Bir dakika içinde öldüler

Suriye'de 1360 kişinin ölümüyle sonuçlanan kimyasal gaz katliamının ne şekilde işlendiğine dair ayrıntılar tüyler ürpertiyor. 20 Ağustos'u 21 Ağustos'a bağlayan gece, Şam'ın doğu ve batısındaki yoksul banliyölerde kadın-çocuk yüzlerce insan, ya yatağında uyurken ya da canını kurtarmak için kaçtığı sığınaklarda ve bodrumlarda can çekişerek hayatını kaybetti. Katliam silahı kimyasal gazdı. 1988'deki Halepçe katliamından sonraki en büyük trajediydi. Dünya, gazın mahiyetini, Baas rejiminin böyle bir saldırıya nasıl cesaret edebildiğini ve uluslararası güçlerin ne yapması gerektiğini tartışırken hayatta kalıp vahşete tanıklık edenler, zamanın durduğu o geceyi anlattı.

TAM BİR KAOS YAŞANDI

Suriye saatiyle gece 02:00'da Şam'ın doğusunda (muhaliflerin ilerleme kaydettiği bölgede) Rus yapımı Grad füzeleriyle yoğun bir bombardıman başladı. Halk daha önce sığınak benzeri yerler hazırlamıştı. Birçok kişi çocuklarını alarak sığınaklara veya evlerinin bodrumlarına kaçtı. Bir çoğu ise kaçma imkanı bulamadı. Bir saat sonra, 03:00'de ikinci bombardıman başladı. Büyük bir patlamanın ardından gökyüzünde gri bir dev bulut oluştu. Olay anında orada olan Sama Mesud şöyle anlatıyor: 'Tam bir kaos vardı. İnsanların panik halde sokaklarda koşuşturduklarını gördüm. Eve mi girmeleri gerektiğini ya da dışarı mı kaçmaları gerektiğini bilemiyorlardı. Kız kardeşimin nişanlısı öldü. Arkadaşım ve eşi uykuda öldü.'

KADIN FOTOĞRAFLARI YAYINLANMADI

Doktorlar insanların bodrumlara sığınmasının felaketleri olduğunu orada nefessiz kaldıklarını anlattı. Erbin banliyösünden Ebu Yasin: 'Çocuklar yataklarında uyuyor gibiydi. Ama aslında ölmüşlerdi. Rejim bu kadarını yapmaz diyorduk. Hele BM heyetinin geldiği bir zamanda kimyasal atmaz diyorduk..' Duma'dan Macid Ebu Ali isimli doktor ise şunları söylüyor: 'Ekibim aynı semptomları taşıyan 600 hasta gördü. Kızarmış gözler, küçülmüş gözbebekleri, kusma, ciltte döküntü, ishal ve nefes alamama. 65 kişinin ölümüne tanık oldum.' Fotoğraflarda görünmeseler de çok sayıda kadın hayatını kaybetti. Ancak bölgedeki yetkililer onlara ait fotoğrafların saygıdan ötürü yayınlanmadığını belirttiler.

Sarin gazı Rusya'dan

Şam'ın az gelişmiş olan Gota bölgelerinde gerçekleşen kimyasal katliamda kullanılan silahların, Rusya'da bir süre önce alınan sarin gazıyla desteklendiği dile getirildi. Gazın kullanıldığı mahallelerde, Suriyelilerin bir dakika içinde gazdan etkilenerek solunum ve sinir sisteminin felç olması suretiyle hayatını kaybettikleri, yaralıların ise solunum yetmezliği yaşadıkları ve metobolizmalarının ciddi bir hasara uğradığı görgü tanıklarınca kaydedildi. Esed rejimi tarafından sarin gazıyla desteklenmiş kimyasalların, rejime çok fazla destek vermeyen Gota bölgesinde kullanılması dikkat çekti.

Amaç muhalifleri şehrin içine çekmek

Özgür Suriye Ordusu'nun ilerleyişini durdurmak için Şam'da kimyasal silah kullanan Esed rejiminin, kimyasala başvurmasındaki amacının savaşı şehir merkezlerine taşımak olduğu öğrenildi. Muhaliflerden oluşan ÖSO'nun kırsala çekmek istediği Esed ordusu, son dönemde yaşadığı asker ve mühimmat kayıpları nedeniyle savaşı şehir merkezlerinde sürdürmeyi hedeflediği kaydedildi. Şam'da kendisine destek vermeyen fakir mahallelerde kimyasal silahlarla katliam yapan Esed'in sahip olduğu göz doktorluğu mesleğinin aksine Boşnakları katleden Sırp kasabı Radovan Karaciç gibi ülkesinde korkunç bir olaya imza attı. Suriye'de olayların ilk çıktığı dönemlerde ülkenin kuzeyi ve orta bölümlerinde hakimiyetini kaybeden Esed rejimi, muhaliflerin Şam'a ulaşmasını engellemek için savaşı kırsaldan Halep'in merkezine taşımıştı.

'ŞAM'I YAR ETMEM

ÖSO'nun Halep'e girmesiyle yoğun saldırı başlatan Esed ordusu, Halep'i cehenneme çevirmişti. Halep'te acı tecrübeler yaşayan muhalifler, savaşın kırsal alanda sürdürülmesi ilk tercihleri oldu. Ancak Esed, kırsal yerine savaşı şehir merkezlerine taşıyarak İdlib, Humus, Hama ve Halep'te yaşayan Suriyelileri canlı kalkan olarak kullandı. Esed, ÖSO'nun Şam'ı ele geçirmesini engellemek için şehrin Doğu ve Batı Gota bölgelerini kullandığı kimyasal silahlarla felç etti. Bunu yapmakla Esed'in, 'Şam'ı size yar etmem' mesajı verdiği kaydedildi. Esed Ordusu'nu Şam kırsalına bir türlü çekemeyen ÖSO'nun Şam'a girmesi halinde pek çok sivilin Esed tarafından kitle imha silahlarıyla katledileceği fikri ilerleyişini durdurmasına neden oldu.

KAZIM CANLAN / Yeni Şafak

Bir dakika içinde öldüler

Şam'da 1300 kişinin can verdiği katliam, füze bombardımanıyla başladı. İnsanlar sığınaklara kaçınca kimyasal saldırı yapıldı. Bodrum katlarında biriken 'sarin gazı' çoğu çocuk yüzlerce kişinin bir dakika içinde nefessiz kalarak ölmesine neden oldu.