Karagöz ve Hacivat Almanca öğrendi

TIMETURK / Haber Merkezi

Oğlunu da karagöz Hacivat ustası olarak yetiştiren Köken, Almanca olarak da oynattığı bu gölge oyununa Almanların da ilgisinin büyük olduğunu belirtiyor. Baba oğul bu tarihi Türk gölge oyununu Alman okullarında çocuklara da ders olarak öğretiyorlar.

ALMANYA'nın Köln kentinde yaşayan Ali Köken, 50 Yıldır Almanya'da yaşayan ve bu ülkeye uyum sağlamakla sağlamamak arasında kalmış toplumun komik yönlerini, saçmalıklarını, Alman ve Türk toplumunun entegrasyona karşı duruşuna bir başka bakış açısından bakıp 19 yıldır Karagöz Hacivat tarzı ile yorumluyor. Ali Köken bu kadarıyla da yetinmeyip Türkiye'de bile yeterince usta yetişmezken Avrupa'nın ortasında 22 yaşındaki oğlu Erkan Kökeni Hacivat Karagöz ustası olarak yetiştirmiş. Erkan Köken babasıyla birlikte bu gölge oyununu sadece oynatmakla kalmamış, bir de Almanca'ya uyarlamış.

KARAGÖZ VE HACİVAT'IN HİKAYESİ

19 yıldır Avrupa'da Karagöz Hacivat perdesi açan tiyatro sanatçısı Ali Köken, Türk kültürünün iki renkli ismi Hacivat ve Karagöz'ün rivayet edilen hikayesini şu sözlerle anlattı: “Karagöz Hacivat 1326 yılında Bursa'da Orhan camide çalışırken komik konuşmalarıyla insanları eğlendirmişler ve cami inşaatı bir türlü ilerlememiş. Padişah haber almış neden bu iş yürümüyor diyerek gelmiş. Oradaki mimar başı demiş ki efendim burası çok güzel bir yer herkes karagöz Hacivat sayesinde çok güzel eğleniyor, herkes onları çok güzel dinliyor o yüzden de işler biraz ilerliyor. Padişah kızmış 'getirin onları vurun başlarını' deyip çekip gitmiş, bunların da başları vurulmuş. Sonra pişman olmuş padişah ama iş işten geçmiş. Sonra padişah hastalanmış yataklara düşmüş, Şeyh Küşteri ismindeki bir şahıs padişahı iyileştirmek için perde kurup Karagözle Hacivatı oynatmış. Padişah çok sevinmiş ve demiş ki iki kese altın veriyorum bu güzel sanatı herkese göster ki karagözle Hacivat yaşasın, bu sanat böylece yaşamış.”

ALMANLAR KENDİLERİNİ BULUYORLAR

1982 yılında Türkiye'deyken tanıştığı Mustafa Mert isimli Karagöz ustasının yanında yardaklık, yani çıraklık yaparak başlayan Ali Köken, bugüne kadar Avrupa'da yüzlerce gösteriye imza atmış. Ali Köken kendi uyarlamasıyla Almanların da kendilerini bu gölge oyununun içinde bulduklarını belirterek sözlerine şöyle devam etti: “Almanya'ya geldikten sonra bu perde oyununu nasıl oynatabilirim diye araştırdım. Almanca Türkçe buradaki insanların anlayabileceği senaryolar yazarak tekrar perde açtım. Bu zamana kadar Avrupa'nın birçok yerinde Karagöz perdesi açtım ve hala devam etmekteyiz. Karagöze ilgi Almanya'da Almanların ilgisi çok fazla. Biz Almanca Karagöz oynatıyoruz, oyunun içinde Almanların da karakterleri var, Almanlar kendilerinden birer parça buluyorlar. Çok ilginçtir ilk defa karagöz Hacivat oyunlarını kitaplaştıran da bir Almandır, bu kişinin ismi Helmut Ritter'dir.”

GELECEKTE BU BAYRAĞI OĞLU DEVRALACAK

Ali Köken'in, 22 yaşındaki hukuk fakültesi öğrencisi ve aynı zamanda tiyatro oyuncusu olan oğlu Erkan Köken de bu baba mesleğini gelecek nesillere aktarmak istiyor. 16 yaşından beri Hacivat ve Karagöz oynatan Erkan Köken, Almanların ünlü Kasperle kukla oyunu ile Hacivat Karagöz'ün birbirine benzer yönleri olduğunu dile getirerek şöyle konuştu: “6 yıldır tiyatro oynuyorum ve iki yıldır karagöz Hacivatla uğraşıyorum. Ondan önce de çırak olarak uğraştım, şimdi ise kendi hikayelerimi yazıyorum, kendi Karagöz Hacivatımı çiziyorum, artık babamla beraber geziyoruz. Almanların Kasperle tiyatrosu diye bir tiyatrosu var, el kuklaları bunlar. Biz Almanların önünde ilk kez Karagöz Hacivat oynadığımızda herkes bu oyunu Kasperle'ye çok benzetti. Kasperle de Karagöz Hacivat'da biraz deli diyelim çok ama kalbi açık insanlar, herkesle arkadaşlık kurmaya çalışıyorlar, herkese zaman ayırmak istiyorlar. Gelecekte Kasperle ile Karagöz Hacivatı buluşturmak amacıyla. Yeni oyunlar yazıyoruz”

OKULLARDA ÖĞRETİYORUZ

Karagöz Hacivat ustaları Erkan ve Ali Köken bir proje çerçevesinde, Türk kültürünün bir parçası olan bu gölge oyununu Almanya'da yaşayan çocuklara da öğretmeyi amaç edindiklerini belirterek “Bazı okullar gelip bize karagöz ve Hacivatı okulalrında oynatıp oynatamayacağımızı sordular. Biz de bunu yapabileceğimizi söyledik. Bu proje çerçevesinde şimdilerde bazı okullara gidip haftada bir Ya da iki gün bu gölge oyununu öğretiyoruz ayrıca çocuklara da oynatmasını öğretiyoruz. Çocuklar ayrıca bu ikilinin kim olduğunu ve tarihini öğreniyorlar. Dersten sonra ise çocuklar kendi tasvirlerini çizip kendi Karagöz ve Hacivatlarını oynatabilecek düzeye geliyorlar” şeklinde konuştular. (ajanslar)

Karagöz ve Hacivat Almanca öğrendi

Köln'lü Ali Köken 19 yıldır Avrupa'da perde kurup oynattığı Karagöz ve Hacivat sanatını gelecek nesillere aktarıyor.