Akıllı cihazlardaki cinsellik ve şiddet içerikleri çocukları tehdit ediyor

Son dönemde akıllı cihazların yaygınlaşması ile kullanım yaşı bir hayli düştü. Anne-babasının telefonu ile oynayan binlerce çocuk söz konusu. Hatta pek çok ebeveyn, 2-3 yaşındaki çocuklarını avutmak için akıllı cihazlardan faydalanıyor. Çocukların akıllı cihaz kullanımı, Fatih Projesi ile bütün okulları kapsayacak şekilde daha da genişleyecek. Akıllı telefonlar ile bunların vazgeçilmezi uygulamalar da pek çok çeşitlendi ve gelişti. Dolayısıyla yetişkinlere dönük hazırlanan cinsellik, şiddet içerikli ve özendirici uygulamalar, bu cihazlarla oynayan çocuklar için çok kolay erişebilir durumda. Sisteme baştan kayıt olunduğu için bu uygulamaları indirmek sadece dokunarak yapılacak bağlı bir onaya bağlı.

Söz konusu uygulamalar çoğunlukla ücretli fakat, geliştiriciler ürünlerine dikkat çekmek için gerek promosyon gerekse demolarını ücretsiz olarak da sunuyor. Bu uygulamalar dönem dönem en çok indirilenler arasına bile giriyor. Bazen ücretsiz uygulamaların girişinde veya içinde reklam olarak bir ekrana gelebiliyor. Bu yüzden çocukları 'ekrana bir dokunuşları' kadar yakın olan bu tehlikeden korumak oldukça zor. Tabi konunun maddi yönü de var. Geçtiğimiz günlerde medyaya yansıyan 5 yaşındaki İngiliz Danny'nin oyun merakının babasına maliyeti buna güzel bir örnek oluşturdu. Babasının cihazında ücretsiz oyun oynayan Danny'nin oyun içindeki ücretli silahları almaya başlayınca 10 dakika içinde 2.500 dolarlık yükleme yaptığı ortaya çıkmıştı.

Psikolojik Danışma ve Rehberlik uzmanları gerek çocuk yaştaki, gerekse yetişkinliğe adım atan çocukların bu durumdan korunmasında anne-babalarına daha çok iş düştüğünü vurguluyor. Ebeveyn kontrol sistemi programları kullanılmasını tavsiye ederken, çocuklarıyla da bu konuda özenli bir dille konuşmalarını öneriyorlar. Uygulamalara ev sahipliği yapan Apple ve Google'un yetkilileri bu konuda ebeveynlere daha çok görev düştüğünü vurgularken, kendilerinin 'güdümlü erişim' ve yaş sınırı ikazı bulundurduklarını aktarıyor.

Avcılar Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Müdürü Uzman Psikolojik Danışman Vahdettin Yaşar, çocukların eline kontrolsüz bir şekilde verilen teknolojik araçların, internete bağlı her türlü cep telefonu gibi araç ve gereçlerin mutlaka kontrollü kullandırılması gerektiğini belirtiyor. Ailelere bu konuyu çok önemsemelerini salık veren Yaşar, "Uygulama platformlarında içerik olarak her türlü program ve oyun mevcut olduğundan özellikle çocukların öğrenmesi sakıncalı cinsel içerikli resim, video ve oyunlar dikkatini çekme ihtimali çok yüksektir. En büyük tehlike; ister cep telefonlarında isterse her türlü bilgisayar ortamında çocukların her türlü gayri ahlaki siteye kolaylıkla ulaşmaları, kontrolsüz bir şekilde tanımadığı insanlarla chatleşmeleri, mesajlaşmaları ve sapık ilişkilerin normalmiş gibi gösterilmesidir." uyarısında bulunuyor.

Özellikle ergenlik dönemindeki çocukların bu konuda suistimale açık olduklarına dikkat çeken Yaşar, "İnternet çocuklara araştıracakları ve keşfedecekleri bir bilgi ortamı, yeni kültürler ve yaşamlar ile ufuklarını genişletme olanağı sunarken aynı zamanda çeşitli tehlikeler ile de karşı karşıya kalmaları riskini içinde barındırıyor. Burada ebeveynlere çok büyük görevler düşüyor." ifadelerini kullanıyor.

APPLE: GÜDÜMLÜ ERİŞİM İMKANIMIZ VAR

Söz konusu uygulamalara ev sahipliği yapan şirketler de asıl sorumluluğun ailelerde olduğunu ifade ediyor. Ebeveynlerin akıllı cihazları çocuklara vermeden önce bazı kısıtlamalar yapabileceğine işaret ediyorlar. Önde gelen içerik ve uygulama platformu App Store'un sahibi Apple'ın konuyla ilgili Cihan'a yaptığı açıklama şöyle:

"Apple'ın tüm uygulamalar için geliştirdiği yetişkin filtrasyonu ile ilgili iOS: Güdümlü Erişim / http://support.apple.com/kb/HT5509?viewlocale=tr_TR&locale=tr_TR, iTunes Ebeveyn Denetimi / http://support.apple.com/kb/PH1591?viewlocale=tr_TR gibi sistemleri bulunmaktadır. Ebeveynlere yönelik olarak Apple'ın geliştirdiği iTunes Ebeveyn Kılavuzu; yetişkin içerikli uygulamaların kısıtlanmasını ve yalnızca uygun görülen aplikasyonların kullanımını sağlıyor. 'Harçlıklar ve Hediye Kartları' bölümünde yetişkinler, çocuklarına iTunes Store'da harcayacakları belirli bir 'iTunes harçlığı' ayarlayabiliyorlar. Böylece çocukların, ebeveynlerinin denetiminde uygulamalardan faydalanmaları sağlanıyor. Ayrıca uygulamaların erişimini kısıtlayan şifre sistemleri de bulunuyor. Apple, eğitim alanında öğretmenlerin kullanımına yönelik iOS: Güdümlü Erişim sistemini geliştirmiştir. Bu sisteme göre öğrenciler öğretmenlerin denetimi altında görev odaklı uygulamalara ulaşabiliyor fakat diğer amaçlı kullanımlara ulaşımları kısıtlanıyor. Apple'ın web sitesinde bulunan 'iOS: Güdümlü Erişim Hakkında' bölümünde, öğretmenlerin uygulamasını kolaylaştırmak adına sistem detaylı bir şekilde anlatılıyor."

GOOGLE: GELEN ŞİKAYETLERİ DEĞERLENDİRİYORUZ

Diğer bir önemli uygulama platformu Google Play'ın sahibi Google'un yetkilileri, bu hizmetin bir pazar yeri mantığında işlediğini söyleyerek, "Pazarlarda her çeşit ürün vardır. Burası da bir pazar yeri gibi, her çeşit uygulama var." diyor. Uygulamaları sisteme kabul ederken bazı koşullara uygunluk aradıklarını aktaran Google yetkilileri de konuyla ilgili olarak şunları aktardı:

"Şirketimizin politikaları gereği, uygulamalarla ilgili koşullar söz konusu. Google Play'in uygulamaları kabul ederken, bazı kuralları var. Yazılımcılar, bu koşulları inceleyip kabul ettiklerini beyan ediyorlar. Bu, şirketimiz ile uygulama geliştiricileri arasındaki ilişki. Eğer, bir geliştirici veya uygulama ile kullanıcı tarafından şikayet gelirse veya olumsuz bir durum rapor edilirse, öncelikle konunun Google Play'in koşullarına uygun olup olmadığına bakılıyor. Ona göre karar veriliyor. Zaten programın açıklama kısmında söz konusu uygulamalarla ilgili ikaz ve yaş sınırı işareti bulunuyor. Ayrıca, Aile Güvenlik Modu var tarama motorunda. Bu hizmetten yararlanılabilir."