"Çocuklara gereksiz yere vitamin hapı vermeyin"

Vitaminler çocuk sağlığı ve gelişiminde büyük önem taşımanın yanı sıra çocukların fiziksel ve zihinsel gelişiminde de önemli rol oynuyor. Vitaminlerin vücutta yapıtaşı olmaları sebebiyle eksikliklerinde geri dönüşümü olmayan ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabiliyor.

İnsanların vitamin ihtiyacı anne karnında başlıyor. Çocukların sağlıklı gelişimi için gerekli olan başlıca 6 vitamin A, B, C, D, E, K vitaminleri olarak sayılıyor.
Acıbadem Bursa Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mesut Özel, çocukların beslenmesinde 6 vitaminin eksik edilmemesi uyarısında bulunurken, gereksiz yere de vitamin hapı verilmemesini söyledi.

Özel, çocukların bağışıklık sistemini güçlendiren vitaminler konusunda şu bilgileri verdi: "Çocukların bağışıklık sisteminde büyük önem taşıyan vitaminlerin büyük kısmı doğal yollardan yeterli bir şekilde alınsa da iştahsızlık, beslenme bozukluğu, yanlış beslenme ve bazı infeksiyonlar ile vücutta bu vitaminlerin eksikliği söz konusu olabilmektedir. Bu vitaminler arasında özellikle de A, D, E, B vitamin kompleksi olarak adlandırdığımız vitaminler ile C vitamini bağışıklık sisteminin normal çalışmasında etkin rol oynamaktadır."

Vitamin eksikliği ortaya çıkmadan önce belirtilerine dikkat etmek gerektiğinin altını çizen Dr. Özel, vitaminleri şöyle anlattı: "A vitamini: Eksikliğinde; kilo alamama, boyun uzamaması, gözün parlaklığını yitirerek aşırı kuruması, gözyaşının yetersiz salgılanması ile kuru ve pullanmış deri, halk arasında tavukkarası diye adlandırılan gece körlüğü, yüksek tansiyon, saçta ve tırnaklarda kırılmalar, ciltte kuruma, halsizlik ve infeksiyonlara karşı dirençsizlik görülebilmektedir.

D vitamini: Kemiklerde kalsiyum ve fosfor dengesini düzenler. Eksikliğinde; huzursuzluk, baş terlemesi, kaşıntı, uyku bozuklukları, ileriki aşamalarda kas güçsüzlüğü (özellikle karında kurbağa karnı görünümü), kafatasında yumuşama, başın arkasında yassılaşma, asimetri, büyümüş bıngıldak, kafatası büyüklüğü ve geciken bıngıldak kapanması, dişlerin geç çıkması, diş çürümeleri, diş minesi bozuklukları, kaburgalarda kemik - kıkırdak bileşiminde raşitik tesbih taneleri denilen şişlikler, güvercin göğsü denilen göğüs orta kısmında içe çöküklük, (Harrison oluğu), uzun kemiklerin bükülmesi, kemiklerde çabuk kırılmalar, sırt kemiğinde eğrilikler, kalça kemiğinde deformiteler ve sık geçirilen alt solunum yolu infeksiyonları ile tekrarlayan bronşit atakları görülebilir. Tüm bu bulguların en büyük sebebi yetersiz D vitamini almak ve güneş ışığından yeterince yararlanamamaktır.

E vitamini: Metabolik hızın çok arttığı okul ve ergenlik çağında zararlı maddeleri temizleyici etkisi vardır. Eksikliğinde hemolitik anemi, ödemler (vücutta sıvı toplanmasına bağlı şişlikler) saç ve cilt sağlığında bozulma görülebilir.

K vitamini: Normal durumlarda vücutta barsaklarda bulunan bu vitamin bakteriler tarafından yapılır. Pıhtılaşma faktörlerinin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde kanamalarda artış (dişeti, yaralar, burun, mide- barsak sistemi kanamaları vs.) görülür.

B1 (TİAMİN) vitamini: Büyüme döneminde sinir sisteminin gelişimi ve hızlı metabolizma için B1 vitaminine ihtiyaç vardır. Özellikle gelişmiş ülkelerde besinlerin aşırı kaynatılması sonucunda içindeki B1 vitamininin büyük ölçüde yitirilmesine neden olur. Eksikliğinde kusma, iştahsızlık, huzursuzluk, nefes almada zorluk, kalp çarpıntısı, morarma, kalp yetmezliği, merkezi sinir sistemi bozuklukları, emziren annede sütteki tiamin eksikliğine bağlı olarak bebekte kalp yetmezliği, ses kaybı, görme refleksi eksikliği ile karakterize infantil beriberi hastalığı görülebilir.

B6 vitamini: Eksikliğinde; sinir sistemi hastalıkları, kansızlık ve halsizlik, böbrek taşları, infeksiyonlara karşı direnç düşüklüğü görülüyor.

B12 vitamini: B12 vitamininin uzun süreli eksikliği; uyuşukluk, kolay hastalanma, kansızlık, çocuklarda iştahsızlık ve gelişimini tamamlayamama gibi durumlara sebep oluyor.

C vitamini: Yeterli miktarda C vitamini almayanlarda kas zayıflığı, romatizma, dolaşım sistemi rahatsızlıkları, diş çürümeleri, dişetlerinin çabuk kanaması ve dişeti infeksiyonlarına yatkınlık, yara iyileşmesinde gecikme, selülit ortaya çıkabiliyor.

Folikasit (folat) : Eksikliğinde kansızlık, halsizlik, aşırı huzursuzluk, gelişme geriliği, nöromotor gerilik, kronik ishal, ağız içinde geçmeyen yaraları, infeksiyon hastalıklarına karşı direnç düşüklüğü oluyor."

ÇOCUKLARA GEREKSİZ YERE VİTAMİN VERMEK ÇOK YANLIŞ

Çocuklarda kemik sağlığı için D vitamini verilmesi gerektiğinin altını çizen Özel, bunun yanında kemik sağlığı ve gelişimi için K, C vitaminleri, folikasit, E vitamini, A vitamini, B1, B6 vitaminlerinin alınması tavsiyesinde bulundu.

Çocuklara gereksiz yere vitamin hapı verilmemesi uyarısında bulunan Özel, şunları dile getirdi: "Sağlıklı, iyi beslenen bir çocukta vitamin eksikliği gelişmez, dolayısıyla gereksiz vitamin kullanımında özellikle yağda eriyen vitaminler (A, D, E, K) vücutta birikir ve hastalık bulgularına yol açar. Çocuklarda vitamin eksikliği bulguları iştahsızlık, çabuk yorulma, öğrenme güçlüğü ve konsantrasyon bozukluğu, görme işitme problemleri, sık tekrarlayan infeksiyonlar, ağız dudak ve diş etinde tekrarlayan ve zor iyileşen yaralar, ciltte döküntü, saç ve cildin parlaklığını hacmini kaybetmesi, tırnaklarda büyüyememe ve şekil bozuklukları, kemiklerde şekil değişikliği, bacaklarda içe bükülme ve kafa kemiklerinde yassılaşma olarak sayılabilir.'
Dr. Özel, sağlıklı dişler için gerekli vitaminler arasında A, D, C, E vitamini ve B kompleks vitaminleri saydı.