'Mahkemenin bizi yargılama yetkisi yoktur'

TIMETURK / Haber Merkezi

12 Eylül askeri darbesine ilişkin, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın yargılandığı davanın bugünkü duruşması başladı.

Evren ve Şahinkaya, sesli ve görüntülü iletişim sistemiyle savunmalarını yapıyor. Sanıklar, yansıtılan görüntülerde dün olduğu gibi yataklarında görünüyor.

Duruşmada, müdahil avukatlardan Fikret Babaoğlu söz alarak, sanıkların sistematik işkence ve kötü muamele suçları yönünden de savunmalarının yapılması gerektiğini söyledi.

Evren'in avukatı ise "İşkence iddiaları ayrı bir soruşturmanın konusudur. Sorgu sadece darbeden yapılabilir" diye konuştu.

Mahkeme Başkanı, Evren ve Şahinkaya'nın sadece darbe suçlamasından yargılanacağını söyledi.

Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmaya, sanıkların avukatı Bülent Hayri Acar, müdahilliğine karar verilen TBMM Başkanlığı, Başbakanlık, CHP, MHP, DİSK ve HAK-İŞ'in de arasında bulunduğu tüzel kişilerin avukatları ile diğer bazı müdahiller ve avukatları katılıyor.

Sanıkların görüntüleri, 4 LCD ekran aracılığıyla mahkemeye yansıtılıyor.

Davanın dünkü (20 Kasım 2012) duruşmasında 80 sayfalık iddianame okunmuştu.

Mahkeme Başkanı Süleyman İnce, Evren'e, İddianmedeki suçlamaları özetledikten sonra, "Haklarınızı anladınız mı? Savunmanızı kendiniz mi yapacaksınız? Avukatınızla mı yapacaksınız?" diye sordu.

Kenan Evren, "Savunmamı avukatımla yapacağım. İşkence konuları ile ilgimiz yok" dedi. Şahinkaya da savunmasını avukatıyla yapmak istediğini söyledi.

Davaya şuan Evren ve Şahinkaya için ilaç arası verildi.

12 EYLÜL DAVASINDA 10. DURUŞMA BAŞLADI

Duruşmaya müdahiller ile avukatları ve sanık Evren'in avukatı Bülent Hayri Acar katıldı. Sanıklar Evren ve Şahinkaya duruşma salonuna gelmedi. Ekrana sanık Kenan Evren ile Şahinkaya'nın görüntüsü yansıtıldı. İki sanığın da dünkü giysilerin aynısını giydiği görüldü.

Telekonferans yöntemiyle ifade verecek olan sanıkların, dün kimlik tespiti yapılarak 82 sayfalık iddianame okunmuştu. Bugün ise sanıklara sorular yöneltilip cevapları istenecek.

Tahsin Şahinkaya rahatsızlandı

12 Eylül davasına ilişkin duruşmada, sanıklardan İstanbul GATA'da bulunan Tahsin Şahinkaya'ya tıbbi müdahale yapıldığının anlaşıldığı tutanağa geçirildi.

Kenan Evren: Bizim işkence olaylarıyla ilgimiz yok

Mahkeme Başkanı Süleyman İnce, sanıklar Evren ve Şahinkaya'ya yasal haklarını okudu. Avukatlar yardımıyla savunma yapacaklarını belirten Evren, "Bizim bu işkence olaylarıyla ilgimiz yok." dedi. Şahinkaya da avukat eşliğinde savunma yapacaklarını ifade etti.

Evren ve Şahinkaya'nın sistematik işkenceden ifadeleri alınmayacak

Avukat Fikret Babaoğlu, sanıkların bir rehavet içinde olduğunu söylemesi üzerine tartışma yaşandı. Evren'in avukatı, rehavetten kastının ne olduğunu sert bir dille sordu. Bunun üzerine Babaoğlu, "Söz alarak konuşsun. Yanlış yapıyorsunuz." dedi. Evren'in avukatı Bülent Hayri Acar ise "Senden akıl mı alacağım?" diye tepki gösterdi. Bu tartışma üzerine Mahkeme Başkanı Süleyman İnce, Babaoğlu'ndan ses tonunu ayarlamasını istedi. Acar, "Rehavet içinde olma iddiasını şiddetle reddederim. Yaptığımız işin bilincindeyiz. Bugüne kadar tutum, davranış, yazılı ve sözlü açıklamalarla yeterince göstermiş olduğumuzu umut ediyoruz. Dışarıda uyarılmayı saygıyla karşılarım, ama burda asla kabul edemem. Olmamış kabul ediyorum ancak bir daha olursa misliyle karşılık veririm." ifadelerini kullandı. Avukat Babaoğlu ise "Olmuştur" diye karşılık verdi. Devreye giren mahkeme başkanı, avukat Babaoğlu'nu uyardı.

Müdahil avukatları, sanıkların sistematik işkenceden de sorgulanmasını talep etti. Ancak sanık avukatı Acar, müvekkilerinin darbeden yargılandığını, işkencenin ayrı bir konu olduğunu ve iddianamede yer alan konulardan sorgulanması gerektiğini vurguladı. Cumhuriyet Savcısı Cemil Tuğtekin, sistematik işkenceden sorgulanma talebinin reddedilmesini istedi.

Duruşmaya kısa bir ara veren Mahkeme Başkanı İnce, "İddianamede işkence olayları yanı sıra başka olaylara da yer verildiği, ancak işkence ve bu olaylarda somut suç isnadında bulunulmadığı, mahkememizin 6.4.2012 tarihli duruşmasında 14 nolu ara kararı ile sanıklar hakkında sistematik olarak işkenceye neden olma ve ayrıca duruşma zabıtları ile yargılama aşamasında mahkememize verilen dilekçelerde belirtilen suçlar yönünden suç duyurusunda bulunulduğu hususu ve CMK 225. madde içeriği dikkate alındığı talebin reddiyle iddianamede belirtilen suç ve sevk maddeleri yönünden sanıkların savunmasının alınmasına" karar verildiğini açıkladı.

Avukatlar arasında usul tartışması

Dava sırasında sanık avukatı ile müdahil avukatlar arasında 'usül' tartışması yaşandı. Bunun üzerine mahkeme başkanı avukatları uyardı.

"İşkence iddaları sorulamaz"

Evren'in avukatının, "Sistematik işkence iddiasıyla ilgili sorgulama yapılamaz. İddianamedeki darbe suçuyla ilgili yapabilir." dediği öğrenildi.

12 Eylül duruşmasına "ilaç" arası

12 Eylül davasına ilişkin duruşmada, Kenan Evren savunmasını yapmadan önce İstanbul'daki naip hakim, sanık Tahsin Şahinkaya'nın ilaç alması gerektiğini söyledi. Mahkeme, Evren'in savunması öncesinde duruşmaya kısa bir ara verdi.

Sanık Tahsin Şahinkaya: Herhangi bir soruya cevap vermeyeceğim

Savunmasına başlayan Şahinkaya, "Anayasa ile kurulmuş Milli Givenlik Konseyi üyesiyim. Konseyin her kararı anayasa çerçevesinde verildi. Milli Güvenlik Konseyi kurucu iktidardır. Kurucu iktidarların tasarrufları suç unsuru olamaz. Mahkemenin bizi yargılama yetkisi yoktur. TSK, Türk milletine olan görevini yerine getirdi. O gün Türk milleti için en doğru olanı yaptık. Bu çerçevede hiçbir soruya yanıt vermeyeceğim" diye konuştu.

''Bizler o gün için en doğru olanı yaptık"

Kenan Evren savunmasını yapmadan önce İstanbul'daki naip hakim, sanık Ali Tahsin Şahinkaya'nın ilaç alması gerektiğini söyleyince, mahkeme, Evren'in savunması öncesinde duruşmaya kısa bir ara verdi.

"Uluslararası çetenin parçasılar"

Müdahil avukatlar Şahinkaya yanıt vermese de sorularını soracaklarını açıkladı.Evren'in avukatı yanıt alınmamasına rağmen soru sorulmasının yasal olmadığını söyledi.Müdahil avukatlar, küfür, hakaret olmadan soru sorulabileceğini belirterek, sanıkların uluslararası çetenin parçası olarak darbe yaptığını iddia etti.

''Darbenin ardında ABD var mıydı-'' sorusunu yanıtsız bıraktı

Aranın ardından yeniden görülmeye başlanan duruşmada, müdahil avukatlardan Arif Ali Cangı, ''Sanıklar arasındaki astlık ve üstlük ilişkisi dikkate alındığında, sanıkların savunmasına Ali Tahsin Şahinkaya'dan başlanmasını'' istedi.
Mahkeme, talebi yerinde görerek, önce sanık Ali Tahsin Şahinkaya'nın savunma yapmasını kararlaştırdı.
Yazılı savunmasını okuyan Şahinkaya, ''Bizler o gün için en doğru olanı yaptık'' dedi.
Şahinkaya, ''12 Eylül müdahalesi Türk ve dünya tarihinde yerini almış büyük bir olaydır. Tarihi olayları ancak tarih yargılar'' ifadesini kullandı.

Savunmasını tamamlayan sanık Şahinkaya, ''herhangi bir soruya cevap vermeyeceğini'' söyledi.

Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, Şahinkaya'ya, ''Bireysel olarak bir darbe yapmanın gerektiğine ne zaman inandınız- Bu kararınızı kimlerle paylaştınız- Darbe yapılması yönündeki karara hangi tarihli toplantıda, hangi komuta kademesi ile hangi komutanlarla karar verdiniz- Sizin dışınızda kalan, yani emir komuta zinciri dışındaki TSK görevlilerince veya TSK dışında bir silahlı güç tarafından darbe yapılsaydı, buna o dönemdeki tepkiniz ne olurdu-'' sorularını yöneltti.
Sorulara cevap vermeyeceğini kaydeden Şahinkaya, mahkemenin, ''12 Eylül 1980 askeri darbesinin yapılmasında ABD veya bir başka ülkenin bilgisi veya onayı var mıdır-'' sorusu üzerine de ''Arz etmiştim efendim, (yanıt) vermeyeceğim'' diye konuştu.

12 Eylül davasında sanıklara, cevap vermeseler de soru sorulacak

Sanık Tahsin Şahinkaya, daha önce savcılığa verdiği ifadeyi tekrarladığını kaydetti. Şahinkaya, mahkeme tarafından kendisine yöneltilen '12 Eylül darbesine bireysel olarak bir darbe yapılmasına ne zaman inandınız? Bu kararı kimlerle paylaştınız, darbe yapılması konusundaki kararı hangi tarihli toplantıda hangi komuta kademesinde aldınız? 12 Eylül 1980 öncesinde gözaltı ve yakalama işlemlerinin yapılmasının sebebi nedir? Komuta kademesinde darbeyi daha önce yapacaktık ancak olgunlaşmasını bekledik şeklinde gazetelere demeçler yer verildiği, İstanbul Üniversitesi, Taksim, Sivas, Çorum, Kahramanmaraş olaylarıyla darbeye zemin hazırladınız mı? İdam kararlarının onaylanmasını demokratik düzene geçiş sonrası milletin tercihleriyle oluşacak Meclise bırakmak yerine Milli Güvenlik Konseyi emriyle yerine getirmenizin sebebi nedir? Cezaevlerinde işkence sonucu ölenler oldu, bunun önlenmesi için bir engellemeniz çabanız oldu mu? 12 Eylül 1980 askeri darbesinin yapılmasına ABD veya bir başka ülkenin bilgisi veya onayı var mıdır?' sorularına cevap vermeyeceğini söyledi.

Müdahil avukatı Ömer Kavili sanık Şahinkaya'ya sorular yöneltti. Ancak hiçbirine cevap alamadı. Kavili, "Sorularımıza cevap vermesen de sorularımız devam edecek." dedi.

Sanık Evren'in avukatı Bülent Hayri Acar, ulusal dilin Türkçe olduğunu hatırlatarak, sorulara cevap vermeyeceğinin, özgür iradesiyle hangi şartla olursa sorulara cevap vermeyeceğinin söylendiğini aktardı. Hiçbir soruya cevap vermeyeceğini sanığın söylediğini ve bunun kayıtlara geçtiğini dile getiren Acar, doğrudan veya başka şekilde soru sorulmasının o kişinin özgür iradesine fiili müdahale anlamına geleceğini vurguladı. Yasak sorgu alma yönteminin mahkeme tarafından uygulandığını belirten Sanık Evren'in avukatı Bülent Hayri Acar, bundan sonra müvekkiline herhangi bir soru sorulmamasını talep etti.

Avukat Ömer Kavili, "Bir cevap vermemesinin bir anlamı yok. Ancak tarihe not düşülmesi açısından, hukuki gerçeğin ortaya konması açısından sorgunun sürmesi elzemdir." ifadelerini kullandı. Müdahil avukatları, sorulara cevap verilmese de soruların kayda geçilmesi açısından sorulması gerektiğini ifade etti.

Evren titriyor

Davayı izleyen Gazeteci Faruk Mercan, Twitter'dan sanıkların halini anlattı:

"Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'yi video konferansla mahkeme salonuna bağlayan büyük ekran 3 televizyondan biri, "sanık" bölümüne kurulmuş."

"Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya, hastane odalarında, yatağa uzanmış vaziyetteler. Kenan Evren'in vücudunda genel bir titreme halı var..."

"Kenan Evren, 1917 doğumlu, yani 95 yaşında. Buna rağmen hasta yatağında dinç gözüküyor. Şaşkın bir yüz ifadesi var Kenan Evren'de... "

"12 Eylül davasindayim. Kenan Evren, ve T. Şahinkaya, hastaneden video konferans sistemi ile salona bağlandı. Evren'in elleri sürekli titriyor."

'UMARIM HAYIRLI SONUÇ ÇIKAR'

Başbakan Erdoğan, 12 Eylül davası ile ilgili "Beklentiler çok yüksek. Umarım hayırlı sonuç çıkar" şeklinde konuştu.