Uyduları çarpışmaktan koruyacak casus yazılım

TIMETURK / Haber Merkezi

Dünya’nın yörüngesinde durmaksının dönen sayısız iletişim, meteoroloji, gözlem uydusu ve casus uydu, birbirlerine görünmez hale gelebilir. Estonyalı bir şirket, uyduların konumlarını diğer uydulardan gizli tutacak bir yazılım geliştirdi. Yazılım, aynı zamanda uyduların çarpışmalarını da önleyecek.

ABD Savunma Bakanlığı’nın merkezi Pentagon’un özel Ar-Ge kurumu DARPA’nın (Gelişmiş Savunma Araştırmaları Projeleri Merkezi) 700 bin dolar bütçe sağladığı yazılım, Sharemind adını taşıyor.

‘Paylaşılmış çok partili hesaplama’ adı verilen bir konsept kullanan yazılım, birçok kullanıcının gizli verileri bir araya getirmesini ve analiz etmesini sağlarken, veriler aynı zamanda saklı tutulabiliyor.

Discovery News’e açıklama yapan Tallinn kentinde bulunan Cybernetica şirketinden Dan Bogdanov, “Sharemind, veriyi görmeyen ve anlamayan bir bilgisayar gibi” yorumunu yaptı.

ÇARPIŞMALAR ÖNLENECEK

Estonyalı şirketin geliştirdiği yazılım, 2009 yılında ABD’li Iridium Communications şirketine ait Iridium 33 ve Rus ordusuna ait Kosmos 2251 uydularının çarpışmsı gibi olayları önlemeyi amaçlıyor.

Proje kapsamında, uydular için üç ayrı sunucu bulunacak ve her birinde farklı bir ülkeye sahip uydunun şifrelenmiş uydu verisi yer alacak. Sunucular, verileri bir araya getirerek, uyduların gelecekte başlarına gelebilecek çarpışmaları tahmin edecek ve bu ihtimalin önüne geçecek.

Şirketlerin tüketicileri hakkında daha fazla bilgi edinerek onlara internette en uygun reklamı sunmak için akıllı algoritmalar kullanması gibi, uydu yazılımı da verileri analiz eden bir sisteme dayanıyor. Ancak verilerin analiz edilmeleri için deşifre edilmeleri gerekiyor. Bogdanov, “Bu durum veriyi hassas kılıyor... Biz, şifrelenmiş veri üzerinden hesaplama yaparak bu sorunu aşmaya çalışıyoruz” dedi.

Uyduların yörüngede izlediği rotanın üç standarda sahip olduğunu belirten Bogdanov, bu durumun sorun teşkil ettiğini ancak her üç standardın verilerinin değerlendirilmesiyle ortaya istenen çözümün çıktığını belirtti.

Estonyalı yazılımcı, “Sharemind’ın faydası, gizlilikleri yeniden yapılandırmak zorunda kalmayacağız, kamuoyuna açıklamayacağız... Bilgilerin kamuya yansımasına neden olacak bir bellek cihazı kullanılmayacak” dedi.

RİSKLER YOK DEĞİL

ABD’nin Virginia Üniversitesi’nde bilgisayar bilimi profesörü olan David Evans, ‘paylaşılan üçüncü parti hesaplamaların, kullanıcılar arasında çok büyük bir güven ilişkisi gerektireceğini’ belirtti. Evans, bilgilerin partiler arasında çatışması veya sahte bilgisi verilmesi halinde tüm programın bozulabileceğini ifade etti.

Evans, “Eğer bir ülke yanlış bilgi verirse, diğer ülkeler bu bilgiyi değerlendirecek ve yanlış olduğunu anlamayacaklar” dedi. Bogdanov’da güven ilişkisinin çok önemli olduğuna değinerek, sahteciliği tespit etmenin yolları olduğunu da not düştü.

Cybernetica, Sharemind yazılımını 2013’ün sonunda sunmayı planlıyor. Yazılım, Estonya hükümeti tarafından vatandaşların bilgileri gizli tutularak eğitim, işsizlik ve gelir verilerinin değerlendirilmesi için kullanılacak. (Ntvmsnbc)