Rusya'nın kurtları: Yolsuzluk ve rüşvet

Rusya'da, 300 sene öncesine kadar kanuni sayılıp, düzenli bir maaşa sahip olmayan devlet görevlileri için "hediye" olarak kabul edilen rüşvet, Çarlık Rusyası ve Sovyetler döneminde de devam etmişti. Rusya Federasyonu'nun kurulmasıyla birlikte yeni bir döneme geçen Rusların öncelikli hedeflerinden biri yönetimde şeffaflık olmasına rağmen, yolsuzluklarla alakalı genel bilanço 300 milyar dolara yaklaşırken, Rusya Başsavcısı Yuri Çayka'nın açıklamalarına göre, sadece 2012 yılında kayıtlara geçen yolsuzlukların kamu bütçesini uğrattığı zarar 700 milyon dolar oldu.

SORUN KAMUDA DA KRONİKLEŞTİ

Savunma Bakanlığı'nda patlak veren dev yolsuzluk skandalıyla ilgili 25 dava açıldığını söyleyen Yuri Çayka "Bu olayın bütçeye toplam zararı 100 milyon doları aştı. Organize grupların işlediği yolsuzluk suçları geçen sene üç kat arttı. 2012 yılı boyunca yolsuzluklarla ilgili 349 bin yasa ihlâli tespit edilirken, davaların sayısı da yüzde 10 arttı. Problem kamuda da kronikleşmiş durumda. Geçen sene 889 yerel kamu yöneticisi ve 1.159 polis yolsuzluk suçundan dolayı cezaya çarptırıldı" dedi.

SKOLKOVO DA YOLSUZLUKLA ANILIYOR

Bünyesindeki yüksek teknoloji enstitüsüyle dünyanın sayılı örnekleri arasında bulunan, dönemin Rusya Devlet Başkanı Medvedev'in şahsi çabalarıyla 2009 yılında faaliyete giren Skolkovo da geliştirdiği projelerden ziyade yolsuzluk söylentileriyle gündemde...

Kablo hırsızlığından, finans müdürlerinin usulsüz harcamalarına kadar birçok uygunsuz vakayla halkın gündemine gelen Skolkovo'da, kuruluşa ait vakfın iki yöneticisi hakkında zimmete para geçirme suçundan dava açıldı. 1 milyon dolar ölçeğindeki bu dâvâyı münferit sayan Rus basını, çok geçmeden vakfın başkan yardımcısı Aleksey Beltyukov'a dönük yolsuzluk suçlamasıyla yeni bir değerlendirme yapmak durumunda kalırken, yolsuzluk iddialarına bir milletvekilinin adının da karışmasıyla birlikte soruşturma genişletildi.

Uzmanlara göre kuruluştaki yolsuzluk hangi boyutta olursa olsun yüksek teknoloji hedefleyen projelerden vazgeçilmesi gündemde değil. Yıllık bütçesi 500 ila 750 milyon dolar arasında değişen merkezin finansal yapısında köklü değişikliklerin, yeni bir kanuni çerçeveye alınacağı da Kremlin'in öngördüğü tedbirler arasında.

YOLSUZLUK ÜLKE İÇİ İLE SINIRLI DEĞİL

Geçen ay kamuoyuna açıklanan şeffaflık raporunun 133. sırasında yer alan Rusya Federasyonu'na, uluslararası denetim kuruluşları uzun yıllardır yolsuzlukla mücadelesinde zayıf not verirken, şeffaflık raporları kadar uluslararası şirketlerin ülkede yaşadığı kötü tecrübeler de yabancı yatırımın önünde ciddi bir engel oluşturmakta. Moskova yönetimi, Dünya Ticaret Örgütü'ne üyeliğini, menfi rüzgârı tersine çevirme açısından bir şans olarak görüyor.

Dünya üzerindeki herhangi bir noktada zorlanmadan iş yapabilen tanınmış firmaların Rusya sınırları dâhilinde rüşvet talepleriyle karşılaşması yabancı basın kuruluşlarında geniş yer bulurken, son olarak İsveçli bir mobilya firmasının Moskova'da karşılaştığı usulsüzlükler firmayı Rus pazarından uzaklaştırır iken, konu birçok işletme fakültesinde akademik tez konusu haline geldi.

RUS COĞRAFYASINDA YOLSUZLUK HAD SAFHADA

1990'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla kendi yolunu çizen Sovyet ülkeleri, aradan geçen yirmi yıla rağmen, şeffaf yönetime tam anlamıyla geçebilmiş değiller. İlk 10 yılda bu ülkeleri yöneten isimler sırayla değişse de, yeni yönetimler de farklı bir görüntü veremediler.

Rusya, bölgesel ölçekteki yerel yönetimlerden kaynaklanan yolsuzlukları yeni tayinlerle gidermeye çalışsa da, son 20 yılın bilançosu, bu hamlelerin yeterli başarıyı sağlayamadığını ortaya koyarken, yolsuzluk, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından özerkliğini ilan eden ülkelerde kendisini fazlasıyla hissettiriyor.

YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE HER AY BİN DAVA

Putin'in başlıca gündem maddeleri arasında saydığı yolsuzlukla mücadele kapsamında her ay ortalama bin dava açılırken, Rusya başsavcılığının raporuna göre, bu yıl artan yolsuzluklarla ilgili açılan soruşturma sayısı yüzde 10 oranında artış gösterilse de, Rus basını, soruşturma safhasında yapılan müdahalelerle birçok yolsuzluk dosyasının hasıraltı edildiğini iddia ediyor.

Putin yolsuzlukları önlemek için bir dizi yasayı alt meclise göndererek siyasal eliti şeffaflaşma süreci için zorlarken, eğitim, sağlık, maliye ve enerji alanında tam bir şeffaflık gerektiğini ifade eden muhalefetin beklentisi, Rus liderin günlük çözümlerden ziyade Medvedev döneminde gerçekleştirilemeyen köklü reformları gündemine alarak hayata geçirmesi.

Rusya'nın kurtları: Yolsuzluk ve rüşvet

Yolsuzlukla mücadele kapsamında her ay 1000 davanın açıldığı Rusya'da rüşvet en büyük sorunların başında geliyor...