Esed, halkıyla beraber tarihi de katlediyor

TIMETURK / Haber Merkezi

2011 yılı Mart ayında duvarlara ‘grafiti’ yapan gençleri tutukladı önce rejim. Yerel halkın baskı yönetimine duyduğu yıllanmış öfkenin bu nedenle harlanarak meydanlara döküldüğü ilk yerlerdendi Deraa kentindeki 14 asırlık Hz. Ömer Camii’nin çevresi.

Esed yönetimi asker-sivil ayırt etmeden hedef aldığı halkın yanında önceki gün de caminin minaresini bombaladı. Daha önce benzer saldırılardan nasibini alan pek çok tarihî eser gibi o da yerle bir oldu.

Tarih boyunca Arami, Asur, Babil, Yunan, Roma, Bizans, Emevi, Eyyubi, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine ev sahipliği yapmış Suriye’deki pek çok eser, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Şiddetli iç savaş nedeniyle bir bir yok olan eserler… Çatışmalar nedeniyle herhangi bir yetkilinin bulunmadığı müzelerde, tarihî eserlerin güvenliği de sağlanamıyor. Şam’da Hz. Muhammed’in ayak bastığı yer olarak bilinen Kadem Mahallesi de bombalı saldırıların hedefinde. Halep’in Selhın Mahallesi’nde Hz. İbrahim’in ayak izinin bulunduğu tarihî cami, Killese Mahallesi’nde bulunan tarihî evler ve Babı Antakya Mahallesi de bombaların tehdidi altında.

Önceki gün Hz. Ömer Camii’ne yapılan saldırıdan önce yine Beşşar Esed güçlerinin saldırısıyla Hz. Zekeriya Peygamber’in türbesinin de bulunduğu Halep’teki tarihî Büyük Emevii Camii’nin büyük kısmı yandı. Ordu askerlerinin caminin bir kısmını ateşe vermesi nedeniyle içerideki kutsal eşyalar da tahrip edildi, cami kullanılamaz hale geldi. Dünyanın en büyük kalelerinden kabul edilen Halep Kalesi de geçen ağustosta Esed güçleri tarafından bombalandı. Saldırıda, kale girişini sağlayan taş köprü ve kapısı yıkıldı. Yine Türkiye sınırına yalnızca 120 km uzaklıkta bulunan Halep’te Osmanlı vakıflarına ait olan Medine Çarşısı da askerler tarafından yakılarak kül edildi. Çarşıdaki bin 400 dükkândan 1000’i tamamen yandı. Şehrin merkezinde bulunan Eyyübiler dönemine ait Mihmandar Camii’nin de Esed güçlerinin açtığı top ateşinde hasar gördüğü biliniyor.

Rejimin savaş uçakları ve ağır silahları kullandığı saldırılarında, Hama’da M.Ö. 300 yılında Romalılar tarafından inşa edilen Afamya antik kenti içerisindeki Madik Kalesi yıkıldı. Şehrin 30 kilometre güneydoğusunda yer alan Eyyûbilere ait 782 yıllık Eş-Şememis Kalesi de yine benzer saldırılarda büyük hasar gördü.

Dünyanın en büyük tek parça mozaiğinin bulunduğu İdlib’e bağlı Maarat Numan ilçesinde bulunan eşsiz Mozaik Müzesi de bombalamalarda tahrip oldu. İdlib’de Romalılardan kalan Bara Harabeleri paramparça edildi. Şehrin tarihî dokusunu en iyi yansıtan eski Şam evleriyle ünlü Meydan Mahallesi de rejimin top atışlarıyla yıkıldı.

Milattan sonra 1171 yılında Haçlı Komutanı Saint John tarafından yaptırılan Humus’taki 842 yıllık Hısn Kalesi (Crak des Chevaliers), Esed güçlerinin tank ateşi sonrası hasar gören eserler arasında. Humus’ta Seyfullah (Allah’ın Kılıcı) lakaplı İslam komutanı Halid bin Velid’in türbesinin de bulunduğu Halid bin Velid Camii bombalandı. Caminin kubbe ve minaresi büyük zarar gördü, şu an kullanılamaz halde bulunuyor. Şehirde Hıristiyanlarca kutsal sayılan bin 962 yıllık Süryani Ortodoks kilisesi Ummu’z-Zunnar da Esed yönetimine bağlı ordunun havan topu saldırısında isabet aldı. Çatısı çöken kilise, ordu birlikleri ve Şebbiha milisleri tarafından yapılan baskınların ardından kullanılamaz hale geldi. Milattan sonra 50 yılında inşa edilen kilisede Hazreti Meryem’e ait olduğu düşünülen bir kuşak da muhafaza ediliyordu.

(Zaman)

Esed, halkıyla beraber tarihi de katlediyor

Suriye'de yaşanan şiddetli iç savaş nedeniyle ülkedeki pek çok eser bir bir yok oluyor..