İngiliz yayıncılık kuruluşu BBC’nin Farsça servisi, İran hükümetinin vatandaşlardan, “kirliliğin aciliyet teşkil eden seviyeye ulaşması” nedeniyle nükleer tesisin bulunduğu İsfahan kentini terk etmesini istediğini bildirdi.
Dış basının hareket alanının dar olduğu ülkeden en fazla bilgi aktarabilen kuruluşlardan olan BBC’ye göre, İsfahan’da yaşayan 1,5 milyon insana kentten ayrılma imkanları varsa yaşadıkları yeri terk etmeleri önerildi. İran yönetiminden habere onay ya da yalanlama gelmezken, “kirlilik” vurgusu nükleer tesiste radyoaktif madde sızıntısı meydana geldiği yönündeki endişeleri artırdı.
Personel hastalanmıştı
2011 yılında bir patlamanın meydana geldiği öne sürülen tesis hakkında geçtiğimiz aylarda da sızıntı iddiaları ortaya atılmıştı. Geçtiğimiz kasım ayında İsfahan tesisinde çalışan çok sayıda personel hastaneye kaldırılarak acil durum odalarına alınmıştı. İran’ın Tıbbi Acil Durum Ajansı, personelde “bazı semptomların gözlendiğini” açıklamış ancak semptomların ne olduğu hakkında bilgi vermemişti.
Patlama iddiası
Tıbbi Acil Durum Ajansı’ndan Gulamrıza Masoumi, İran’ın yarı resmi haber ajansı Mehr’e “her türlü nükleer kaza ile başetmeye hazır olduklarını” söylemişti. Masoumi, tesisin dışında herhangi bir vaka ile karşılaşılmadığını belirtmişti. Mehr haber ajansı birkaç saat sonra haberi internet sitesinden kaldırmış, ancak dünya basınına yayılmasına engel olamamıştı. İran yönetimi, yaklaşık bir ay boyunca sızıntı iddaları karşısında sessiz kalırken 9 Aralık’ta İsfahan eyaletinin Vali Yardımcısı Mehdi Esmayeeli, tesiste sızıntı olmadığını söylemişti. Esmayeeli, tesiste her çeşit olayın meydana gelebileceğini, bunun sızıntı anlamına gelmediğini belirtmişti. Kasım 2011’de ise İran’ın resmi haber ajansı Fars, İsfahan tesisinin yakınlarında patlama meydana geldiğini duyurmuştu. Daha sonra patlamanın bir petrol tesisinde meydana geldiği duyurulmuştu.
Yüzde 70 kapasite
Ancak İsrailli istihbarat yetkilileri patlamanın nükleer tesiste meydana geldiğini ve özellikle işlenmemiş maddelerin bulunduğu bölümde hasara yol açtığını öne sürmüştü. İngiliz gazetesi Sunday Times’a konuşan İsrailli yetkililer patlamanın bir “kaza olmadığına” vurgu yapmıştı. İsfahan’da iki nükleer tesis bulunuyor.
Bunlardan ilki olan İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi, Çin’den alınan reaktörlerin bulunduğu bir araştırma tesisi. İsfahan Uranyum Dönüştürme Tesisi’nde ise uranyum zenginleştirmede kullanılan yakıtlar üretiliyor. Tesis, şu an yüzde 70 kapasite ile çalışıyor.
