'A vitamini eksikliği sulardaki azot yoğunluğu ile yakından ilişkili'

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Fakültesi Prof. Dr. Nesrin Astam Yıldız, "İnsanlarda A vitamini noksanlığı, hayvanlarda üreme güçlüğü, yavru atma ve süt üretimi azalması gibi sorunların, sulardaki azot yoğunluğu ile yakından ilişkili." dedi.

"Azotlu gübrelerin toprağa vermiş oldukları zararlardan bir başkası da asit karakterli olanlarının, toprağın asitlik derecesini yükseltmesidir." diyen Prof. Dr. Yıldız, "Gerçekten, asidik topraklara amonyum sülfat gübresi verilirse, asitlik derecesi daha da yükselir. Bu ise topraklarda bazı besin maddelerinin alınmaması, asit katyonların zehir etkisi yapacak derecede artması, mikroorganizma faaliyet ve yaşamlarını sınırlaması gibi olumsuz etkiler ve zararlar meydana getirmektedir. Azot bileşiklerinin her biri, toprakta belirli reaksiyonlarla değişime uğramakta ve bazı zararlı sonuçlar meydana getirmektedir. Bütün bunlara karşı alınabilecek önlemler: aşırı dozda azot gübresi kullanmama, toprak özellikleri ve kültür bitkisinin cinsine uygun azot gübresi türünü seçme, gübreleme sonuçlarını analizlerle sürekli bir şekilde izleyerek kontrol altında bulundurmaktır." diye konuştu.

Prof. Dr. Yıldız, araştırmalar sonucu toprağa ürün ekilerek, ürün ekilmeyen hallerde meydana gelen nitrat yıkanmasının yüzde 60'a kadar azaltılabileceğini söyledi ve şunları kaydetti: "Azot, tarım ve orman ürünlerinin miktarını arttıran, bitki gelişimini sınırlayan önemli besin elementlerinden biridir. Azotun nitrat formundaki bileşiği ister bitkisel besinlerle ister içecek su yoluyla insan bünyesine girmiş olsun, önemli derecede sağlık sorunları yaratabilmektedir. Bazı araştırma sonuçlarına göre, litresinde 50 miligram çok nitrat bulunan suların, süt çocuklarında ölüm olayları meydana getirdiği bildirilmektedir. Toprak çözeltisinde fosfat son derece düşük yoğunluktadır. O nedenle tarım ve ormancılık yapılan yetişme ortamlarında, sızıntı suyu ile yıkanıp götürülen fosfor miktarı çok azdır. Tarım ve orman topraklarında, bitki örtüsünün bulunmadığı periyotlarda üst topraklarda erozyon artar. Reliyef durumuna göre bazı yerlerde bir fosfor kaybı meydana gelebilir. Bunlar çukur yerlerde birikebilir ve az bir kısmı da sulara karışarak ötrofikasyon olayını meydana getirir.Fosforlu gübrelerin toprağa veya çevreye verdiği zararlar bu koşullara göre etkili olmaktadır."