Terörden kaçanlar, çözüm süreciyle birlikte köyüne geri dönüyor

Türkiye çözüm süreciyle barışı sağlamaya çalışırken; bir yandan ise terörle mücadelenin önemli bir ayağı olan ekonomik ve sosyal tedbirlere ağırlık veriyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde terör olayları sebebiyle köylerini boşaltmak zorunda kalan vatandaşların geri dönüşleri de devam ediyor. Gönüllü olarak köyüne dönmek isteyenlere yönelik başlatılan Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi (KDRP) kapsamında şimdiye kadar yaklaşık 200 bin kişi eskiden yaşadığı yerlerine geri döndü. Köye dönüşler için 2013 yılı bütçesinden 25 milyon TL ödenek ayrıldı.

    Terör olayları sebebiyle 1984-1998 yılları arasında vatandaşlar, yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kaldı. KDRP ise 'Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde terör ve güvenlik kaygılarıyla yaşadıkları yerlerden göç etmek durumunda kalan vatandaşlardan gönüllü olarak geri dönmek isteyenlerin geri dönüşlerinin kolaylaştırılması, geri dönülen yerlerde gerekli sosyal ve ekonomik altyapının tesisi ile sürdürülebilir yaşam koşullarının oluşturulması, geri dönmek istemeyenlerin ise mevcut yaşadıkları yerlerde şehir hayatına uyumlarının geliştirilmesi, ekonomik ve sosyal durumlarının iyileştirilmesini' amaçlıyor.

    Proje, geri dönülen köylerde hayatın yeniden başlatılması ve kalıcı hale getirilmesi için gerekli köy altyapısının oluşturulmasına yönelik çalışmalar ile tarım, hayvancılık ve el sanatları gibi faaliyetlerin ıslahına yönelik gerekli çalışmaları, geri dönmek istemeyen ve şehirlerde yaşamayı tercih eden vatandaşlara yönelik iş ve meslek edindirme kursları, istihdamı geliştirici projeler ve özellikle kadın, genç ve çocukları hedefleyen sosyal içerikli proje ve çalışmaları içeriyor.

    KDRP, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Hakkâri, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van olmak üzere 14 ili kapsıyor. Proje kapsamındaki 14 ilin verilerine göre 62 bin 448 haneden 386 bin 360 vatandaş, güvenlik nedenleriyle yaşadıkları köylerden göç etti. Bugüne kadar ise yaklaşık 30 bin haneden 200 bin kişi eskiden yaşadığı köylerine geri dönüş yaptı.

    2013 BÜTÇESİNDEN 25 MİLYON TL AYRILDI

    Geri dönmek istemeyenlerin ise mevcut yaşadıkları yerlerde şehir hayatına uyumlarının sağlanması, ekonomik ve sosyal durumlarının iyileştirilmesi için çalışılıyor. Bu kapsamda 2012 yılında valiliklerce teklif edilen 37 yeni proje ile 2009, 2010 ve 2011 yıllarından devam eden 24 proje ile birlikte toplam 61 proje desteklendi. Bunun için 17 milyon 655 bin TL ödenek valiliklere aktarıldı.

    Proje çerçevesinde, 1999-2012 yılları arasında İçişleri Bakanlığı bütçesinden KDRP kapsamındaki illere toplam 146 milyon 15 bin TL ödenek gönderildi. 2013 yılı bütçesinden ise 25 milyon TL ödenek ayrıldı.

    TERÖRDEN ZARAR GÖRENLERE 2 MİLYAR TL ÖDENDİ

    2005-2011 döneminde, ülke genelinde tahsis edilen toplam 7,3 milyar TL ödenekle yapılan çalışmalar sonucunda, sağlıklı içme suyu ve yolu olmayan köy ve bağlısı neredeyse kalmadı. 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun çerçevesinde, terör ve terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören vatandaşların zararları da karşılanmaya devam ediyor.

    Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Eylül 2012 sonuna kadar Zarar Tespit Komisyonlarına, toplam 361 bin 279 başvuru yapıldı. Komisyonlarca bu başvuruların 309 bin 693 adedi sonuçlandırıldı. Bugüne kadar, zarar gören vatandaşlara 2 milyar 847 milyon 532 bin TL ödeme yapıldı.

    2012 yılı bütçesinden tahsis edilen 428 milyon TL ödeneğin, 219 milyon TL'si Eylül ayı sonu itibariyle kullanıldı. Kalan 209 milyon TL ödenekle, terör zararlarıyla ilgili karar verilen dosyalar için ödeme yapılmaya devam edilecek. 2013 yılı için ise 399 milyon 984 bin TL ödenek ayrıldı.