Kullandığımız krem ve şampuanlar haram mı?

TIMETURK / Haber Merkezi

Helal gıda konusunda birçoğumuz fazlasıyla hassasiyete sahibiz. Bunda 2006'dan beri süregelen çalışmaların ve bu çalışmaların medyaya yansımasının etkisi büyük. Lakin aynı hassasiyet kozmetik sektöründe yok ne yazık ki. Sürekli kullandığımız şampuanların ya da el, yüz ve vücut kremlerinin içeriğinde ne var ne yok önemsemiyoruz. Oysaki Malezya, Endonezya gibi Müslüman çoğunluklu ülkelerde helal kozmetik sektörü fazlasıyla gelişmiş. Bizdeyse helal kozmetik üretimi yapan firmaların sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az. Bu durumun sebebini piyasaya en son giren ve 12 farklı ürünle müşterilerin karşısına çıkan Mihri Kozmetik'in kurucusı kimya mühendisi Taşkın Öztürk ile görüştük. O, asıl sorunun yeterli bilinç oluşmamasından kaynaklandığını düşünüyor. Tabii bilinç olmadığı için talep azlığı da kaçınılmaz.

Alkol, cenin, domuz ürünleri kullanılmıyor

Bir de kozmetiğin ana maddesi alkol, kırışıklık karşıtı ürünlerde kullanılan cenin, domuz ve eti yenmeyen diğer hayvanlardan elde edilen hammaddeler ya da petrokimyasal maddelerin helal gıda sertifikalı ürünlerde kullanılmaması da firmaları sektörden uzak tutuyor. Taşkın Öztürk, “Benim kozmetik sektörüne girmem aslında Cosmed markasıyladır. Cosmed'de 360 derecelik bir açıyla hareket edebiliyoruz. Ama helal kozmetikte aynı açıyla hareket etmek mümkün değil. Kimyacılar için en kolay çözücü alkoldür mesela. Mihri'de bırakın alkol kullanmayı kremlerin hazırlandığı kazanları ya da üretim tesisinin yerlerini bile alkolle temizleyemiyoruz.” diyor.

Türkiye'de helal sertifika veren GİMDES'in bu konuda oldukça katı kuralları var. Ürünlerin içine hiçbir şekilde haram maddelerin karışmasına müsaade etmiyorlar. GİMDES Başkanı Hüseyin Kani Büyüközer, ürünlerin, depoda bile, haram kabul edilen maddelerle yan yana durmasına izin vermediklerini söylüyor. Denetimleri de sıkı. Sertifika almaya hak kazanan firmaların, üretime başlayacakları zaman hangi hammaddeden ne kadar kullandıkları bizzat yerinde gözleniyor. Sertifikalar yalnızca 1 yıllığına veriliyor ve yıl içinde GİMDES bünyesindeki kimya mühendisleri ve ilahiyatçılar tarafından 2 kez ani denetim yapılıyor. Bu kadarla da bitmiyor kontroller. Üretim bandından ve market rafından alınan ürünler, laboratuvarlarda içerik analizine tabi tutuluyor. Sakıncalı bir madde tespit edildiğinde firma uyarılıyor. İkinci kez aynı durumla karşılaşıldığında ise helal sertifikası geri çekiliyor.

Alkol kullanmadan kozmetik üretmek çok zor

Mihri Kozmetik'in sahibi Taşkın Öztürk, bu denetimlerden hiç şikâyetçi değil. Zira bu denetimler müşterinin güvenini kazanmada oldukça önemli. Onu asıl zorlayan, üretime başlayacağı ilk yıllar olmuş: “Hayvansal ürünler ve alkol kullanmamak çok zorladı bizi. Herhangi bir bitki özünü alkolle ya da hayvansal birtakım yağlarla çok rahat çözelti haline getirebiliyorsunuz. Ama onları kullanmadığınızda ya yüksek basınç altında çalışmanız ya da özel bir su buharıyla bu bitki özlerini sıvı hale getirmeniz gerekiyor. Yüksek basınç ve sıcaklıkla her firma çalışamaz, maliyetleri çok yüksek. Biz buna katlanıp üretim tesislerimizi bu şekilde konumlandırdık.”

Aslında Öztürk'ün asıl niyeti Malezya ve Endonezya gibi ülkelerden helal sertifikalı ürünleri ithal etmekmiş. Ancak GİMDES, ithal ürünlerin üretim sürecinde kullanılan hammadde belgelerini isteyince hiçbir firma bu şartı kabul etmemiş. Bu yüzden Öztürk, helal kozmetiği kendi bünyelerinde üretmeye karar vermiş. Sertifika alırken yaşadığı zorluklar ona zaman zaman vazgeçmeyi düşündürse de işin peşini bırakmamış. Şimdi saç, cilt, vücut, el ve ayak bakımına yönelik 12 ürünleri var. Tamamen bitkisel ürünler olduğu için maliyetleri, dolayısıyla fiyatları da hayli yüksek. Ancak hassasiyeti olan insanlar için tercih sunması bakımından önemli.

Kullandığımız krem ve şampuanlar haram mı?

Mihri Kozmetik ürünlerinin satışları daha çok internet üzerinden yapılıyor. Çünkü kozmetik marketleri helal sertifikalı ürünleri raflarına koymayı kabul etmiyor. Sebebi ise birçok insanın “Bunlar helalse, diğerleri haram mı?” şeklinde düşünüp raflardaki diğer ürünleri satın almaktan vazgeçme endişesi. Peki, gerçekten kullandığımız sıradan kozmetikler haram mı? Bu soruyu ilahiyat profesörü Hamza Aktan'a sorduk: “İçeriğinde alkol muhteva eden ürünlerin tedavi amacıyla sürülmesine müsaade edilebilir. Herhangi bir yerin hijyeni ancak alkolle sağlanılabilir denilirse de kullanılmasında sakınca yoktur. Önemli olan zaruretin hasıl olması. Ama ‘Kozmetik kullanmakta zaruret vardır' diyemeyiz. Tabii alkol ya da domuzdan elde edilen maddeler kimyevi bir değişime uğrayıp farklı bir yapıya dönüştürülmüşse kozmetikte kullanımına cevaz verilebilir. Ama ceninlerin öldürülerek elde edilip edilmediğini bilemeyeceğimiz gibi alkolün ve eti yenilmeyen hayvanlardan elde edilen maddelerin de kimyevi değişime uğrayıp uğramadığını bilemeyiz. Bunların hiçbirini bilemeyeceğimiz için şüpheli şeylerden kaçınmak şiarımız olmalı. Efendimiz'in şu hadisi bu noktada önem taşıyor: ‘Şüphesiz helâl bellidir. Haram da bellidir. Fakat bu ikisi arasında (helâl veya haram olduğu açıkça belli olmayan) birtakım şüpheli şeyler vardır ki, pek çok kimse onları bilemez. Şüpheli şeylerden kaçınan bir kimse, dinini ve haysiyetini korumuş olur. Şüpheli şeylerden sakınmayan bir kimse ise, zamanla harama düşer.”(Zaman)

Kullandığımız krem ve şampuanlar haram mı?

Helal gıdaya önem verdiğimiz kadar helal kozmetiği önemsemediğimiz bir gerçek. Sektöre yeni giren Mihri Kozmetik’in sahibi Türkiye’deki durumu, İlahiyatçı Hamza Aktan ise kullandığımız sıradan kozmetiklerin haram olup olmadığını anlattı.