Avustralya'da yarın genel seçimler yapılacak

Avustralya yarın genel seçime gidiyor. 14,5 milyondan fazla seçmenin oy kullanacağı seçimlerde sadece parlamentonun alt kanadını oluşturan 150 sandalyeli Meclis için değil, 76 senatörden oluşan Senato’nun 40 üyesi için de oy kullanılacak.
Avustralya’da Meclis üyeleri %50+1’le seçiliyor. Adaylar tercih sırasına göre işaretleniyor, seçmenlerin yüzde ellisinden fazlasının ilk tercihi olan aday seçimin galibi oluyor. Birinci aday %50+1 oy alamazsa, sonuncu aday eleniyor ve onun oyları diğer adaylar arasında dağıtılıyor. Bu işlem salt çoğunluk sağlanana kadar sürüyor.
Senato seçimlerinde ise durum farklı. Ülkenin altı eyaletinin her biri Senatoya 6 yıllık süreyle 12 temsilci gönderiyor. Bunun yanı sıra başkent ve kuzeydeki topraklar bölgesi parlamentonun üst kanadında de ikişer senatörle temsil olunma hakkına sahip. Ancak bu senatörler 3 yıllık süreyle görev yapıyor. Senatonun yarısı üç yılda bir seçiliyor. Senato seçimleri için iki yöntemle oy kullanılabiliyor. Birinci yöntem yine Meclis seçimlerinde olduğu gibi, adayları tercih sırasına göre numaralandırma. İkinci tercih ise seçmenin tercih ettiği partinin kutucuğuna 1 yazarak numaralandırmayı partiye bırakma yöntemi. Eyaletlerde oyların %14,3’nü, anakara bölgesinde ise %33’nü alan aday Senatoya seçilmiş oluyor. Bu adaylardan hiç biri birinci turda yeterli oy alamazsa, meclis seçimlerindeki gibi son adayın oyu diğerleri arasında dağıtılıyor.
Seçimin favorisi Liberal-Ulusal koalisyon
Son anketler Avustralya’da yapılacak seçimlerde İşçi Partisinin 6 yıllık iktidarının son bulacağını gösteriyor. Liberal ve Ulusal Parti koalisyonunun seçimi birkaç puanla kazanacağı tahmin ediliyor. Yani yarış Başbakan Kevin Rudd başkanlığındaki İşçi Partisi ile Tony Abbott liderliğindeki Liberal ve Ulusal Parti koalisyonu arasında geçecek. Anket sonuçları %52-%48 ile %54-%46 arasında değişiyor. Abbott liderliğindeki muhalif koalisyonun Temsilciler Meclisinde 86 sandalye alması bekleniyor. Anketler Abbott’un halkın başbakan olarak görmek istediği lider olarak da Kevin Rudd’un önüne geçtiğini gösteriyor. Başbakan Rudd ilk kez Abbott’un gerisinde kalıyor.
En önemli faktör ekonomi
Genel seçimleri etkileyen en önemli faktör ekonomi. Avustralya, 1,5 milyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılasıyla dünyanın 12. büyük ekonomisi. Bu açıdan da seçimin en önemli maddesinin ekonomi olması şaşırtıcı değil. Kömür ve demir ihracatına dayalı ülke ekonomisi 22 yıldır aralıksız büyüyor, ancak son dönemde en büyük ticari ortağı Çin’in yaşadığı ekonomik durgunluğa bağlı olarak ülke ekonomisinde tıkanıklık yaşanıyor.
Başbakan Rudd, bütün Avustralyalılara "iyi bir iş, uygun bir ücret ve çalışma koşulları" sağlama sözü veriyor. Üretim sektörünün 300 milyon Avustralya doları ve üzeri maliyete sahip projeleri için yerli kaynak kullanımının zorunlu hale getirilmesi, böylece yerli şirketlere 624 milyon Avustralya doları değerinde yeni iş imkanı oluşturulması da Rudd’un vaatleri sırasında. Muhalif lider Abbott ise seçimi kazanmaları durumunda İşçi Partisi'nin geçen yıl uygulamaya koyduğu karbon vergisini iptal edeceklerini, bunun yerine 3 milyar Avustralya doları tutarında dört yıllık teşvik planı ile doğrudan müdahale yöntemini getireceklerini belirtiyor. Suiistimale açık olması sebebiyle eleştirilen bu plana göre havaya karbon salan şirketler ürettikleri kirliliği kendileri temizleyecek.
Yabancı sığınmacılar konusu seçim sonuçlarını etkileyebilir
Seçimi etkileyeceği bildirilen diğer bir konu da denizaşırı ülkelerden gelen sığınmacılar. Julia Gillard'dan başbakanlığı devralması sonrasında kaçak göçmenler ve sığınmacılar konusunda politika değişikliğine giden Kevin Rudd ülkeye giren sığınmacıları öncelikle Papua Yeni Gine’de kurulan gözetim merkezlerine gönderme kararı almıştı. Karar sonrasında kalıcı vize almak zorlaşırken, ülkeye gelen sığınmacı sayısında da azalma olmuştu. Sığınmacılar konusunda iktidara göre oldukça sert tutum sergileyen muhalefet ise Avustralya’yı yıllık ortalama üç sığınmacı teknesinin geldiği Başbakan John Howard dönemine geri götürmeyi vadediyor. Sığınma arayan göçmenleri engellemek için donanmayı da kullanacağını dile getiren muhalefet lideri, sığınmacıların yasal haklarına ciddi kısıtlamalar getirmeyi ve bu kişilerle ilgili harcamaları da kısmayı hedefliyor.
Kevin Rudd kendi seçim bölgesinde bile zorlanabilir
Seçimlerde etkili olacak diğer bir faktör ise İşçi Partisinde son dönemde yaşanan iç çekişmeler ve Haziran 2013’te yaşanan lider değişikliği. Gözlemciler Kevin Rudd’un kendi eyaleti olan Queensland'da, hatta kendi seçim bölgesi Brisbane’de bile milletvekilliğini korumakta zorlanabileceğini bildiriyor.
Seçim’in Türkler için önemi
Yarın gerçekleşecek seçimler Avustralya’da yaşayan Türkler için de önemli. Geçtiğimiz temmuz ayında Victoria Federal Bölgesi senatörü seçilen Türk kökenli politikacı Mehmet Tillem de yarınki yarışta yer alıyor. Tillem, temmuz ayında Victoria senatörü David Feeney’in istifasının ardından İşçi Partisi delegelerinin oylarıyla bu göreve geldi. Avustralya’nın ilk Türk ve Müslüman kökenli senatörü Tillem, yarın yapılacak seçimler için de adaylığını koydu. Seçilmesi durumunda 6 sene federal senatör olarak görevini sürdürecek. Seçilmemesi durumunda ise önümüzdeki temmuz ayında görev süresi sona erecek. Mehmet Tillem, İşçi Partisinin Victoria eyaletinden üçüncü sıra adayı. Türk kökenli senatör, partisinin Victoria eyaletinde iki sandalyeyi garantilediğini, üçüncü sandalye içinse Yeşiller Partisiyle rekabet halinde olduğunu bildiriyor: “Anketlerde Yeşiller’le rekabet halinde olduğumuz görülüyor. Şu an kazanmamız biraz zor görünüyor, ancak mücadelemiz devam ediyor”.
Avustralyalı Türkler siyaseten aktif değil
Peki, Avustralya’da yapılan seçimlerde Türkler ne kadar aktif? Resmi rakamlara göre, bugün Avustralya'da 59,402 Türk vatandaşı yaşıyor. Bunlara 40 bin ile 60 bin arasındaki Kıbrıs Türkü ve artık ülkeleriyle vatandaşlık bağı kalmayan Türk kökenliler de eklendiğinde gerçek rakamın 150.000 ile 200.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Türkler ülkedeki Müslüman azınlığın yüzde 18'ini temsil ediyor.
Ancak Mehmet Tillem, iki nedenden dolayı Türk faktörünün öne çıkamadığını kaydediyor. Birinci neden, 22,3 milyonluk çok kültürlü Avustralya için 150 binin çok da büyük rakam olmaması. İkinci neden ise Avustralyalı Türklerin siyaseten aktif olmaması. Ülke genelinde siyasetle uğraşan Türk sayısı 500-600 civarında. Onların da büyük çoğunluğu Victoria eyaletinde bulunuyor. 20 yıldır siyasetle uğraştığını kaydeden Tillem, uzun süren uğraşlar sonucu eyalet meclisinde üç milletvekili ve birkaç belediye başkanı çıkarabildiklerini söylüyor.
( AA )

Avustralya'da yarın genel seçimler yapılacak

Liberal Parti İşçi Partisinin 6 yıllık iktidarına son verebilir