Gorbaçov: Müslümanlara yanlış yaptık

TIMETURK / Haber Merkezi

Ortadoğu ve Akdeniz’deki gelişmelerin tartışıldığı ‘Ortadoğu ve Akdeniz’de Büyük Savaş mı Çıksın?’ konulu forum İstanbul Hilton Otel’de başladı. Gorbachev Vakfı öncülüğünde ve Şişli Meslek Yüksekokulu’nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen forumun açılış toplantısına eski SSCB son Devlet Başkanı Mikhail Gorbachev, Türkiye eksi Başbakanı Mesut Yılmaz, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ile çok sayıda ülkeden aralarında bakanlık yapmış politikacıların da bulunduğu davetliler katıldı.

Forumun basına açık bölümü Mesut Yılmaz’ın moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Mesut Yılmaz iki gün sürecek toplantılarda Ortadoğu ve Akdeniz’deki gelişmelerin konuşulacağını aktardı. Suriye’deki gelişmelerin savaşa dönüşmesi ve bunun bütün bölgeye sıçrama ihtimalinin olduğunu belirten Yılmaz, toplantıda NATO katılımıyla Libya’ya yapılan müdahalenin Suriye için örnek teşkil edip etmeyeceğinin de tartışılacağı bilgisini verdi. Mesut Yılmaz, Birleşmiş Milletler’in (BM) arabulucu ve sorun çözücü olarak rolünün de masaya yatırılacağını bildirdi.

SSCB. eski liderine övgüler dizen Mesut Yılmaz, günümüzde Ortadoğu’daki gelişmelerin benzerinin 1980’li yıllarda daha büyük bir coğrafyada yaşandığını hatırlattı. Yılmaz, bu değişimlerin kansız şekilde gelişmesinde en büyük payın ise Gorbachev’e ait olduğunu vurguladı.

‘SURİYE’DEKİ GELİŞMELER ENDİŞE VERİCİ’

Mikhail Gorbachev de, konuşmasının büyük bölümünde Suriye ve Ortadoğu’daki gelişmeleri değerlendirdi. Eskiden Ortadoğu’yu küçük bir bölgede konuşlanmış ülkeler olarak gördüklerini dile getiren Gorbachev, Ortadoğu’nun bugün Pakistan’a kadar uzanan ve Türkiye’in de içinde bulunduğu bir coğrafyayı kapsadığını söyledi.

Soğuk savaş sonrası dünyanın gerektiği hızda değişmediğini ifade eden Gorbachev, siyasi aktörlerin zorluklara ve gelişmelere doğru şekilde tepki vermesi gerektiğini dile getirdi. Gorbachev, ulus devletlerin rollerinin yeniden belirlenmesi gerektiğini, uluslararası kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının rolünün yeniden tartışılması gerektiğini söyledi. Mikhail Gorbachev, küçük resme bakıp bunlara dikkat edilmezse büyük hata yapılacağını aktardı.

Halkın isteklerini kavrayamayan politikacıların hatalarını düzeltmesinin zor olduğunu ifade eden Gorbachev, dünyadaki sorunların aciliyet gerektiren akut sorunlar olarak ele alınması gerektiğini vurguladı. Suriye’den gelen haberlerin çok endişe verici ve rahatsız edici olduğunu kaydeden Gorbachev, sorunun diplomatik yollarla halledilmesi gerektiğinin altını çizdi. Gorbachev, sorunların doğru tespit edilip doğru çözümler bulunmaması durumunda ise büyük felaketin kapıda olduğunu sözlerine ekledi.

‘SURİYE ULASLARARASI İŞBİRLİĞİNE HAZIR BİR ÜLKE’

Suriye’nin aslında uluslar arası işbirliğine açık bir ülke olduğunu öne süren Mikhail Gorbachev, kendi döneminde baba Esed ve Suriye ile iyi bir dostluklarının bulunduğu bilgisini verdi. Mevcut gelişmelerin geniş çerçevede ele alması gerektiğini ifade eden Gorbachev, Çin’in de sorunların çözümünde yol gösterici olabileceğini belirtti.

Din unsurunun soğuk savaş döneminde bir koz olarak kullanıldığı görüşünü savunan Gorbachev, insanların bir şekilde kenara itildiğini ve marjine edildiğini belirtti. Bunun büyük sorulara yol açtığını söyleyen Gorbachev, Bolşeviklerin olmaması gerek şeyler yaptıklarını ve bunun bedelini çok büyük şekilde ödediklerini, ödemeye de devam ettiklerini hatırlattı.

‘ABD, ÇÖZÜM SENARYOLARIYLA SORUN OLUŞTURDU’

Din faktörünün tarihsel kökleri olduğunu ve ruhani bir etkisinin olduğunu dile getiren Gorbachev, bu etkinin hak ettiği değeri bulmadığını ifade etti. Kendisinin çok zor bir dönemde çalıştığını ifade eden Mikhail Gorbachev, hataları düzeltmek için Çin, ABD ve diğer ülkelerle işbirliğine gittiklerini söyledi.

ABD politikalarını eleştiren Gorbachev, ABD’nin bir şekilde ortaya koyduğu çözüm senaryolarıyla sorun ortaya çıkarttıklarını iddia etti. ABD’nin Afganistan’da Sovyet hatasının devamı gibi ortaya çıktığı tespitinde bulundu. Gorbachev, eski İngiltere Başbakanı Teacher’in kendisine söylediği “Keşke Afganistan’a girmeden önce bize sorsaydınız. Biz girdik ve 100 yılda çıkamadık” sözünü hatırlatarak ABD’nin de Afganistan’dan çekilmesi gerektiğini belirtti

‘FİLİSTİN'İN BM'DE TANINMASINDAN MUTLU OLDUM’

Ortadoğu’da barışı görmek istediklerini tekrar eden Mikhail Gorbachev, Filistin’nin Birleşmiş Milletler’de tanınmasının önemli bir adım olduğunu ve kendilerinin mutlu ettiğini açıkladı. Bir şekilde bu konunun gündemde tutulması gerektiğini söyleyen Gorbachev, sorunların çözümünde en önemli unsurun küresel işbirliği olduğunu vurguladı. Gorbachev bu işbirliğinin mutlaka sağlanması gerektiğini dile getirdi.

Uluslararası meselelerin silahla çözülemeyeceğinin altını çizen Mikhail Gorbachev, diplomatik çözüm konusunda ABD başta olmak üzere herkesin sabır gösterilmesi gerektiğinin üzerinde durdu. Silahlı ihtilaflarda kazanan tarafın olmayacağını söyleyen Gorbachev, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki anlaşmazlığı da buna örnek olarak gösterdi.

Mikhail Gorbachev, herkesin bir sorumluluğu olduğunu hatırlatarak kendilerinin de sorunların çözümü için formüller geliştirmeyi amaçladıklarını ifade etti. Siyasette yeni tarza ihtiyaç bulunduğunu savunan Gorbachev, forum sonunda karar alıncılara yol gösterecek bir bildirge hazırlayacaklarını söyleyerek konuşmasını tamamladı.

Gorbaçov, Orta Doğu'daki ve Suriye'deki gelişmeleri doğru kavrayamayan politikacıların, maliyeti çok yüksek büyük hatalara düşmelerinin kaçınılmaz olduğunu savunarak, 'büyük bir felaketin kapıda beklediğine' dikkati çekti. Sovyetler Birliği'nin İslam dünyasına yönelik yanlış politikalar izlediğini belirten Gorbaçov, 'Sovyetler Birliği içerisinde 20 milyondan fazla Müslüman vardı ve Bolşevikler ne yazık ki olmaması gereken birçok şey yaptı, bu kültürel ve dini hazinelerimizi tarumar ettiler. Yaptığımız hataların bedelini büyük bir şekilde ödedik. Soğuk Savaş döneminde din faktörü bir koz olarak oynandı. Biz çok zor bir dönemde çok çalışmak zorunda kaldık. Sovyet hükümetinin yaptığı yanlışları düzeltmeye çalıştık' dedi.
(cihan)