Su ihtiyacının tamamına yakınını Nil Nehri’nden temin eden Mısır, Eti-yopya’nın inşa ettiği Rönesans Barajı ve akabinde gelecek diğer barajların kâbusunu yaşıyor.
Mısır medyası Muhammed Mursi yönetiminin Etiyopya’nın attığı adımları küçümsediğini öne sürerken, bazı muhalif isimler ise Etiyopya’nın cezalandırılması çağrısında bulunuyor.
Zaman'da yer alan habere göre; konuyu görüşmek için pazartesi günü Cumhurbaşkanı Mursi ile bir araya gelen muhalefet kanadı, Etiyopya aleyhtarı açıklamalarını sürdürdü. Selefi Nur Partisi lideri Yunus Mahyun, Etiyopya’nın cezalandırılması için bu ülkedeki muhaliflerin desteklenmesi veya barajın bir saldırı ile imha edilmesi çağrısında bulundu. Liberal isimlerden Eymen Nur ve ılımlı İslamcı partilerden Vasat’ın lideri Ebul Ala Madi ise baraja yönelik bir saldırı düzenleneceği yönünde iddiaların ortaya atılması ile Etiyopya’nın Mısır’la işbirliğine yanaşacağını iddia ediyor. Arap milliyetçisi Hamdin Sabbahi de daha önce Süveyş Kanalı’nın Etiyopya ve destekçisi ülkelere kapatılarak barajın yapımının engelleneceğini ileri sürmüştü.
Dönemin bölgedeki işgalci gücü İngiltere, 1929 tarihli anlaşma ile Nil sularının kullanımının tamamına yakınını Mısır’a vermişti. Mısır ve Sudan’ın ayrılmasından sonra da 1959 yılında anlaşma yenilenmiş ve Mısır’ın payı iki ülke arasında paylaştırılmıştı. Ancak Nil’in kaynağında yer alan ülkelerin bağımsızlıklarını kazanmasından sonra Nil konusunda yapılan anlaşmalara itirazları da artmaya başladı. Sorunu çözmek için 1999’da 9 ülke tarafından oluşturulan Nil Havzası İnisiyatifi’nin yıllar süren çalışmalarının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Nil’in kaynağında yer alan Etiyopya, Uganda, Kenya, Tanzanya, Ruanda ve Burundi, 2010 yılında yaptıkları anlaşma ile Mısır ve Sudan’ın anlaşmaya yanaşmaması durumunda tek taraflı adımlar atmayı kararlaştırdı.
.jpg)
Nil’in en büyük kolu Mavi Nil’in kaynağında yer alan Etiyopya’nın atacağı adımlar Mısır açısından çok hayati olarak değerlendiriliyor. Geçmiş yıllarda da özellikle İsrail’in desteğiyle benzer projeler gündeme getiren Etiyopya, dönemin Mısır lideri Hüsnü Mübarek tarafından ‘bombalanma’ tehdidi ile durdurulmuştu. Ancak Rönesans Barajı projesini sürekli gündeminde tutan Etiyopya, Ortadoğu’daki devrimlerin başlamasından kısa bir süre sonra Mart 2011’de baraj projesini resmen başlattı. 4,8 milyar dolara mal olacak Rönesans, diğer adıyla Binyıl Barajı, Afrika’nın en büyük barajı olacak. Ancak Etiyopya’nın tüm taahhütlerine rağmen Mısır, şu ana kadar yüzde 21’i tamamlanan ve geçtiğimiz hafta da inşaatı için Nil’in yatağı değiştirilen Rönesans Barajı’nın yıllık 55 milyar metreküplük hakkını azaltmasından endişe ediyor.
Etiyopya, Mısır ve Sudan tarafından oluşturulan bir uzmanlar heyeti Rönesans’ın yapacağı etkiler konusunda bir yıllık çalışma yapmış ve sonuçlarını da üç hükümete sunmuştu. Etiyopya çalışmada Mısır’ın sularının eksilmeyeceğinin ortaya çıktığını öne sürerken, Mısır medyası Etiyopya’ya ve Mursi yönetimine sert tepki gösteriyor. Mısır’ın önde gelen gazetecilerinden Şuruk gazetesi yazarlarından Fehmi Hüveydi, barajla ilgili pek çok karanlık nokta bulunduğunu ifade ediyor. Müslüman Kardeşler Hareketi’nin eski iki numaralı ismi Muhammed Habib de Masri el Yom gazetesindeki yazısında siyasi çözümlerin yanı sıra askerî çözümlerin de masada olması gerektiğini belirtiyor. Habib, Etiyopya’nın Mısır’ın siyasi olarak parçalanmasından da faydalandığının altını çiziyor. Mısır’ın Arap milliyetçisi liderlerinden Hamdin Sabahi de geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, Süveyş Kanalı’nın Etiyopya’nın baraj yapımına yardım eden ülkelere kapatılması çağrısında bulunmuştu.
Dünyanın en uzun nehri olarak kabul edilen Nil’in yıllık su miktarı 85 milyar metreküp dolayında. Bu suyun 55 milyar metreküpü ‘Nil’in armağanı’ olarak adlandırılan Mısır, 18 milyar metreküpü ise Sudan tarafından kullanılıyor. 10 milyar metreküp ise yıllık buharlaşma miktarı olarak hesaplanıyor. Ancak uzmanlar 2050 yılına kadar Mısır’ın su ihtiyacının 21 milyar metreküp daha da artacağının altını çiziyor.
