Şehitkamil Kongre ve Kültür Merkezi'nde, Sivil Dayanışma Platformu, Anadolu Platformu ve Bülbülzade Vakfı'nın işbirliği ile düzenlenen 'Yeni Anayasa ve Sürecin Değerlendirilmesi' konulu toplantının sonuç bildirgesi yayınlandı.
İşte o sonuç bildirgesi ;
Türkiye tarihi bir dönemden geçiyor. Çözüm ve barış süreci Türkiye’nin başta Kürt sorunu, inanç özgürlüğü, demokratik ve eşitlikçi katılım sorunları olmak üzere kadim sorunlarının çözümüne olanak sağlayacak bir dönemi başlatıyor. Bu yeni dönemin bireysel hak ve özgürlükler ve sosyal adaletin teminatı olacak hukuk alanında bir reform ile yürütülmesi gerekiyor. Demokratik hukuk reformunu başlatacak temel araç anayasadır.
Türkiye için bir anayasanın yeni olabilmesi bakımından; bu anayasa yüz yıllık sorunlarımızın çözümüne imkân veren ilkeleri ve bu ilkelere uygun bir devlet yapısını kurmalıdır. Buna göre Türkiye toplumunun bütün dinsel, etnik, dilsel kimlikleri, toplumsal cinsiyet grupları ve tüm diğer toplumsal kesimler yeni siyasal sistemin eşit haklara sahip kurucusu, katılımcısı ve denetleyicisi olmalıdır. Yeni anayasadan söz edebilmek için bu anayasa sadece geçmişten taşıdığımız sorunları çözmeye imkân veren değil geleceğimizi öngören ilkeleri de içeren bir özelliğe sahip olmalıdır. Buna göre Türkiye’nin bölgesel ve küresel seviyede belirleyici aktörlerden biri haline gelebilmesi için yeni anayasanın hem büyümeye hem de etki alanını genişletmeye imkân sağlayacak ilkeler ve normlar içermesi, evrensel hukukla bütünleşen ve geliştiren bir yönelime sahip olması gerekir.
Vurgulanmalıdır ki Türkiye toplumu ilk kez açıklandığı çerçevede ve içerikte sivil ve yeni bir anayasa yapmak imkânına sahip oldu. Bu imkânın doğru kullanılması ve bu fırsatın kaçmaması için aşağıdaki yaklaşımlar çerçevesinde konuya bakılması için çağrı yapıyoruz;
1- Türkiye toplumu asli kurucu iktidar olarak 2011 Haziran seçimlerinde TBMM’yi yeni ve sivil bir anayasa çıkarmak konusunda görevlendirmiştir. Bu yasama döneminde ülkemizi yeni bir anayasaya kavuşturmak TBMM’nin tarihsel bir görevidir.
2- Sivil ve yeni anayasa ihtiyacının karşılanması için parti siyasetini aşan bir siyaset tercih edilmelidir. Sivil bir anayasa için parti politikaları üzerinden uzlaşma arayışları değil, toplumdan gelen görüş ve önerilere dayanan bir uzlaşma arayışı seçilmelidir.
3- Sivil ve yeni bir anayasa devlet merkezli değil toplum, birey ve doğa merkezli bir felsefeye dayanmalıdır.
4- Yeni bir anayasa için 1982 anayasasının referans alınmadığı ve tamamen yeni bir sistematik belirlenerek bir yazım süreci yürütülmelidir.
5- Yeni anayasanın yasalaştırılmasına ilişkin kurallar mevcut pozitif kurallardan tamamen bağımsız olarak TBMM tarafından belirlenmeli ve her durumda halk oylamasıyla yürürlüğe sokulması kararlaştırılmalıdır.
6- Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun yeni anayasa sürecinde uzlaşamaması durumunda demokratikleşme dönüşümünün önderliğini yapan siyasi partiler ya da gruplar yeni anayasa yapma sorumluluğunu üstlenerek süreci ilerletmelidir.
7- Bir “geçiş dönemi” anayasasına ihtiyaç duyulacaksa bu anayasada dahi; vatandaşlık, ana dille yaşama, inanç ve vicdan özgürlüğü ve adem-i merkeziyetçilik/ulusal üstü ve yerel düzeyde dikey erk dağılımı konuları toplumsal taleplere uygun bir bakış açısıyla düzenlenmelidir. Bu konularda geçmişten bugüne taşıdığımız ve ülkemizin önünü tıkayan sorunların çözümüne imkân sağlayacak şekilde eşit haklı ve karar alma sürecine katılımcı yurttaşlığa dayanan düzenlemelere mutlak surette yer verilmelidir. Geçiş dönemi dense dahi yapılacak anayasada asla değiştirilmez maddeler olmamalı, darbeci anayasal zihniyet tümden tasfiye edilmelidir.
8- Siyasal sistem tartışmaları, esas değil tali tartışmalar olarak kabul edilmeli, sadece etkin ve işlevsel devlet pratiği üretmeye bağlanmamalı, demokrasinin güçlendirilmesi açısından ele alınmalıdır.
9- Sonuç olarak; Türkiye hem geçmişten gelen sorunlarını çözebilecek hem de yirmi birinci yüzyılın ihtiyacına uygun bir siyasal sistemi üretecek bir fırsat yakalamıştır. Bürokratik kurumsal egemenliği tamamen tasfiye edecek, bütün dinsel, etnik, dilsel ve toplumsal cinsiyet kimliklerin ve tüm diğer toplumsal kesimlerin eşit haklara sahip kurucusu, katılımcısı ve denetleyicisi olduğu toplumsal egemenliği tesis edecek bir siyasal sistemin kurulması mümkündür.
Böyle bir siyasal sisteme tedrici geçiş olsa bile bu geçiş anayasası; Kürtlerin, Alevilerin, başörtülü kadınların, tüm inanç topluluklarının, azınlıkların ve toplumsal cinsiyet gruplarının yaşadıkları sorunlara ve sosyal adalet sorunlarına çözüm imkânı sağlayacak bir içeriğe sahip olmalıdır. Yeni anayasa demokratik bir siyasi partiler ve seçim sistemine yer vermelidir. Ayrıca yine bu anayasa farklı yaşam tarzları nedeniyle tedirginlik ve kaygı taşıyan sosyal kategorilerin bu endişelerini giderecek bir yaklaşım taşımalıdır.
Nihai olarak Yeni Türkiye’nin yeni anayasası hedefinden asla vazgeçilmemelidir.
Sonuç Bildirgesinde İmzası Olanlar – Katılımcılar
KONUŞMACILAR
1 Doç Dr. Bekir Berat Özipek İstanbul Ticaret Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi
2 Prof. Dr. Beril Dedeoğlu Galatasaray Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi
3 Can Paker Tesev Yönetim Kurulu Başkanı
4 Doç. Dr. Cengiz Aktar Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi
5 Prof Dr. Ergün Yıldırım Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi
6 Mehmet Uçum Tesev Mütevelliler Kurulu Üyesi
7 Dr. Murat Yılmaz SDE İç Politika ve Demokratikleşme Koordinatörü
8 Doç. Dr. Osman Can Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
9 Prof. Dr. Sevtap Yokuş Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
10 Turgay Aldemir Bülbülzade Eğitim, Sağlık Dayanışma Vakfı
11 Dr. Tolga Şirin Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
12 Ümit Fırat Gazeteci - Yazar
13 Prof. Dr. Yusuf Şahin Aksaray Üniversitesi İİBF Dekanı
MODERATÖRLER
14 Dr. Bengül Güngörmez Uludağ Üniversitesi Sosyoloji Öğretim Üyesi
15 Meltem Gürler Sosyolog
16 Ruken Tekeş Çalıkuşu Koç Üniversitesi İnsan Hakları Uzmanı
17 Özge Genç Tesev Demokratikleşme Programı Direktörü
MÜZAKERECİLER
18 Abdullah Ekinci Safa Vakfı Başkanı
19 Abdurrahman Kurt AK Parti Diyarbakır Eski Milletvekili
20 Ahmet Selim Köroğlu Sivil Dayanışma Platformu Yönetim Kurulu Üyesi
21 Akın Özçer Eski Diplomat - AB Uzmanı
22 Ayhan Ogan Sivil Dayanışma Platformu Başkanı
23 Aziz Kaya Diş Hekimi
24 Berrin Şule Fırat Hukukçu
25 Doç. Dr. Bilal Sambur Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi
26 Cafer Solgun Yüzleşme Derneği Başkanı
27 Cafer Tatlıbal Birlik Vakfı
28 Dilek Ertükel NDI – Türkiye Temsilciliği Direktörü
29 Elif Kalaycıoğlu Sabancı Üniversitesi Doktora Öğrencisi
30 Emine Uçak Gazeteci - Yazar
31 Emma Sinclair Webb İnsan Hakları İzleme Örgütü
33 Enver Sezgin Yazar
34 Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu Taraf Gazetesi Köşe Yazarı
35 Doç. Dr. Fahri Solak İstanbul Siyasal Vakfı Başkanı
36 Fatih Tuna Sivil Dayanışma Platformu Yönetim Kurulu Üyesi
37 Prof. Dr. Gökhan Bacık Zirve Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi
38 Hasan Avşar Hekimler Birliği Vakfı - Sivil Dayanışma Plat. Yür. Kur. Üyesi
39 Hasan Öztürk Ülke TV Genel Yayın Yönetmeni
40 Hatice Uçum Hukukçu
41 Hüseyin Aykut Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi
42 Hüseyin Ergün SODEP Genel Başkanı
43 Hüsnü Tuna AK Parti Konya Eski Milletvekili
44 İzzettin Doğan Cem Vakfı Başkanı
45 Kuban Kural Çerkes Aktivist
46 Lale Kemal Today's Zaman Yazarı & Jane's Defence Weekly Türkiye Temsilcisi
47 Mahmut Övür Sabah Gazetesi Köşe Yazarı
48 Mehmet Fatih Serenli Sivil Diplomasi Merkezi Koordinatörü
49 Mehmet Şahin Sivil Dayanışma Platformu Yönetim Kurulu Üyesi
50 Mehmet Şerif Bayram Sivil Değişim Derneği
51 Metin Tarhan Erikli Baba Dergahı Avukatı
52 Muhittin Ağırman Sivil Dayanışma Platformu Yönetim Kurulu Üyesi
53 Mustafa Dağcı Doktor
54 Mustafa Paçal Hak-İş Genel Sekreter Yardımcısı
55 Mustafa Şen Genar Araştırma şirketi Genel Müdürü
56 Necati Ceylan Hukukçular Derneği Başkanı
57 Neşe Düzel Taraf Gazetesi Yazarı
58 Nevzat Çiçek TimeTurk Genel Yayın Yönetmeni
59 Nigar Hacizade El Cezire Türkiye Temsilcisi
60 Nur Kırmızıdağ Siyaset Bilimci
61 Ömer Laçiner Birikim Dergisi Genel Yayın Yönetmeni
62 Selda Tandoğan Demirel TOBB KGK Güney Doğu Anadolu Bölge Başkanı
63 Sibel Eraslan Star Gazetesi Köşe Yazarı
64 Süleyman Yaşar Sabah Gazetesi Köşe Yazarı
65 Tatyos Bebek Diş Hekimi
66 Turgay Oğur Genç Siviller Sözcüsü
67 Veysel Uçum Hukukçu
68 Zübeyde Teker TUHAD-FED Başkanı
