Tatillerde Denizli horozu alım satımı kurbanlık pazarlığına dönüyor

Rengi, vücut yapısı, ahenkli, uzun ve güzel ötüşleriyle ünü yurt dışına kadar yayılan Denizli horozları, Türkiye'nin dört bir yanında ilgi görüyor. Canlı hayvan kargosunun yasak olması sebebiyle tatillerde Denizli'ye gelen 'horoz müptelaları', yetiştiricilerle pazarlık yaparak istediği horozu almaya çalışıyor. Özellikle uzun tatillerde memleketi Denizli'ye gelen gurbetçiler, horoza olan ilgiyi daha da artıyor. Havaların sıcak gitmesi yumurtaların sayısını düşürmesi üzerine horoz fiyatları bin liraya ulaşarak, küçükbaş hayvanları bile geçmeye başladı.

Denizli horozu üreten İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nde, 2012 yılında 6 bin 700 yumurta, 8 bin 500 civciv, 400 tavuk ve 350 horoz, 2013 yılının ilk yedi ayında ise 310 tavuk, 260 horoz, 8 bin 500 civciv ve 4 bin 30 yumurta satıldı. Müdürlükte horoz 100, tavuk 50, civciv günlük olursa 8, yumurta 3 liradan satılıyor. Müdürlükte fiyatlar sabitken, özel sektörde hayvanın özelliğine göre değişebiliyor.

DENİZLİ HOROZU YETİŞTİRİCİLERİ DERNEKLEŞTİ

İlde 40 horoz yetiştiricisi, Denizli Horozu Yetiştiricileri Derneği'ni kurdu. Dernek Başkanı Hasan Sağlam, Denizli horozunu gelecek nesillere saf ırk olarak taşıyabilmek için çalıştıklarını söyledi. Denizli'deki horoz, tavuk ve yumurta sayısının bu yıl yaklaşık 5 bin civarında olduğunu zannettiklerini belirten Sağlam, horozların geçen yıl hastalıklardan kaynaklanan sebeplerden dolayı azaldığını, bu yıl biraz daha iyileşmesine rağmen sıcaklardan dolayı yumurta veriminin iyice düştüğünü dile getirdi. Sağlam, "Şehirleşmenin getirdiği sebeplerden dolayı şu an şehrimizde bahçelerde Denizli horozu besleyenlerin sayısı çok az fazla değil, yaklaşık 20-30 civarında. Bu sayıyı daha da yükseltmemiz lazım ama şehirleşmeden kaynaklanan, işte komşuların gürültü şikâyeti diye gelen şikâyetlerden dolayı bu ırkı yetiştirmek çok zorlaştı. Yetiştirici de çok az. Gelecek nesillerden, bunu yetiştirmek için yanımıza gelen genç çok az." dedi.

ÖTÜŞ UZUNLUĞU VE GÖRÜNÜMÜNE GÖRE FİYATI DEĞİŞİYOR

Horozlar, canlı olarak kargoyla gönderilemediğinden dolayı bu işin meraklıları, özellikle bayram ve tatillerde Denizli'ye gelerek bizzat almaya çalışıyor. Alım satım, adeta kurban pazarlığına dönüyor. Denizli horozu hastası olduğunu ifade eden Hüdaverdi Çakır, "Öttü mü şöyle 30-35 saniye, bambaşka oluyor. Bunların bin lira değeri var aslında ama ben bunu 600 liraya aldım. Herkesin de almasını tavsiye ederim, çok güzel horoz. Denizli´den başka yerde bulunmaz." diye konuştu.

Horoz yetiştiricisi Yücel Işık ise Denizli'de horoz, tavuk, civciv ve yumurta satım sezonunun şubat sonunda başladığını ve temmuzda bittiğini vurguladı. Işık, "Temmuz ayı itibariyle havanın çok fazla ısınmasından dolayı hayvanlar tüy dökümüne girdi ve yumurtaları kesti. Tabi üretim de azaldı. Şu anda hâlâ şehir dışından civciv ve yumurta istekleri var ama yetiştiremiyoruz, çünkü kendi makinemize dahi koyacak yumurta bulamıyoruz. Yetiştirilen bütün horozlar aynı özelliklere sahip değil. 50 horozun içinde üç tanesi ancak çıkar, yani iyi para eden, ötüşü 30 saniyeyi geçen horoz az çıkar. Yoksa bütün Türkiye´de şimdi yüzlerce öyle horoz olurdu ama 30 saniyeyi geçen horoz bir veya iki elin parmakları sayısı kadar, yok yani. Onlar da iyi para ediyor." şeklinde konuştu.

Denizli horozunun güzelliği, ötüşündeki davudi sesi, ötüş uzunluğunun 30 saniyeyi geçmesi gibi özellikleri olduğunda bin ile bin 500 liraya bile satılmayacağını anlatan Işık, şöyle devam etti: "Ama paraya ihtiyacı varsa, elinde de fazla varsa ve çıkarmak istiyorsa daha ucuza verebilir. Bu tamamen horozun cüssesine, yapısına, gösterişine, sesine ve uzun süre ötmesine bağlı. 10-15 saniye ötenler 150 lira civarında, tabii yine sesinin ince veya kalın olmasına göre değişir. 20 saniyeyi geçti mi 300 civarında olur. 25 saniyeyi geçti mi 500 lira civarında, 30 saniye civarına yaklaştığı zaman da 800 lira, bin lira eder. Hele 30-35 saniyeyi fazla geçmez ama davudi 25 saniye civarında olduğu zaman bin lira bile eder."

"İYİ HOROZU BULAN PARAYA ACIMIYOR"

Türkiye'nin dört bir yanına canlı horoz ve tavuk gönderemeseler de yumurtayı kargoyla gönderdiklerini vurgulayan Yücel Işık, şunları kaydetti: "İstanbul´a, Gaziantep´e, Niğde´ye, Adapazarı, Antalya ve İzmir´e gönderiyoruz. Şu anda evde çıkan dokuz tane civcivim var. İzmir'den bayramdan sonra gelip alacak, 'İlle onu bana ayır.' diyor. Öyle ki özel arabayla geliyorlar. Geçen Rize´den, 'Ben arabaya atlayıp geleyim.' diyor. Yok dedim, yani civciv yok şu anda, boşuna gelmeyin diyorum. Tabii hastaları oluyor, yani sırf yetiştirdiği gibi ötüş, boy pos, renk hastaları oluyor. İşte o da araştırıyor, acımıyor, arabasına atlayıp nereden olursa olsun geliyor, alıp gidiyor. Geliyor, dinliyor, burada bir iki gün kalıp hayvanı seyrediyor, beğendiği zaman paraya acımıyor, hayvanı alıp gidiyor."