“Küresel silah ticareti çocuk asker kullanımına katkı sağlıyor”
Uluslararası Af Örgütü Çocuk Askerlerin Kullanımının Durdurulması Günü nedeniyle uluslararası güçlü bir silah ticareti anlaşması yapılmasının önemini vurguladı, çocuk askerlerin çatışmalarda kullanılmasını durdurmak için gerekli olduğunu bildirdi.
13 Yıl Önce Güncellendi
2013-02-12 11:54:34
Uluslararası Af Örgütü güçlü bir silah ticareti anlaşmasının çocuk askerlerin çatışmalarda kullanılmasının durdurulmasına katkıda bulunacağını bildirdi.
Örgütten yapılan açıklamada, tüm devletlere, insan haklarını korumak adına etkili kuralları olan güçlü bir anlaşmayı kabul etme çağrısı bir kez daha dile getirildi.
Konuyla ilgili bilgi veren Uluslararası Af Örgütü Silahlar Denetlensin Kampanyası ve İnsan Hakları Direktörü Brian Wood,Uluslararası Af Örgütü'nün Mali'de yaptığı son saha araştırmasına atıfta bulunarak çocuk askerlerin karşı karşıya kaldığı dehşetten söz etti.
Uluslararası Af Örgütü 12 Şubat Çocuk Askerlerin Kullanımının Durdurulması Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, çocuk askerlerin çatışmalarda kullanılmasının durdurulmasının, devletlerin güçlü bir Silah Ticareti Anlaşması (ATT) imzalamasını gerektiren bir dizi nedenden sadece biri olduğunu dile getirdi.
Mali ve yakınındaki 20 diğer ülkede, kötü düzenlenmiş uluslararası silah ticareti, 18 yaşın altındaki kız ve erkek çocuklarının savaş durumlarında silahlı gruplar ve bazı durumlarda hükümet güçleri tarafından askere alınmasına ve kullanılmasına katkı sağlamaya devam ediyor.
Gelecek ay Anlaşma’nın taslak metnine son hali verilecekken, Uluslararası Af Örgütü tüm devletlere, insan haklarını korumak adına etkili kuralları olan güçlü bir anlaşmayı kabul etme konusunda yaptığı çağrıyı yineliyor.
Uluslararası Af Örgütü Silahlar Denetlensin Kampanyası ve İnsan Hakları Direktörü Brian Wood “Uluslararası Af Örgütü’nün Mali’de yaptığı son saha araştırması bir kez daha çocuk askerlerin karşı karşıya kaldığı dehşeti gözler önüne serdi. Bu çocuklar, dünya çapındaki sayısız çatışmada -hatta bazen cephe hattında görev alarak- askeri birlikleri ve silahlı grupları desteklemek için askere alınıyor. Silah Ticareti Anlaşması, hükümetlerin çocuklara yönelik şiddet gerçekleştirmek için kullanılacak silah ticaretini engellemesini gerektirmeli ve silahların hükümet güçlerinin ellerine ve savaş suçlarından sorumlu silahlı grupların eline geçmesini sağlayan silah akışını kesecek kurallara sahip olmalı. Fakat şu anki taslak metinde bulunan kurallar gerçek bir fark yaratacak güce sahip değil” diye konuştu.
Dünya devletlerinin ezici çoğunluğu, 18 yaşın altındakilerin silahlı güçler ya da silahlı gruplar tarafından askere alınmasına ya da kullanılmasına karşı çıkıyor. Çünkü şiddet olaylarında yer almak onların çocukluklarını elinden alıyor ve onları hem fiziksel hem de psikolojik yönden acı çekmelerine yol açacak korkunç tehlikelere maruz bırakıyor.
İnsan hakları ihlallerini gerçekleştirenlerden biri olmanın trajedisinin yanı sıra çoğu çocuk asker öldürülüyor, sakat kalıyor ya da tecavüz ve başka tür cinsel şiddetin mağduru haline geliyor.
ÇOCUK ASKERLERİN ŞU ANKİ KULLANIMI
Uluslararası Af Örgütü’nün de üyesi olduğu küresel Uluslararası Çocuk Askerler sivil toplum koalisyonunun verilerine göre Ocak 2011’den bu yana çocuk askerler en az 19 ülkede kullanılıyor.
Bu ülkeler arasında Uluslararası Af Örgütü delegelerinin gidip, hem görgü tanıklarıyla hem de İslami silahlı gruplar tarafından Malililere ve ülkenin kuzeyindeki Fransız güçlere karşı savaşmaları için askere alınan çocuklarla görüşmeler yaptığı Mali de bulunuyor.
Mali’nin başkenti Bamako’nun 400 kilometre kuzeydoğusunda bulunun Diabali’de, aralarında belediye başkan yardımcısının da olduğu bazı kişiler, yaşları 10 ila 17 arasında değişen çocukları, bölgenin kontrolünü ele geçiren İslami silahlı gruplarla birlikte gördüğünü bildirdi. Bir görgü tanığı, “Bu çocuklar tüfek taşıyordu. Bir tanesi o kadar küçüktü ki, tüfeği bazen yere sürünüyordu” dedi.
Daha güneyde Ségou’da Uluslararası Af Örgütü ele geçirilmiş iki asker çocukla görüştü. İçlerinden biri ruhsal bozukluk izleri taşıyordu. 16 yaşındaki arkadaşı, Fransız ve Mali ordusunun Diabali’yi Ocak sonunda yeniden ele geçirmesinin ardından tutuklanıp Mali yetkililerine teslim edildiklerini söyledi. Uluslararası Af Örgütü’ne zorla askere alınmasını ve İslami silahlı gruplar tarafından eğitilmesini şu sözlerle anlattı:
“23 öğrenci ile birlikte bir Kuran mualliminden ders alıyordum. İki ay önce muallimin torunu bizi İslamcılara sattı. Ateşli silah taşıyan, 14 gençten oluşan bir gruba katıldık. Önceleri mutfakta çalışmam söylendi. İslamcıların işgal ettiği bir Hristiyan kilisesinde yemek pişiriyorduk. İsyancılar Kuran dersleri sırasında bizi [lastik kayışla] döverdi çünkü… Arapça’yı onlar gibi telaffuz etmemizi isterlerdi. Bizi kalbi ya da ayağı nişan alarak ateş etmek için eğittiler. Savaşmadan önce beyaz bir tozla karıştırılmış pilav ve kırmızı bir tozla karıştırılmış sos yememiz gerekiyordu. Aynı zamanda iğne de oluyorduk. Ben üç tane olmuştum. Bu iğneler sonrasında ve tozla karıştırılmış pilav yedikten sonra motorlu bir araca dönüşüyordum, muallimlerim için her şeyi yapardım. Düşmanlarımızı köpeklermiş gibi algılıyordum ve aklımda sadece onları vurmak vardı.”
Çocuk, Uluslararası Af Örgütü’ne Diabali’nin kontrolünü İslami grupların elinden almak için çıkan çatışmada dört çocuk askerin öldürüldüğünü, Malili ve Fransız askeri güçlerinin şehrin kontrolünü 20 ila 21 Ocak civarında elde ettiğini söyledi.
Uluslararası Af Örgütü’nün elinde Mali hükümeti tarafından desteklenen milis gruplarının da öncesinde çocukları askere aldığına dair kanıt bulunmakta. Fakat şu ana dek bu grupların çocukları cephe hattında kullandığına dair belgelenmiş bir vaka söz konusu değil.
Son yıllarda Uluslararası Af Örgütü aralarında Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Fildişi Sahili, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Sri Lanka, Somali ve Yemen’in de olduğu ülkelerde çocuk askerlerin kullanıldığını ya da kullanıldığına dair iddiaları belgeledi.
SİLAH TİCARETİ ANLAŞMASI NASIL YARDIM EDEBİLİR?
Aralarında Mali’nin de olduğu 150 kadar ülke, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye dair Seçmeli Protokole katılarak, 18 yaşın altındaki bireylerin silahlı çatışmada kullanılmasını yasaklama konusunda çoktan fikir birliğine vardı. 15 yaşın altındaki çocukları faal savaş durumlarında askere almak ya da asker olarak kullanmak bir savaş suçudur.
Güçlü bir Anlaşma, insan haklarını ihlal eden silahlı gruplara ve hükümetlere silah akışını durdurarak çocukların zorla askere alınmasına bir son vermeye yardımcı olabilir. Şu anki taslak metin çocuk asker kullanan devletlere ya da gruplara silah ticaretini engellemeye yardımcı olacak zayıf kurallar içeriyor. Varolan uluslararası insan hakları hukukuna ve uluslararası insancıl hukuka saygı duyan taslak kurallarının açığı yakalanabilir. Çocuklara yönelik şiddet konusunda devletin sadece “uygulanabilir tedbirler almayı göz önünde bulundurmasını” gerektiren kural ve silahların yönünün değiştirilmesi konusundaki kurallar zayıf, mesela mühimmat bunlara dahil değil.
Uluslararası Af Örgütü bu boşlukların kapatılması için baskı yapıyor, böylece Anlaşma’daki kural taraf devletlerin çocuklara yönelik şiddete katkı sağlama tehlikesi taşıyan silah ticaretinin engellenmesini gerektirecek – buna çocukların askere alınması ve çocuk asker kullanımı da dahil.
SON VİDEO HABER
Haber Ara