Nar üretiminde rekabet arttı, bu yıl kaliteli ürün yetiştiren para kazanacak

Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu gibi tarım bölgelerinde hummalı bir çalışma yürüten üreticiler, kaliteli ürün elde etmek için birbiriyle yarışıyor. Tarım alanlarında nar ekiciliğinin hızla yayılması ve yaşanan ihracat problemleri üreticiyi rekabete zorlarken, Türkiye'nin neredeyse yüzde 50 nar üretiminin yapıldığı Antalya bölgesinde hareketlilik erken başladı. Her yıl giderek büyüyen sektörde maliyetine üretim yapmak istemeyen çiftçi ise ürününü ihracata göndermek ve para kazanmak istiyor.

Nisan ve mayıs aylarında hava şartlarının sorunsuz geçmesi nar üreticisinin yüzünü güldürdü. Akdeniz bölgesinde nar zararlılarıyla ilgili etkin mücadeleye zaman kaybetmeden başlayan çiftçiler, bir ay önceden ilaçlama işlemlerine başladı. Geçen yıl yaşanan ihracat sıkıntısına dikkat çeken yetkililer ise yeni sezonun güzel geçeceğinden umutlu. Buna karşın nar yetiştiriciliğinin yaygınlaşmasına paralel olarak da yeni pazar ve ihracat kapılarının bulunamaması durumunda fiyatların üreticiyi yeni sezonda da üzebileceği belirtiliyor.

Antalya İhracatçılar Birliği'nin (AİB) verilerine göre Türkiye'de nar ihracatının yüzde 70'i Antalya'dan gerçekleştiriliyor. Yurt dışına giden 80–85 bin ton narın 50–55 bin tonunun Antalya'dan ihraç edildiğini belirten AİB Başkanı Mustafa Satıcı, 2015 yılı hedeflerinin 500 bin ton olduğunu ifade etti. Üretilen bu miktarın 200 bin tonunu yurtdışına ihraç etmeyi hedeflediklerini anımsatan Satıcı, "Şu an 250 bin ton üretim var. 2000'li yıllarda Türkiye'de nar üretimi 100 bin ton civarındaydı. Önemli artış var. Fakat fiyatlar dünya ortalamalarına geriledi. Üretici beklentilerini karşılamıyor. 2012 yılı karlı geçmedi. Ama nar cazibesini koruyor." dedi.

Satıcı'ya göre, yaz aylarının sıcak geçmemesi, hasat dönemi de yağmurun yağmaması üretimde kaliteyi arttıracak. Aşırı sıcak narda kararma, yağmur da çatlamaya yol açtığını ifade eden Satıcı, nar ihracatını başlıca Rusya Federasyonu, Almanya ve Ukrayna gibi ülkelere yaptıklarını belirterek, "Bu sene geçen seneye göre ortalama iyiydi. Her yerde kaliteli ürünü yakalayamıyorsunuz. 2'ci ve 3'cü kalite narlar da meyvesuyu fabrikasına gidiyor." diye konuştu.

Türkiye'nin nar üretiminde söz sahibi olan Antalya bölgesinde nar üreticisi yeni sezona dört elle sarıldı. Zorlaşan rekabet şartlarına aldırış etmeyen üretici narlarına gözü gibi bakıyor. Ağaç sürgüne durur durmaz ilaçlamaya başlayan üretici nar ağaçlarının düzenli bakımını yapıyor. Üretici, iri ve sağlıklı nar elde edebilmek için önümüzdeki günlerde tekleme yöntemine başvurmaya hazırlanıyor. Nar zararlılarına karşı etkin mücadelede 4–5 çeşit zirai ilaç kullandıklarını belirten Finike Ziraat Odası Başkanı Halil Sarıçobanoğlu, ihracat standartlarını yakalamak için çiftçinin tekleme yöntemine gideceğini ifade etti. Oda başkanına göre ihracata nar göndermenin yolu, iyi bakım ve teklemenin yolundan geçiyor. Sarıçobanoğlu, "Şuan çiçeklenme kapanmak üzere. 15-20 gün sonra tekleme başlayacak. Tekleme yapılmazsa nar küçük olur ve ihracat standartlarına uymaz. Geçen yıl bölgemizde7- 8 bin ton nar hasadı yapıldı." dedi.

Nar üreticileri bundan sonraki süreci şöyle anlattı: "Şu anda çiçekleme bittikten sonra üretici teklemeye geçecek. Bir dalda 5 çiçek tutmuşsa onun bir tanesini bırakıp diğerlerini kıracak. Ona tekleme deniyor. Zaten tekleme yapmazsan birbirine yapışık çiçekler unlubit dediğimiz zararlıların oluşmasını sağlıyor. Bu da nara zarar veriyor. Teklemede kaliteli ve iri nar oluyor. Pazarı daha iyi oluyor, çünkü küçük narı alan olmaz."

Antalya'nın Finike ilçesinde 10 yıldır nar üreticiliği yapan Mehmet Özyay (45), 200 kök nar ağacı olduğunu ve bunların meyveye durduğunu belirtti. Narcılığın yaygın olarak yapıldığı Yalnız köyünde ikamet eden Özyay'a göre kaliteli nar üreten çiftçi kazançlı olacak. Narın en büyük düşmanı çiğ ve unlubit olduğunu belirten Özyay, "Geçen yıl 15 ton hasat oldu. Ürünlerim kaliteli olduğu için hepsi ihracata gitti. Bu yıl ağaçlardaki çiçekler fena değil. Narlar meyveye durdu. Bir müddet daha bekleyeceğim. Çünkü yeni çiçekler de var. Şuan bakım ve ilaçlamalarıyla uğraşıyorum. Bir aya kadar tekleme yapacağız. Yani kaliteli ve sağlıklı nar elde etmek için dalında çiçek sayısını teke düşüreceğiz." dedi.

"DAĞ TAŞ NAR OLDU, ÇİFTÇİ ALTERNATİF ÜRÜNLER EKMELİ"

Çiftçiye değişik ürün yetiştirmeyi tavsiye eden Finike Ziraat Odası Başkanı Halil Sarıçobanoğlu, bu gidişle nar fiyatlarının düşeceğini söyledi. Sarıçobanoğlu, "Ben çiftçiye değişik ürün yetiştirsinler diyorum. Narı bence 4–5 seneye 30 kuruşa satacağız. Türkiye'nin dağı taşı her yeri nar olmuş. Valenciya olsun, limon olsun bunların hepsi söküldü yerine nar veya Washington portakal dikildi. Dağlık kesimlere zeytin diktirdik. Bence zeytin dikenler gelecekte kazanacak. Antalya'da İhracatçılar Birliği'nin toplantısında, eğer Çin ve Japonya ile bağlantı sağlanırsa Türkiye'nin ürettiği zeytin ihracatı ancak denk gelir, kendi yiyeceğimiz zeytini de dışarıdan alırız dediler." diyerek durumu özetledi.

"Nar, Türkiye'nin her alanında dikiliyor. Belli yerlerde olmalı. Sonucunda ihracat da az olduğu için nar iç piyasada çok fazla oluyor. Ondan sonra da nar fiyatları 50 kuruşa, 30 kuruşa düştüğü zaman çiftçi isyan ediyor. Aslında çiftçinin isyan etme hakkı yok." diyerek üreticiye çağrıda bulunan Sarıçobanoğlu, "Çiftçi mecbur mu her yıl aynı ürünü yapmaya, değiştir. Her evin önünde her çeşit meyve mutlaka var. Burada her tür ürünü yetiştirebilirsiniz. Toprak buna elverişli." diye belirtti.

Yalnız köyünden bir başka nar üreticisi Mehmet Türkay da portakal ağaçlarının bir kısmını kesip nar diktiklerini ifade etti. Portakala göre narın maliyetinin daha düşük ve hızlı verim sağladığını dile getiren Türkay, bu güne kadar 2 posta zirai ilaç verdiğini dile getirdi. Türkay, "İlaç ve gübre maliyeti çok yüksek. Eğer narlarımız ihracata gitmezse zararımız çok olur. Geçen yıl 30 ton civarında ihracata sattım. Çiçekler iyi görünüyor. Bakımını iyi yaparsak bu yıldan da umutluyuz. Hasadımız iyi olur inşallah." diye konuştu.