Petrol Kanunu değişiyor, üretim sahaları açık arttırmaya çıkarılacak (2)

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu' nda kabul edilen Türk Petrol Kanunu tasarısı ile işletme hakkı sona eren üterim sahaları açık arttırma ile yöntemi ile başka firmalara verilebilecek. Petrol üretiminden elde edilen devlet hissesi payı ise kuyu başı fiyatı yerine piyasa ve toptan satış fiyat üzerinden alınacak.

'İşletme Ruhsatı' ile ilgili yapılan düzenlemelerde açık artırma sistemi getirildi. Mevcut kanunda, üzerinde İşletme hakkı sona eren üretim sahaları, TPAO'nun bu sahayı istememesi halinde müzayedeye çıkarılıyordu. Yeni kanunda ise işletme hakkı sona eren üretim sahaları, bütün şirketlere rekabetçi bir ortam içerisinde açık artırma yöntemiyle verilebilecek. Ancak Kanun'un yayımı tarihinden önce TPAO'nun sahip olduğu mevcut üretim sahalarında üretim bitinceye kadar hakkının devam edeceğine ilişkin istisna getirildi. Ayrıca müzayedeye çıkarılan sahalarda, üretimin kesintisiz devamı ve hazinenin gelir kaybını önlemek için üretim sahasındaki tesis ve malzemenin mülkiyetinin yeni işletmeciye devredilmesi düzenlendi.

YATIRIM TUTARININ YÜZDE 1'İ TAAHHÜT OLARAK ALINACAK

Yeni düzenlemede deniz alanlarında verilecek ruhsatlarda taahhüt edilen yatırım tutarının yüzde 1'i teminat olarak alınacak. Petrol bulgusu tespit edilememiş, yeterli datanın olmadığı hiç aranmamış veya az aranmış alanlar ile geleneksel olmayan arama ve üretim yöntemlerinin uygulanacağı yerlerde teminat alınıp alınmaması, alınacak ise yüzde 2 oranı geçmeyecek. Teminat oranını da bakanlık belirleyecek.

KUYU BAŞI FİYATI YERİNE PİYASA VE TOPTAN SATIŞ FİYATI ESAS ALINACAK

Yeni kanun ile üretimden alınan devlet hissesi de düzenleniyor. Mevcut kanunda üretilen ham petrolde varilinden, doğalgazda ise m3'ünden; 1/8 (yüzde 12,5) oranında alınan devlet hissesinin hesaplanmasında kuyu başı fiyatı esas alınmakta idi. Yeni kanunda ise devlet hissesinin alınmasında, kuyu başı fiyatı yerine, hazine için daha avantajlı olan; ham petrolde piyasa fiyatı, doğalgazda ise toptan satış fiyatı esas alındı.

DÜŞÜK GRAVİTELİ HAM PETROLE TEŞVİK

Mevcut kanunda ağır petrolde üretim teşvik eden herhangi bir düzenleme yoktu. Yeni kanunda ise düşük graviteli ham petrolün üretiminde ve pazarlanmasındaki güçlükler dikkate alınarak; gravitesi 21,5 API'dan daha düşük olan ham petrolden her bir 0,1 API gravite farkı için 5 ABD Cent daha az devlet hissesi alınması öngörüldü. Bu rakamların 5 yılda bir belirlenmesinde Bakanlar Kurulu yetkili kılındı.

Mevcut kanunda yer altı doğal gaz depolaması konusunda düzenleme yoktu. Yeni kanunda ise doğalgaz üretilen uygun rezervuarların yer altı deposu olarak kullanılmasında, o sahadan üretim yapmakta olan üreticiye öncelik verildi.

VERGİ HÜKÜMLERİ DE YENİLENİYOR

Yeni düzenleme ile petrol hakkı sahiplerinden alınan vergiden indirime gidiliyor. Artık söz konusu vergi yüzde 55 yerine yüzde 40 alınacak. Mevcut kanunda petrol hakkı sahiplerinin kazançları üzerinden ödeyecekleri kurum ve gelir vergilerin toplamının yüzde 55'i geçemeyeceğine ilişkin hüküm bulunmaktaydı. Yeni kanuna göre ise petrol hakkı sahiplerinin safi kazançları üzerinden ödemekle yükümlü bulundukları vergiler ve hissedarları adına yapmaları gereken gelir vergileri kesintisi toplamı üst limiti yüzde 40 olarak belirlendi.