Japonya'dan Çin'e "kırmızı hat" teklifi

Çin'e ait bir savaş gemisinin, Japonya Sahil Güvenlik Birimi'ne ait bir gemiyle silah radarıyla kilitlenmesi sonrası iki ülke arasında kırmızı hat kurulması tekrar gündeme geldi. Üst düzey bir yetkili, Çin'den bu tür olayların önüne geçmek için önleyici tedbirler alınmasına yönelik görüşmelerin tekrar başlamasını isteyeceklerini söyledi.

Çin ile Japonya arasında ekim ayından bu yana süren ada gerginliğinde bu hafta tansiyon yükseldi. Savunma Bakanı İtsunori Onodera, Çin'e ait bir geminin geçtiğimiz 30 Ocak'ta bir Japon gemisine silah radarıyla kilitlendiğini açıkladı. Onodera, bu olaydan önce de bir helikoptere yönelik benzer bir kilitlenmenin yaşandığını belirtti. Yetkililer, bu kilitlenmenin "dakikalarca" sürdüğünü kaydetti. Başbakan Şinzo Abe de Çin'in tutumunu "provokatif ve tehlikeli" diye nitelendirdi. Savunma Bakanlığı Siyasi Büro Şefi Masanori Nishi de beklenmedik olayların önüne geçmek için iki ülke arasında kırmızı hat kurulmasına yönelik görüşmelerin devam etmesini istediğini belirtti. Nishi, Japonya ile Çin'in savunma görüşmelerine de devam etmesi gerektiğini vurguladı. Tokyo ile Pekin 2008 yılında iki ülke arasında kırmızı hat kurulması gibi önlemleri görüşmeye başlamıştı. Ayrıca görüşmelerin de rutine bağlanması önerildi. Ancak Tokyo'nun Senkaku Adaları'nı kamulaştırmasıyla bu görüşmelerin devamı gelmedi.

Doğu Çin Denizi'ndeki ada krizi, Japonya'nın kontrolündeki Senkaku Adaları'nı eylül ayı başında kamulaştırmasıyla alevlendi. Çin'in bu adıma tepkisi ise sert oldu. Çin genelinde Tokyo karşıtı gösteriler yapılırken, Japon firmalarına ait bazı dükkanlar ateşe verilmişti. Adaların yakınına gemi de gönderen Çin, adalar üzerindeki hak iddialarını yüksek sesle dile getirmişti. Gemilerin ardından uçaklar da Japonya'nın egemenliğini ihlal etmeye başlamıştı. Tokyo, bu uçaklara yönelik uyarı ateşi açabileceğini belirtmişti.

PANETTA'DAN ÇİN'E TEPKİ

Çin'in adımına yönelik bir tepki de ABD Savunma Bakanı Leon Panetta'dan geldi. Washington'da konuşan Panetta ABD, Japonya, Güney Kore ve Pasifik bölgesindeki diğer ülkelerin "bölgede güvenliği ve refahı sağlamak için ellerinden geleni yapacağını" Çin'in bilmesi gerektiğini vurguladı. Panetta, Çin'in bunun bir tarafı olması gerektiğini de kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Victoria Nuland da Washington'un yaşanan gelişmeler nedeniyle "endişeli" olduğunu belirmişti. Nuland, "Bu tür adımlar gerginliği artırır. Ayrıca bölgedeki barışı, istikrarı ve iktisadi kalkınmayı da zedeleyebilir." ifadelerini kullandı.