Suriye'de yeni iç savaş kapıda

PKK’nın Suriye’deki uzantısı Demokratik Birlik Partisi PYD’nin silahlı gücü YPG, Suriyeli muhalifler ile iki gündür süren çatışmaların ardından Haseke’ye bağlı Rasulayn kasabasının kontrolünü ele geçirdi. Kürt bölgesindeki muhaliflerin, Beşşar Esed’in saldırılarını artırdığı Halep, İdlib ve Humus gibi şehirlere takviye güç göndermesi nedeniyle sayıca zayıf kaldığı kaydedildi. Buna karşın PYD-YPG, Türkiye’de başlayan barış süreciyle PKK’nın dağ kadrosunda bulunan yüzlerce militanın Suriye’ye geçmesiyle güçlendi.

Zaman'da yer alan habere göre; Düzenli askeri birlikler ve polis teşkilatı kuran PYD ve YPG’nin Suriye’nin kuzeyinde kendi özerk bölgesinin sınırlarını tespit ederek hudut birlikleri oluşturduğu öğrenildi. Oluşturulan sınırlara silahlı YPG militanları yerleştirildi. Kuzey Irak’taki modele benzeyen ve yakında ilan edilmesi beklenen ‘özerk bir Kürt bölgesi’ için PYD bir anayasa dahi hazırlayarak imzalamaları için bölgedeki muhalif Kürt gruplara iletti. ‘Rojava’ olarak bilinen bölgede ‘özerklik’ ilan etmeye hazırlanan PYD, bütün Kürt grupların kendisine tabi olmasını istiyor. Ancak Azadi, Yekiti ve El Parti’nin önemli bir bölümü bunu kabul etmiyor. PYD’nin sınırlarını çizdiği ve Rojava denilen bölgede çok sayıda Arap ve Türkmen köylerinin bulunması da yeni bir iç savaşın habercisi.

Suriyeli Kürt siyasetçilerden alınan bilgilere göre; PYD yönetimi Suriye’nin kuzeyinde Afrin’den Haseke’ye kadar geniş bir coğrafyada özerk bir yönetim kurmak istiyor. Ancak bazı Kürt partileri çizilen sınırlar içerisinde çok sayıda Arap ve Türkmen köylerinin bulunması nedeniyle Suriye’de 30 bölgeli federatif bir yönetim öneriyor. Ancak PYD yönetimi federatif yönetimi kabul etmiyor. Suriyeli muhalif komutanlar ise baskıcı PYD yönetiminin özerklik ilan etmesinin hiçbir pratik kazanımının olmayacağını savunuyor. Kürt grupları fırsatçılıkla suçlayan muhalifler, Suriye’de bölünmeye izin vermeyeceklerini, Esed rejiminin gitmesinin ardından PYD’yle savaşılacağını belirtiyor.

‘PYD, Esed rejiminin kirli maşası’

PYD’nin görünüşte Esed rejiminin karşısında gibi görünmesine rağmen işbirliği yaptığını anlatan muhalifler, PYD’nin 1 milyondan fazla nüfusa sahip Kamışlı kentinde Esed’in elinde son kalan havaalanına ortak operasyon çağrılarını defalarca reddettiğini belirtiyor. PYD yönetimi Suriye’nin kuzeyindeki Kürt nüfusun yoğun olduğu kentlerde kontrolü elinde tutuyor. Muhalif Kürt siyasetçiler de sık sık PYD militanlarının saldırılarına hedef oluyor. PYD’nin etkinliği artırmaya çalıştığı Amude kentinde PYD militanları sık sık silahlı gücü olmayan muhalif Kürt siyasileri hedef alıyor, kaçırma olayları yaşanıyor. PYD’nin son saldırıların ardından Türkiye sınırındaki gümrük kapılarını ele geçirmek istediği aktarılıyor. Zaman zaman yardım konvoyları ve araç geçişleri için açılan Türkiye sınırındaki gümrük kapıları Suriyeli muhalif grupların kontrolünde bulunuyor.

Suriye’deki Kürt siyasetçilerden Abdulbari Osman, PYD’nin rejimin kirli bir maşası olduğunu belirterek dayatmaları kabul etmeyeceklerini belirtti. Osman, Kürt partilerin Esed’in devrilmesini beklediğini, buna karşın PYD’nin karanlık güçlerle hareket ederek Kürtler üzerinde baskı kurmaya devam ettiğini belirtiyor. PYD’nin bünyesinde kurulan Suriye Kürt Meclisi’nin eşbaşkanı Sinem Mihemmed ise Kürt televizyonu Rudaw’a verdiği demeçte özerk yönetime diğer Kürt parti ve grupları dâhil etmeyeceklerini belirtti.

Suriye’de Baas rejimine karşı mücadelenin başlamasının hemen ardından Kürt bölgesine yerleşen PKK, buradaki yapılanması PYD’yi güçlendirdi. Kandil’den gönderilen militanlar, silahlı kol olan YPG’yi kurarak, rejimin de desteğiyle kısa sürede nüfuzunu artırdı. Esed yönetimi Kürt bölgesinde bulunan petrol kuyuları başta olmak bazı yönetim binalarını PYD’ye bırakarak çekilmişti. Kürt bölgesinde bulunan binlerce genç, Esed ordusuna karşı savaşan Özgür Suriye Ordusu’nda görev alırken YPG bu bölgede halka baskı kurmaya başlamış, başta Suriye Geleceğin Partisi lideri Meşal Temo olmak üzere çok sayıda Kürt siyasetçiyi öldürmüştü.