Tillo'nun dönüşü Norsin ve Dersim'le

TBMM İçişleri Komisyonu, 1 Ekim'de başlayacak yeni yasama döneminde Türkiye'yi büyük bir ayıbından daha kurtarmaya hazırlanıyor. Komisyonun yeni dönemde öncelikli gündemi Türkiye'nin 1930'lu yıllardan itibaren bu yana büyük ayıp olarak sırtında taşıdığı çeşitli il ve ilçelerin zorlama isimlerinin değiştirilmesi olacak. Yeni Şafak'ın Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri'yle tanınan Tillo'nun isminin iade edilmesine yönelik girişimleri duyurmasının ardından Tillo'nun yanı sıra halen komisyonda yasalaşmayı bekleyen Tunceli'nin Dersim, Bitlis'in Güroymak ilçesinin Norşin olarak değiştirilmesinin de yeni dönemde gündeme alınacağı öğrenildi. Yeni Şafak'a bilgi veren bölge milletvekilleri, 'Başbakan isimlerin topluca değiştirileceğini ifade etti' diye konuştu.

ATATÜRK DE NORŞİN DEMİŞTİ

AK Parti Mardin Milletvekili Muammer Güler'in başkanlık ettiği komisyonda bekleyen tekliflerden biri AK Parti Bitlis Milletvekili Vahit Kiler'e ait. 12 Aralık 2005 tarihli teklifinde Bitlis'in Güroymak ilçesinin asıl adı olan Norşin olarak değiştirilmesini isteyen Vahit Kiler, yöre halkının ilçenin ismini halen Norşin olarak kullanmaya devam ettiğini kaydetti. Mustafa Kemal Atatürk'ün de 10. Yıl Nutku'nda Güroymak'ın ismini Norşin olarak teleffuz ettiğine işaret eden Kiler, 'Norşin ismi ilçenin tarihiyle bağını daha doğru ifade etmektedir' dedi.

HERKESİN DİLİNDE TİLLO

Komisyonda bekleyen Tillo ile ilgili teklifin altında ise 15 milletvekilinin imzası bulunuyor. Sadece Siirt değil, Osmaniye, Van, Elazığ, Erzurum, Şanlıurfa, Ardahan gibi illerin milletvekilerinin de imza attığı, Siirt'in Aydınlar ilçesinin isminin Tillo olarak değiştirilmesi yönündeki teklifin gerekçesinde ise şu ifadelere yer veriliyor: 'Osmanlı Döneminde astronomi, matematik, tıp, fizik, kimya gibi müsbetilimlerde zirveye ulaşan medreseleri ile anılır olmuştur. Bugün ise ülkemizin Edirne'den Kars'a kadar tüm yörelerinde Aydınlar İlçesi, Tillo olarak bilinmektedir. 18 Mayıs 1990 tarihinde ilçe olması ile birlikte ilçemizin adı 'Aydınlar' olarak değiştirilmiş ancak; 'Tillo' adının büyük tarihi birikimi dolayısıyla; 'Aydınlar' ismi, bölgemiz ve ülkemiz halkı tarafından benimsenememiştir.'

BİLİM ADAMLARI ŞAŞIRIYOR

Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin 'Marifetname' adlı meşhur eseri olmak üzere, pek çok Tillolu alimin, eserlerinde bu adı kullanmalarının uluslararası ilim literatüründe Aydınlar isminin değişmesini zorunlu hale getirdidiği ifade edilen gerekçede 'Tillo alimlerinin eserlerini okuyan yerli ve yabancı pek çok araştırmacı ülkemizde Tillo adıyla bir ilçenin bulunmamasını hayretle karşılamaktadırlar' deniliyor.

TUNCELİ DERSİM'E KAVUŞACAK

Tunceli'nin isminin Dersim olarak değiştirilmesi yönündeki teklifin altında ise BDP'li Sabahat Tuncel'in imzası bulunuyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Dersimlilerden özür dilemesinin bir adım olarak görüldüğü ifade edilen teklifin gerekçesinde devletin Dersim'le ilgili tüm arşivlerinin o dönem 'CHP iktidardaydı' cümlesine sığınmadan aynı devletin iktidarında olduğu bilinciyle açılması, tüm gerçeklerin ortaya konulması, bilimsel veobjektif olarak belgelerin incelenmesi, araştırma komisyonlarının kurulması gerektiği belirtiliyor. Teklifte 'Bu tarihle ve geçmişle yüzleşmeye ilk olarak Tunceli isminin tarihi geçmişi olan ve bir kültürü yansıtan Dersim'le ile değiştirilmesiyle başlanmalıdır' deniliyor.

İsmi değişti tarihi yeniden yazıldı

Osmanlı döneminde 1879 yılında vilayetlerin kurulmasıyla kayıtlara Dersim vilayeti olarak geçen Tunceli, Cumhuriyet döneminde 'Munzur Vilayeti Teşkilatı ve İdaresi Hakkında Kanun Layihası' görüşmelerinin başladığı 7 Kasım 1935 tarihine kadar devletin tüm resmi belgelerinde 'Dersim' olarak kalmıştı. Söz konusu görüşmeler sırasında 'Munzur' olarak değiştirilmek istenen ilin adı, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'nın teklifi üzerine 'Tunceli' olarak kaldı. (YENİŞAFAK)