyledi. Anlaşmada bir takvim ve Suriye'nin buna nasıl uyması gerektiği ile ilgili detaylar yer alıyor. Rusya'ya çözüm konusunda sağladığı katkı nedeni ile teşekkür eden Kerry, sonuca ulaşmada Washington'ın askeri tehditlerinin etkili olduğunu kaydetti.

2014 ORTASINDA SÜREÇ TAMAMLANACAK

Anlaşma çerçevesinde 2014 ortasına kadar Suriye'nin tüm kimyasal silahları uluslar arası kontrole devredilmiş ve imhası gerçekleşmiş olacak. Rus meslektaşı Lavrov'la birlikte ortak basın toplantısında konuşan Kerry, anlaşmanın Suriye krizinin çözümü açısından ilk kritik adım olduğuna dikkat çekti. Kasım ayında kimyasal silah uzmanlarının Suriye'de devir ve imha için çalışmalara başlaması planlanıyor.

Kimi verilere göre bin ton ve 42 ayrı depoda tutulduğu belirtilen Esed'in kimyasal silahlarının imhası sıkı denetime tabi tutulacak. Washignton'ın kimyasal silahların imhası ile ilgili süreçte Şam'ı titizlikle kontrol edeceklerini ifade eden Kerry, Rusça olarak "güven ama kontrol et" uyarısında bulundu.

7'İNCİ MADDE DEVREYE GİRECEK

Washington'ın isteği üzerine, Şam yönetiminin anlaşmaya uymaması durumunda Güvenlik Konseyi kararı ile yaptırım öngörülüyor. Suriye rejiminin kimyasal silah kullanımı durumunda ise askeri yaptırımı da kapsayan BM'in 7'inci maddesinin devreye girmesini Moskova da kabul etti.

Lavrov, kimyasal silahların kullanımının yasaklanması konusunda herhangi bir ihlal olması durumunda BM Sözleşmesi'nin 7'inci maddesi çerçevesinde BM Güvenlik Konseyi'nin adım atabileceğini söyledi. Lavrov, "OPCW süreci formüle edecek. Bunlar karşılanmazsa, birileri kimyasal silah kullanırsa, Güvenlik Konseyi 7'inci madde çerçevesinde adım atacak." bilgisini verdi. Rus bakan rapor edilen ihlallerin karar verilmeden araştırılacağını da sözlerine ekledi.

Kerry ise nasıl bir yaptırım uygulanacağına Güvenlik Konseyi'nin karar vereceğini, ABD Başkanının ise her zaman güç kullanımı ile ilgili hakkını da saklı tuttuğunu hatırlattı.

30 GÜN İÇİNDE İMHA SÜRECİ BAŞLAYACAK

Lavrov da yaptığı değerlendirmede Şam yönetiminin anlaşmanın yürürlüğe girmesinden 30 gün sonra kimyasal silahlarını şeffaf bir şekilde, BM gözlemcilerinin denetiminde imha etmeye başlayacağını söyledi. BM uzmanlarının güvenliğinden ise Şam hükümeti ve muhalefet birlikte sorumlu olacak.

Suriye'nin kimyasal silahları ile ilgili üç gündür devam eden müzakereleri "harika" olarak değerlendiren Lavrov, Kerry'nin iyi bir müzakereci olup olmadığı ile ilgili soruya "O benim iyi bir arkadaşım..." karşılığını verdi.
BM uzmanlarının Suriye'de yaptıkları denetimlerle ilgili rapor açıklanmadan Esed rejimini suçlamanın doğru olmayacağını savunan Lavrov, Kerry ile sağladıkları anlaşmanın yasal bağlayıcılığı olacak resmi bir belge haline getirileceğini hatırlattı.

OBAMA VE PUTİN G20'DE ANLAŞMA SAĞLAMIŞTI

Suriye'nin kimyasal silahlarının devir ve imhası ile ilgili sürecin St. Petersburg'da yapılan G20 zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Barack Obama'nın görüşmesinde ortaya konduğunu ifade eden Lavrov, mantıksız söylemleri bir kenara koyarak, profesyonel bir şekilde kimyasal silahların uluslar arası denetime devri ve imhası konusunda mutabakata varabildiklerini aktardı.

KİMYASAL SİLAHLARIN İMHASI KARARINI OPCW ALACAK

Suriye'nin sahip olduğu kimyasal silahların imhası ile ilgili Rusya ve ABD'nin sağladığı anlaşmanın Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) tarafından dikkate alınacağını, ancak imha ve süreçle ilgili kararı OPCW'nin vereceğini ifade eden Lavrov, "Burada imha süreci, bunun nasıl finans edileceği, nerede imha edilmesi gerektiği ve diğer nüanslara OPCW karar verecek..." dedi. Lavrov imhanın nasıl finanse edileceği ile ilgili soruya da savaşı finanse etmeye istekli olan ülkelerin, barış için de para harcayabileceği cevabını verdi.