Mısır'da marketçi ordu

Mısır Ordusu'nun 1956'dan bu yana halkına hesap vermeden yürüttüğü ekonomik faaliyetler sonucu bugün ülke ekonomisinde yaklaşık 100 milyar dolar civarında bir paya sahip olduğu belirtiliyor. Mısır'da Ordu ülkede sadece savunma sanayii alanında değil ekonominin diğer alanlarında da faaliyet gösteriyor. Özellikle 25 Ocak 2011 Devrimi'nden sonra konu üzerinde değerlendirme yapan analistlere göre ülke ekonomisinin yüzde 25'i ila yüzde 40'ı ordu tarafından yönetiliyor. Özel sektöre göre ayrıcalıklı vergi avantajlarına sahip olan şirketler generallerce yönetiliyor.

'DENETLENEMEZ' KORUMASI

Mısır ordusu GSYİH'nin tam olarak ne kadarına hükmedebiliyor sorusuna cevap bulmak zor. Zira, ordunun her türlü faaliyeti anayasa ile 'denetlenemez' olarak tanımlanmış. Savunma sanayiine ait üretim dışındaki ekonomik faaliyetlere dair herhangi bir rapor ya da istatistik bulmak neredeyse imkansız. 1960'lardaki Arap-İsrail savaşlarından sonra güvenlik unsuru bir PR kampanyasına dönüştürüldükten sonra ordu ve faaliyetleri 'İsrail'in bilmemesi gereken ulusal güvenlik sırları' olması nedeniyle hukukun ve kanunun üzerine taşınması önemli rol oynadı.

YAZMAK TUTUKLANMA NEDENİ

Ordu şirketlerinin hükümetin hiç bir organına hesap vermeme imtiyazına sahip bulunuyor. 1956'dan beri Mısır ordusunun ekonomik gücünün her türlü kamusal tartışmaya kapalı olması nedeniyle bu içerikte bir yazının yazılması, sohbetin gerçekleşmesi akabinde sorgulamalar ve tutuklamalar söz konusu olabiliyor.

MISIR'IN OYAK'I: NSPO

Camp David Anlaşması'nın sonrasında 500 bin personelli ordu üretim faaliyetlerine başladı. Ulusal Hizmet Ürünleri Teşkilatı'nı (NSPO) kuran ordu 36 şirkete sahip. Hepsi generaller tarafından yönetilen bu şirketler türlü teşviklere ve vergi muafiyetine sahip. Hükümet adına toprak alıp satmak, temizlik işleri, kafe ve restoran işletmeleri, benzin istasyonları, tarım ve hayvancılık, gıda üretimi (özellikle makarna), plastik malzeme üretimi, su arıtma, alt ve üst yapı inşaatları, elektrikli ve elektronik eşya üretimi gibi geniş bir alana sahipler. İşçi olarak erleri çalıştırıyorlar. Ordu şirketlerinden sadece savunma sanayi ürünleri üretenler hakkında bilgi alınabiliyor ki bunun nedeni de yasal olarak yabancı ortaklı firmaların halka açık olma zorunluluğu.

Ordu tablet cihazı bile üretti

İskenderiye Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Abderahman el-Yousri, 'Ordunun temel ihtiyaçlarını karşılamak için başladılar ama iç piyasaya da satıyorlar. İhracatları yok. Mesela geçen yıl iPad tarzı bir ürün üretmeye bile başladılar. Şunu söyleyebilirim, ordunun ürettikleri en modern ürünler olmasa bile oldukça dayanıklı şeyler üretiyorlar. Bu bir kamu projesi aslında. Kendi şirketleri, kendi mühendisleri ve teknisyenleri var.' dedi.

15 aylık askeri geçiş döneminin bilançosu

- Mısır Merkez Bankası rezervleri 36 milyar dolardan 13 milyar dolara düştü

- 850 kişi öldü

- 80 kişi gözünü kaybetti

- 1000 kişi ortadan kayboldu

- 12 bin sivil Mısırlı askeri mahkemede yargılandı

ABD ile ortak üretim

Ordunun arsaları düşük fiyattan satarak turistik resortlara ortak olduğu iddia ediliyor. Ayrıca ordu mensuplarının The Armed Forces Land Project üzerinden aldıkları 'toprak reklamasyon' yetkisi ile Kahire'nin önemli merkezlerinden Nasır City'de de birçok lüks konut ve rezidans projesine imza attığı biliniyor. başlarda sadece askeri araç üreten Mısır ordusu ABD'li ortaklarıyla General Dynamics ile ortaklaşa otomobil üretiyor.

Darbeye yardım yağdı

Mısır'ın halk iradesiyle seçilmiş ilk ve tek Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'yi devirmesinin ardından Suudi Arabistan, BAE ve Kuveyt'in toplam 12 milyar dolarlık yardım paketinin ardından ABD de Camp David Anlaşması'ndan bu yana her yıl düzenli olarak ödediği 1.3 milyar dolarlık askeri yardımı kesmeyeceğini duyurdu. İngiltere ise bazı askeri malların Mısır'a ihracını durdurma kararı aldı.

Mısır'da marketçi ordu

Askeri darbe ile yönetilen Mısır'da ordu şirketlerinin 65 milyar dolar ile 100 milyar dolar arasında bir ekonomik büyüklüğü kontrol ettiği belirtiliyor. Ordunun ekonomik faaliyetleri hakkında yazı yazanlar tutuklanıyor.