Rami'de Ramazan zammı yok, kumanya bedeli 15 liradan başlıyor

Ramazan ayına sayılı günler kala gıdada toptan fiyatlarda dikkat çekici bir değişme olmadı. Et ve süt ürünlerinde ufak artışlar olsa da bakliyat türlerinde bir oynama görülmüyor. Fiyatların dengeli olması, kumanya bedellerine de yansıyor. Rami Toptancı Hali'nde 15 liradan başlayan kumanyaların fiyatı 150 liraya kaar çıkıyor. İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği (İGTOD) Başkanı Mustafa Karlı, gıda fiyatlarının geçen sene ile aşağı yukarı aynı olduğunu belirtiyor. Buna uyumlu kumanyanın 15-20 liraya mal olduğunu, 50, 80 hatta 150 lirayı bulan seçenekleri olduğunu ifade ediyor.

Rami esnafı, Ramazan'da gıda fiyatlarında artışa ihtimal vermiyor. Hatta fiyatlar, pirinç, bulgur ve mercimekte aynı, nohutta ise gerilemeye meyilli. Kuru fasulyede ise ithalattan ileri gelen artış var. Bu durum kumanya bedellerinde de karşılık buluyor. Stabil olan ve 2012 ile paralel giden bedeller, hem tüketiciyi hem toptancıyı mutlu ediyor. Ramazan ayının Rami Hali'ne ve gıda fiyatlarına etkilerini Cihan'a yorumlayan sektörün çatı kuruluşlarından İGTOD Başkanı Mustafa Karlı, "Toptancıya şu an aşırı bir ilgi yok. Ama yoğunluk ufak ufak başladı." diyor. Toptancıda peyder pey zamların olduğunu anlatan Mustafa Karlı, 5, 10 ve 20 kuruş tutarlı artışların hal fiyatlarına yansımadığını vurguluyor.

Bakliyatta kuru fasulye fiyatlarında yukarı yönlü oynama olduğundan yakınan Karlı, "Bu durum üretimin darlığından ya da ithalattan ileri geliyor. Şu an 3 liradan başlıyor, 5 lirayı buluyor. Pirinçte böyle bir şey yok, 20-30 kuruş gibi yukarıda. Nohut normal gidiyor, 2,5 liradan satılıyor. Bu üründe de çok bir şey yok." açıklamalarında bulunuyor.

Yem maliyetlerinden dolayı süt ve süt ürünlerinin fiyatlarının katlandığına temas eden Karlı, buna bağlı olarak kültürlü peynirlerin 100-110 liraya dayandığını, klasik peynirlerin 150 liradan satıldığını bildiriyor. Et ürünlerinin de zamlanarak 24-25 liraya geldiğini duyuruyor.

2013 ile 2012 fiyatlarının paralel olduğunu dillendiren İGTOD Başkanı, ucuzlayan ve pahalanan ürünlerin bir birini dengelediğini, kumanya fiyatlarının aşağı yukarı aynı kaldığını kaydediyor. Kumanyada arz talebin önemli olduğundan söz eden Mustafa Karlı, şunları aktarıyor:

"Bu aralar 15 -20 liralık da, 80-100-150 liralık da kumanya yapmak mümkün. Biz, İGTOD olarak kolileri ortaya koyup reklam vermiyoruz. Yani örnek çok adam '20 liralık koli yaptım, gelin alın' diyor. Sen de alıyorsun. İçinde bulunan ürünün miadının dolup dolmadığını, hijyenik olup olmadığını bilmiyorsun. Ama İstanbul Rami Toptancı Hali'nde kumanyaları görerek, beğenerek, bütçene göre tercih edip alma imkânın var. Ufak tefek fiyat artışlarını da buraya yansıtmıyoruz. Çünkü bir müminin diğer müminlere hayrında, yardımında bizlerin de payı bulunmalı."

Karlı, Ramazan ayında zam olmayacağını taahhüt ederken, "Evet, süt ürünleri ve fasulyede bir miktar artış var. Onun dışında bir şey yok, olmayacak da." ifadelerini kullanıyor.

Rami'den marketlere şarküteri ürünü tedarik eden Burcum Ticaret'ten Ali Haydar Kılıç da fiyatların geçen sene ile aynı olduğunu savunuyor. Ali Haydar Kılıç, Rami'de yoğunluğun da Ramazan'a 2-3 gün kala artacağını işaret ediyor. Burcum Ticaret olarak kumanya yaptıklarını da aktaran Kılıç, şöyle devam ediyor:

"Ben bu ürünümüzü 'butik kumanya' olarak adlandırıyorum. Çünkü kumanya için bize gelenler 'Ben evimde ne yiyorsam, kumanya vereceğim aile de aynısını yesin' anlayışı ile geliyor. 20 parça mal koyacağım ya, bunu kendi seçiyor. Biz öyle gross marketler gibi kolileri yapıp 'şu kumanya bu para, şu kumanya bu para' demiyoruz. Bireylerin irade ve bütçelerine uygun kumanya ortaya koyuyoruz. Tabii alıcılar ürünlerimizi görüyor, tadına bakıyor. İkna oluyor."

Kılıç, kumanyalarının 30 lira ile 70-80 lira aralığında olduğunu da sözlerine ekliyor.

Harran Gıda'dan İbrahim Kızıl ise bakliyat fiyatlarında fasulye dışında kayda değer bir artış olmadığını belirtiyor. Kızıl, Ramazan'da bu anlamda bir oynama tahmin etmediğini; pirinç, bulgur ve kırmızı mercimekin son fiyatlarının belirlendiğini dile getiriyor. Spekülatörlere aldırış edilmemesi uyarısında bulunuyor.

Rami'de Ramazan öncesi bazı ürünler ve fiyatları şöyle:

Ürün Birim Fiyat (TL)

Baldo pirinç Kilogram 3-3,20
Bulgur Kilogram 1,40
Kırmızı mercimek Kilogram 1,90
Yeşil mercimek Kilogram 2,40
Nohut Kilogram 4
Kuru fasulye Kilogram 3,80-4