Muğla arısının ırkı ıslah projesi ile korunuyor

Türkiye'nin çam balı üretiminin yüzde 80'inin karşılandığı Muğla'da, 'Amerikan yavru çürüklüğü hastalığı'na karşı Muğla Arısının Islah Projesi başlatıldı. Proje kapsamında, Muğla'nın Fethiye ilçesinde oluşturulan ıslah merkezinde en az 10 yıldır bölgede bulunan erkek arıların spermleri alınarak dişi arılar dölleniyor. Bu şekilde, dayanıklılığı artmış Muğla yöresine özgü ana (kraliçe) arısı üretiliyor.

Muğla'da yıllık 20-25 bin ton çam balı üretiliyor. Dünyanın sayılı üretim merkezleri arasında yer alan Muğla çam balının unvanını korumak için çalışma başlatıldı. 2 yıl önce altyapısı hazırlanan çalışma ile arılar Amerikan yavru çürüklüğü hastalığına karşı korunuyor. Proje kapsamında en az 10 yıldır arılarını hiç gezdirmemiş olan veya dışarıdan ana arı veya arı kolonisi almamış olan çiftçilerin arılarından erkek damızlıklar seçiliyor. Uzmanlar tarafından kontrolleri yapılan ve kafeslere konulan damızlık erkek arıların operasyonla spermleri alınıyor.

KRALİÇE ARILAR ELLE DÖLLENİYOR

Biyolog ve veterinerler tarafından tüplerde toplanan spermler başka bir operasyonla damızlık kraliçe arılara naklediliyor. Bu şekilde dayanıklılığı artmış Muğla yöresine özgü ana (kraliçe) arısı üretiliyor. Her yıl farklı renkli numaralarla numaralandırılan arılar örnek kovanlara aktarılarak hastalıksız koloniler üretilmesi sağlanıyor. Üretilen hastalıksız ve ırkı bozulmamış arılar, 2014 yılından itibaren bölgedeki çiftçilere dağıtılmaya başlanacak.

ODTÜ'den Prof. Dr. Aykut Gence, Namık Kemal Üniversitesi'nden Doç. Dr. Devrim Oskay'ın da yer aldığı projenin uygulamasını Muğla Arıcılar Birliği (MAYBİR) yürütüyor. Toplam maliyeti 450 bin TL olmasına rağmen birlik projeyi Muğla İl Özel İdare tarafından ayrılan 115 bin TL'lik bütçe ile yapmaya çalışıyor.

PROJE MUĞLA ARISININ UNVANINI KORUYACAK

Projenin uygulamasını yapan veteriner hekim Sezai Hekimoğlu, çalışmanın Türk arıcılığının kurtuluş reçetesi olduğunu söylüyor. 2005 yılında dünya genelinde yaşanan kitlesel arı ölümlerini hatırlatan Sezai Enginoğlu, bunun tek sebebinin ırklardaki açılmalar ve biyolojik kirlilik olduğunu açıkladı. Bölgesel ırkların ıslah edilmesi ve Amerikan yavru çürüklüğü hastalığına karşı arıların korunması için projenin hayati önem taşıdığını aktaran Hekimoğlu şöyle konuştu: "Proje dahilinde dirençli hatlardan damızlık analar üretilecek. Üretilen bu dayanıklılığı artmış kraliçe arılar, arıcılarımıza verilecek. Arıcılarımız da bu arılardan kendi arılarını üretecekler. Ülkemizin bundan kazancı çok büyük olacak. Amerikan yavru çürüklüğü ve diğer çeşitli hastalıklara karşı Muğla arıcısı, yılda 600 bin TL ödüyor. Artık bu para arıcımızın cebinde kalacak. Hastalıklar nedeniyle kullanılan antibiyotikler, balda bakiye bırakıyor. Bu kalıntı riski de ortadan kalkacak. Hastalıklara karşı arılarımız daha sağlık ve daha dirençli hale gelerek, bal üretimi de artacaktır. Muğla arıcılığında, kendi ırkına ve çam balına uygun arı ırkı kaybolmadan, uzun yıllar kendi birliği eliyle muhafazası sağlanacak."