AB uyardı, kuru incirde aflatoksini önlemek için çalışma başlatıldı

Türkiye'nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu, Ege Bölgesi'nin en önemli tarım ürünleri arasında yer alan kuru incirin üretim döneminde yoğun rüzgar ve aşırı sıcaklar, aflatoksin bulaşıklığını arttırdı. Bu sebeple başta AB olmak üzere alıcı ülkelerden geri gelen parti sayılarında önemli artışlar görüldü. Bu gelişme üzerine AB otoriteleri tarafından Türkiye kaynaklı kuru incir partilerinde kontrol sıklığının yüzde 20'den 30'a yükseltilmesi ihtimali değerlendirmeye alındı.

İhracata bağımlı olan Türk kuru incirini olumsuz etkileyecek bu fikrin hayata geçmemesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, kuru incirle ilgili bütün kesimleri biraraya getirdi. Taraflarca kuru incir ve diğer bazı kuru kabuklu meyvelerde aflatoksin bulaşıklığının azaltılmasına yönelik olarak, "2013 yılı Bölgesel Aflatoksin Önleme Eylem Planı" hazırlanıp AB yetkili makamlarına iletildi. Plan çerçevesinde Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği koordinatörlüğünde Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Gıda Tarım ve Hayvancılık Aydın ve İzmir il müdürlükleriyle Germencik, Nazilli ve Tire ilçe Müdürlükleri, Erbeyli İncir Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, İzmir, Aydın ve Nazilli Ticaret borsaları ve Ziraat odalarının destek ve katkılarıyla beş köyde aracı tüccarlara yönelik bilgilendirme toplantısı yapıldı. Kuru incir hasadı, kurutulması, depolanması ve nakliyesi aşamalarında aflatoksin oluşum ve bulaşıklığının en aza indirilmesi için alınabilecek önlemler hakkında üretici ve aracı tüccarlara bilgiler aktarıldı. Bir kısmı Ramazan dolayısıyla gece yapılan, 300'den fazla üretici ve 70 civarında aracı tüccarın katıldıkları toplantılarda üreticilere, aflatoksin azaltıcı tedbirler hakkında temel bilgiler verildi.

Toplantılarına katılan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Menaşe Gabay, kuru incir üretiminin yüzde 90'ına yakının ihraç edildiğini, en önemli alıcının ise yüzde 60'a yakın payla AB olduğunu belirtti. AB'den 2012/13 ürün yılında aflatoksin sebebiyle geri dönen incir partilerinde artış olduğunu aktaran Gabay, "AB yetkilileriyle yaptığımız görüşmeler ve alınan bazı tedbirlerle AB'ye girişte yüzde 20 olan ülkemiz menşeli kuru incir partilerindeki aflatoksin kontrol sıklığının yüzde 50'ye çıkarılması ihtimalini azalttık ama hâlâ yüzde 30 sıklıkta uygulamayı planlıyorlar. Bunun gerçekleşmesi, 32-33 bin ton düzeyinde olan AB'ye incir ihracatımızın 20-22 bin tona düşmesi anlamına gelir. Bundan da üretici, aracı tüccar ve ihracatçılar olarak tüm kesimler mağdur olur. Hepimizin aynı gemide olduğunu düşünerek. tüm kesimler taşın altına ellerini koyarak üzerimize düşeni yapmak, aflatoksin azaltıcı tedbirleri her aşamada uygulamaya koymak zorundayız. Bakanlık, tüm kesimler adına hazırlamış olduğu eylem planı ile büyük bir taahhütte bulundu. Söz konusu plandaki hususların tüm kesimlerce yerine getirilmesini sağlamak üzere üretici, aracı tüccar ve ihracatçı firmalara yönelik kontrollerin artmasını bekliyoruz." diye konuştu.

'AB YASAK GETİRİRSE ZOR DURUMDA KALIRIZ'

Birlik Yönetim Kurulu Üyesi Rafael Çikurel de şunları söyledi: "İlgili tüm kesimler olarak durumun ciddiyetinin farkında olmamız ve sorumlulukla hareket etmemiz gerekiyor. Ülkemiz incirinde aflatoksin sorununu çözemezsek AB, geçtiğimiz yıllarda Mısır ve Çin yer fıstığı ile İran Antepfıstığına uyguladığı yasağı ülkemiz incirine de uygularsa üretici, tüccar ve işletmeler olarak çok zor durumda kalırız."

Osman Akça Tarım Ürünleri temsilcisi Melih Akça ise yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: "Aflatoksin ovada çok, dağda az diye bir şey yok. İyi tarım uygulaması ile ovadaki incir, dağdakinden daha kaliteli ve daha az aflatoksin içerikli olabilir. Herkes daha kaliteli ve aflatoksinsiz incir elde edilmesi için elinden geleni yapmalı; 20-25 yıl önce yapıldığı gibi hasattan itibaren iyi ve kötü hurda incirler ayrı ayrı toplanmalı, kurutulmalı, depolanmalı. İncirler yeteri kadar kurutulduktan sonra seçilmiş ve ayıklanmış halde tüccar ve işletmelere satışa sunulmalı. Aracı tüccarlar da farklı yörelerin farklı kalitedeki incirlerini kesinlikle birbirleriyle karıştırmamalı, paçal yapılmamalı."